De waarde van het gezinsleven

Ontwikkelingen

Aan de waarde van het gezinsleven wordt sterk getwijfeld. Allerlei andere opvoedingssituaties dan een gezin met een vader, moeder en kinderen worden steeds meer mogelijk. In verschillende publicaties wordt aangetoond dat kinderen goed kunnen worden opgevoed door twee vrouwen, een vrouw alleen, enz. In zulke publicaties wordt niets geschreven over de gevolgen voor kinderen, die moeten opgroeien in ontwrichte huwelijkssituaties of in omstandigheden met wisselende opvoeders. Voor veel kinderen betekent dit gebrek aan veiligheid en geborgenheid. De Bijbel gaat er vanuit dat opvoeden in een gezin plaatsvindt ( Efeze 6 en Kolossenzen 3). De relatie ouders (vader en moeder) kinderen is terug te vinden in de openbaring Gods.

Hoewel de omstandigheden sterk veranderd zijn - men leefde vroeger veel meer in familieverband - is dit bijbels principe voor de opvoeding niet veranderd. Door de verwereldlijking - het loslaten van Gods Woord - en de ontwikkelingen op het gebied van de medische wetenschap - kinderen krijgen is ook buiten een huwelijk mogelijk - wordt meer en meer afgerekend met het bijbels denken over het gezin. Werelds denken over het gezin en de opvoeding van de kinderen dringt soms ongemerkt binnen in ons denken.

Een opvoeder krijgt in onze tijd veel uit de maatschapij aangereikt. Dat maatschappelijk denken over het gezin is niet ontwikkeld vanuit een christelijk denken. Ouders, behorend tot een kerkelijke gemeente, moeten zich afvragen wat voor hen de waarde van het christelijk gezinsleven is.

Moeilijkheden

Het christelijk gezinsleven kent zijn problemen. De problemen beginnen soms al voor of direct na de geboorte. De verzorging van de kleine kinderen vraagt veel tijd, geduld en liefde. Als de kinderen opgroeien zijn er steeds de kleine en grotere opvoedingsproblemen. Die problemen bereiken veelal in de puberteit hun hoogtepunt.

Kinderen zijn een gave Gods. Zo hebben ouders het meestal verwoord op de geboortekaartjes. Hiermee hebben ouders tevens aangegeven dat zij verantwoording van hun opvoeding moeten afleggen aan de Heere over de opvoeding van deze gave. Is het niet zo, dat in de praktijk van de dag dit gemakkelijk op de achtergrond verdwijnt? Zeker als er problemen zijn? Er wordt wel gezegd dat moeilijkheden en problemen bij het leven horen. Deze uitspraak is maar een halve waarheid.

Men verzwijgt dat de zorgen er zijn om der zonden wil. Als een opvoeder de diepte daarvan mag inleven wordt de schuld niet al te snel bij het kind gelegd. De opvoeder zal alles in het werk stellen om er iets aan te doen. Hij kan de moeilijkheden niet de moeilijkheden laten. De opvoeder zal proberen de problemen zo vroeg mogelijk aan te pakken en daarmee proberen ernstiger te voorkomen. Hier geldt: lles wat uw hand vindt om te doen, doe het met uw macht (Prediker 9 : 10). Opvoeders mogen middelen zoeken en wegen bewandelen om oplossingen voor problemen te vinden. Het is soms nodig bij anderen hulp te zoeken als de opvoeders er zelf niet meer uitkomen.

Bijbels beeld

Als ouders hun kinderen christelijk opvoeden weten zij ook van hun eigen ontoereikendheid, van hun mislukken en van hun schuld. Zij zullen zichzelf niet zien als grote pedagogen, die zelf een christelijke opvoeding kunnen realiseren. Zij gaan echter wel uit van de goddelijke opdracht kinderen op te voeden in de vreze des Heeren. De Heere heeft de opvoeding gelegd in het gezin en opgedragen aan een vader en een moeder.

Dit bijbels beeld moeten we vasthouden. Het vereist enerzijds een volledige inzet van de ouders met hun eigen gaven en talenten, maar houdt anderzijds volop rekening met het bijbels woord: het is God, Die de wasdom geeft.

De waarde

Met bovenstaande is gezegd dat de waarde van het gezinsleven allereerst ligt in het bijbelse uitgangspunt. De Heere heeft het immers zo gewild en het gezinsleven is Zijn instelling. Wie kan Gods wijs beleid doorgronden?

Ouders mogen - ondanks de gebrokenheid - daarvan uitgaan en daaraan steun ontlenen. Als dit uitgangspunt wordt losgelaten - hetzij openlijk of bedekt - wordt de deur opengezet naar individualisme. Dat individualisme lijkt een bevrijding, maar het werpt de mens terug op zichzelf Deze zogenaamde noodzakelijke ongebondenheid leidt nogal eens tot eenzaamheid, verwaarlozing van de opvoeding, verslaving, criminaliteit, ontevredenheid, agressie en dergelijke.

Het christelijke gezinsleven biedt de kinderen de mogelijkheid tot een goede ontwikkeling. Het is toch de gewone gang van zaken dat kinderen de levensbeschouwing, waarden en normen van de ouders overnemen. De overgenomen waarden en normen moeten echter hun eigen waarden en normen worden. Dit wordt vergemakkelijkt als de omgeving - familie, kerk, school - dezelfde normen en waarden deelt. Voor kinderen ligt hier een moeilijkheid. Zij kunnen in verwarring raken als zij in kontakt komen met andere levensbeschouwingen. Dit gebeurt soms al op jonge leeftijd, maar dit is zeker zo als ze ouder worden.

De kennismaking met de maatschappij begint in het gezin. In het gezinsleven ervaart het kind iets van de waarden en normen. Het kind komt concreet in aanraking met begrippen als vertrouwen, waarachtigheid, straf, vergeving, gehoorzaamheid, tevredenheid, verdraagzaamheid, enzovoort. Het kind ziet en ervaart hoe opvoeders dit invullen, maar ook neemt het kennis van eigen (on)mogelijkheden. Deze eerste kennisname is voor het kind van blijvende betekenis. Zij nemen dit hun leven mee.

In een gewoon gezinsleven - dat is nooit volmaakt en dat kan en hoeft niet - wordt het kind veiligheid en geborgenheid geboden. Daar ontstaat de mogelijkheid tot de ontwikkeling van het kind met de geschonken talenten en de eigen aard. Christelijke opvoeding neemt het kind serieus en accepteert het kind. Het aantal talenten is van minder belang. Het kind is een volwaardig door God geschapen persoon en persoonlijkheid.

Het aanvaarden van het kind is de basis van de noodzakelijke geborgenheid. Het aanvaarden streeft naar de ontwikkeling van de geschonken talenten, maar vraagt van het kind niet boven vermogen. Het vragen boven vermogen vermeerdert niet het aantal geschonken talenten, wel het aantal teleurstellingen voor opvoeders en kinderen. De noodzakelijke geborgenheid maakt plaats voor bedreiging en angst.

Niet ontnemen

In de inleiding is gezegd dat de aanslag op het gezinsleven groot is en dat door de huidige manier van leven, denken en werken ook in christelijke gezinnen de waarde van het gezinsleven heeft ingeboet.

De waarde van het gezinsleven en de taak van en vader en moeder in de opvoeding blijft. Zij zijn beiden geroepen hun kinderen op te voeden en elkaar daarin te ondersteunen.

Hoe pijnlijk is het niet als een van de ouders door overlijden gemist wordt. Hoe schrijnend is het niet als een van de ouders door een scheiding er niet meer is en de onenigheden over de hoofden van de (soms nog jonge) kinderen worden uitgespeeld.

Het is belangrijk dat kinderen in het gezin in aanraking komen met positieve zaken. Dat zij de liefde van het ouderhart ervaren. Het voorbeeld van hun ouders moet geloofwaardig zijn. Het goede voorbeeld heeft een veel grotere invloed dan andere opvoedkundige maatregelen. Het kind ziet in de ouders wat in het leven waard is om na te streven. Christenopvoeders maken keuzes binnen de grenzen van Gods Woord.

Welke invloed ouders hebben is ons in de achterliggende jaren veelvuldig getoond uit de voorbeelden die tot ons kwamen uit het gezins-en gemeenteleven ten tijde van de ver­ drukking in Oost-Europa. De beelden tonen een hecht gezinsleven ondanks alle maatschappelijke verdrukking en het verkeren in gevangenissen.

De waarde van het gezinsleven moeten christenouders zich niet zo gemakkelijk laten ontnemen. Het is het pad van Gods geboden.

Moeilijkheden, tegenslagen, eigen tekort en onbekwaamheid moeten meer in het gebed bij de Heere gebracht worden. Zijn kracht wordt - op Zijn wijze - in zwakheid volbracht.

Zwijndrecht,

N.J. Teerds.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen