Iets over de Catechismusprediking

De vorige keer zagen we hoe in het nieuwe reglement in de Hervormde Kerk, dat in 1856 werd ingevoerd, de Catechismusprediking niet meer verplicht werd gesteld. Dr. Spijker verklaarde naar aanleiding van deze opheffing van de Catechismusprediking: „Wat als een verouderd kleed vanzelf moet afvallen, worde liefst niet afgekeurd en even weinig wordt het als een dwangbuis aangelegd".

Als gevolg hiervan wordt in het merendeel der Hervormde gemeenten de Catechismus niet meer regelmatig behandeld. Zij staat immers ook recht tegenover het karakter van onze 20e eeuw. Want onze dagen kenmerken zich door een ontstellende dogma-losheid. Ook op kerkehjk gebied is het bij velen een streven om zo beginselloös en belijdenis-los mogelijk te leven. Anders is er immers geen oecumene mogelijk. Als men de leer en de belijdenis wil vasthouden, zou een „Wereldraad van Kerken", waarin men alle kerken, ongeacht welke leer en belijdenis ze aanhangen, wil samen vergaderen, niet kunnen bestaan. De 20e eeuw kenmerkt zich door een streven naar een valse eenheid op kerkelijk terrein. Alle richtingen moeten worden verenigd en samengekoppeld. Maar dan kan men daarbij de Catechismus, die zo positief de gereformeerde leer beleidt, met verwerping van alles wat daar tegen strijd, niet gebruiken. Zij is 'n sta-ia-de-weg in het zoeken van de eenheid. Men vindt de Catechismus veel te conservatief en te dogmatisch. Als men de Catechismus onderschrijft zou men geen eenheid kunnen zoeken met roomsen, vrijzinnigen, ethischen, barthianen, remonstranten enz., want al deze ketterijen worden in de Catechismus positief op grond van Gods Woord veroordeeld. Toch wil men die eenheid, dus dan de Catechismus de deur uit en niet meer op de preekstoel.

De Catechismus is een verouderd kleed, zegt Dr. Spijker. In de eerste plaats vindt men de Catechismus verouderd, omdat zij in talloos vele Zondagen tegen Rome ten strijde trekt, en men meent, dat dat in onze dagen toch wel wat afgezaagd wordt om steeds tegen Rome op te trekken met het zwaard van het Woord. Zo zijn er predikers, die dan nog wel de Catechismus prediken, maar die haar opvullen met hun eigen meningen om die „verouderde" Catechismus dan zogenaamd „actueel" (voor onze tijd passend) te maken. Zo was er een prediker, die Zondag 30 over het Heilig Avondmaal en de Paapse mis moest behandelen, maar die tot zijn gemeente zeide: „Die paapse mis zullen we nu maar overslaan, dat is bekend genoeg en een versleten kwestie, we zullen het vanavond maar eens over het occultisme en het sanatisme hebben".

Op die manier meent men dan de Catechismusprediking actueel te moeten maken. Maar men beseft niet dat men juist actueel is door de verschillen met Rome ook thans aan de orde te stellen, want Rome is heus niet minder gevaarlijk dan in de dagen der Reformatie, toen de Catechismus geschreven werd. Integendeel zelfs. Ook Rome zelf vindt de geschillen met het Reformatorische belijden niet verouderd of een versleten kwestie. Als men bijvoorbeeld het roomse tijdschrift „Het Schild" leest, waarop duizenden protestanten geabonneerd zijn, dan ziet men, hoe daarin wekelijks geschreven wordt over de mis, het pausdom, de goede werken, de Maria-leer enz. Het is mij gebleken, dat vooral onder onze studerende jonge mensen, dit roomse tijdschrift nogal eens gelezen wordt. Het wordt immers juist uitgegeven tot verspreiding onder protestanten, en dan vooral onder de meer intellectuelen.

Maar men zij toch op zijn hoede. Want in „Het Schild" wordt op een sluwe wijze getracht, ons onder de bekoring van de roomse leerstellingen te brengen. Rome is dan ook geenszins minder gevaarlijk dan rn de dagen der Hervorming. In ons land komt Rome meer en meer aan de macht. Kort geleden lazen wij in „De Rotterdammer" een vertaling van een artikel uit het Italiaanse blad II Populo. In die Italiaanse krant werd als volgt over ons land geschreven: „Nederland is geen protestantse natie meer. Officiële gegevens wijzen uit, dat de protestanten van 60 percent tot 40 percent zijn gedaald en dit betekent nog niets tegenover de ongelofelijke inwendige crisis, die hen teistert. De onverschilligheid in geloofszaken gaat bij sommige protestanten zover, dat zij hun kinderen vrij laten om, wanneer zij volwassen zijn, zelf te bepalen, welke godsdienst zij, willen belijden.... Het rooms-katholicisme echter dringt steeds meer door en breidt zich uit, rustig en zwijgend, zoals zulks past bij deze edele natie. Een eeuw geleden was Nederland nog missiegebied, thans heeft het zijn eigen hiërarchie met een kardinaal, bis­ schoppen en lekenapostolaat. Geen land geeft aan de rooms-kathoheken een groter percentage missionarissen (zendelingen): één missionaris op iedere 340 gelovigen. De rooms-katholieken in Nederland zijn ook zeer stipt in het nakomen van hun godsdienstplichten. Vooral in vergelijking met het buitenland. En voorts: de katholieke actie in Nederland is actief, de pers is nummer één, meer dan de helft der jongeren zit in één of andere rooms-katholieke jeugdorganisatie, de ontkerstening van de arbeidersmassa in de rooms-katholieke streken is voorkomen. Kortom: In geen ander land hebben de rooms-katholieken de wonderbaarlijke successen weten te behalen van onze Nederlandse geloofsgenoten".

Dit artikel spreekt voor zichzelf. Het is ook wel een heel duidelijk bewijs, dat de geschillen met Rome, waarover in de Catechismus wordt gehandeld, in genendele verouderd zijn of niet meer voor onze tijd zouden passen. Ook is het opmerkelijk, dat in de positief gereformeerde kringen, waar nog iedere Zondag de Catechismus gepreekt wordt, de minste overgangen naar Rome plaats hebben, zoals uit de statistieken blijkt. De oorzaak ligt duidelijk hierin, dat men in deze gereformeerde kringen nog nadruk legt op de leer en in dogmatisch onderwijs men de anti-christelijke leer van Rome nog schriftuurlijk weerlegt. In dit opzicht is de Catechismus dus geenszins een „verouderd" kleed. Ook in andere opzichten is ze dit in genendele. Daarover D.V. de volgende keer nog een enkel woord.

Vlaardingen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen