DURF ALLEEN TE ZIJN

„Ik wil alleen zijn", zegt Freek.

„Ik wil mezelf zijn en niet zoals de ander me wil hebben. Het gaat erom dat je leeft, dat je jezelf bent. Laat mij mijn eigen weg maar zoeken."

Je hoort dat nogal eens uit de mond van jongeren.

Zo zoekt men een stuk vrijheid, die eerder leidt tot vervreemding en eenzaamheid dan dat ze leidt tot een grotere mate van zelfstandigheid.

Want wat gebeurde met deze Freek?

Z'n studie rechten brak hij af. Nu zit hij in een kraakpand. Wanneer hij een hoogstenkele keer thuiskomt, weet hij alleen maar te vertellen' dat hij geen behoefte heeft om carrière te maken. Die prestatiemaatschappij lap ik aan mijn laars. Laat mij maar leven. En nu leidt hij een leven, waarin alle normen overboord gegooid zijn, totdat hij geraakt in de wereld van de verslaving, waarin van eigen vrijheid geen enkele sprake meer is. Hij vervreemdt van z'n omgeving en komt in een doffe eenzaamheid.

Ik geloof dat een van de problemen van onze tijd is: de vervreemding, de eenzaamheid, 't Zijn twee begrippen die elkaar raken, die in eikaars verlengde liggen.

Oorzaken eenzaamheid.

Menigeen voelt zich in vele dingen vreemd in de wereld staan en vaaik alleen ook. Dat heeft vele oorzaken, 'k Zal een enkele noemen.

Veel meer dan vroeger is de mens in deze verzakelijkte maatschappij door de techniek een nummer geworden eri tot een massa samengegroeid. Door de enorme mechanisatie van de industriële arbeid en de verzakelijking van de werkverhoudingen is de vervreemding tussen bedrijfsleiding en personeel en tussen arbeiders onderling, maar ook tussen de arbeiders en hun werk toegenomen. Er wordt haast geen gelegenheid meer geschapen voor ontmoeting, voor onderling gesprek. Men leeft niet met, maar langs elkaar.

Door de opkomst van de industrie is ook onze tijdsbeleving grondig gewijzigd. Sinds die tijd is tijd geld. „Tijd is geld" is eigenlijk een afschuwelijke uitdrukking. Maar het is wel realiteit.

Tijd is kostbaar voor ons. Onze tijdsbesteding wordt in vele gevallen bepaald door nuttigheidsoverwegingen'. Je moet zuinig zijn met je tijd.

„Denk je dat ik mijn kostbare tijd daaraan geef? " „Je verwacht toch niet dat ik mijn kostbare tijd daaraan geef!"

Velen laten zich momenteel meeslepen door de drang naar bezit of naar erkenning. En dat slokt zoveel tijd op dat we niet eens meer toekomen aan persoonlijke kontakten, met onze ouders, vrienden of kennissen.

Deze manier van met de tijd omgaan brengt mee dat heel wat mensen van tijd tot tijd de uitdrukking gebruiken: „sorry, ik zou het graag doen, maar ik heb geen tijd." Maar dat betekent bijna altijd zoiets als: daar heb ik geen' tijd voor! Of eigenlijk: voor u of voor jou heb ik geen tijd!

En ondertussen neemt de ontevredenheid toe. 't Is eigenaardig, maar hoe beter we het krijgen, hoe ontevredener de mens wordt.

Ik vraag me wel eens af allerlei uitingen van ontevredenheid wellicht worstelingen zijn om aan de eenzaamheid te ontkomen.

Waarom moeten toch zo nodig allerlei akties gevoerd worden, zoals stakingen, bezettingen, protestdemonstraties enz.? 't Is niet alleen een zich niet willen onderwerpen aan het gezag, 't Is geloof ik ook, omdat men op deze manier zich uit de eenzaamheid van de massa wil uittillen.

We hebben het hier nu echter over eenzaamheid, alleen-zijn in negatieve zin.

Alleen-zijn een plus.

Je vraagt je misschien af: is er ook sprake van alleen-zijn in positieve zin? 'k Bedoel het zo: wil je echt uit je alleen-zijn, uit je eenzaamheid komen, dan moet je tooh een-zaam zijn geweest, m.a.w. je moet op een gegeven moment jezelf geworden zijn. (Zie het vraaggesprek met Frinsel) Want de mens is behalve een sociaal wezen ook een individualiteit, een „ander", waardoor je voor je medemens in zekere mate een „vreemde", een „geheim" blijft. Om te ontdekken wie je eigenlijk bent, moet je op een gegeven moment tot zelfinkeer gekomen zijn. Dat is nodig om jezelf te worden. In diepste wezen gebeurt dit doordat de Heere in het hart ingrijpt, maar daarover zou ik niet schrijven. Dat doen andere scribenten in dit themanummer.

Verslaving.

Tegenwoordig wordt veel gesproken over verslaving. Daarbij wordt dan meestal gedacht aan alkohol, aan drugs, aan roken, aan snoepen. Er kan zelfs een verslaving zijn aan werk.

Maar zo kan een mens ook verslaafd raken aan andere mensen. Hij of zij laat zich in alles bepalen door wat anderen wel zullen zeggen of denken. En deze verslaving werkt ook vereenzamend, omdat hier het alleen-zijn wordt gemeden. Voor iedereen klaar staan om bij anderen in de smaak te vallen. Angstig om vrienden of vriendinnen te verliezen, om uit de gratie te vallen, om alleen' te ikomen staan. Hoeveel zogenaamde vriendschappen zitten niet in de ban van deze verslaving? Hoevele mensen praten b.v. een politieke opvatting na, omdat ze geen risiko willen lopen buiten de groep te vallen?

En dat geldt vaak ook jongeren.

Is het op school of op je werk niet vaak zo dat je maar met de algemene opinie meegaat om niet bij je omgeving uit de boot te vallen?

Ik weet dat het lang niet eenvoudig is een op de Schrift gebaseerde mening te handhaven, want de mensen in je omgeving kunnen soms zo giftig en agressief worden, als ze merken dat jij geheel anders leeft en denkt, dat jij je geheel anders gedraagt. Daar willen ze niet van weten en worden hatelijk.

Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat veel mensen wel oppassen om met hun gevoelens en gedachten voor de dag te komen. Ze weten dat ze dan wel eens goede kennissen zouden kunnen verliezen. Omdat hun diepste persoonlijke instelling zo indruist tegen de gangbare opvattingen, zouden ze direkt als gevaarlijk of achterlijk worden gebrandmerkt, wanneer ze openhartig zouden worden.

Durf alleen te zijn.

En zo leven ontelbaar velen in de gevangenis van hun eigen geheim: ze tegenover de ander eigenlijk niet voor hun mening uit te komen. durven

En dat in een tijd van boordevol begrip en tegelijk boordevol angst. Van angst omdat men zichzelf niet durft te zijn, alleen durft te staan. Durf je als enige te zeggen: nee, hieraan doe ik niet mee; nee, hier ga ik niet naar binnen; nee, hier ga ik niet op in? Durf jezelf te zijn, m.a.w. durf alleen te staan, voordat je vervreemd raakt van je opvoeding, van de kerkgang, van de genademiddelen! Of ga je toch mee de bar in? Het schijnt dat sommigen van onze jongeren de eigen sfeer ontvluchten en de bar opzoeken. Voor het gesprek? Voor het kontakt met de ander? Ga dan liever naar de jeugdvereniging, want daar kun je jongeren vinden die ook kontakten zoeken en' willen denken en praten over hun houding in deze wereld.

Zoek het niet in een sfeer waar voor de Heere geen plaats is, want dat brengt tot vervreemding en eenzaamheid.

We kunnen naar allerlei oorzaken van eenzaamheid zoeken! en die zullen er zeker zijn, maar als we tot de kern komen moeten we zeggen dat de mens werkelijk eenzaam en alleen is als het kontakt met de Heere ontbreekt. En dat zijn we van nature allen. Die eenzaamheid wordt echter pas opgeheven als dat kontakt weer hersteld is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen