Belijdenis en Avondmaal

In de gereformeerde traditie is altijd de wacht betrokken bij de toelating tot het Heilig Avondmaal. Dat heilige sacrament is niet een open maaltijd waar een ieder vrije toegang heeft. In de Dordtse kerkorde is bepaald dat niemand tot het Heilig Avondmaal mag worden toegelaten dan die belijdenis des geloofs heeft afgelegd. Dit is geheel in overeenstemming met hetgeen vorige synoden hadden uitgesproken. Deze reformatorische lijn heeft gestalte gekregen in de kerk in Nederland. Vanuit onze gereformeerde traditie en praktijk bestaat er een onlosmakelijk verband tussen belijdenis doen en Avondmaal vieren. Hierbij ging het onder andere om deze twee zaken: een heilige Avondmaalsbediening en een godvruchtige Avondmaalsviering.

Heilig
De Avondmaalsbediening is een heilige zaak. Alleen rechthebbenden mogen er aan deelnemen. Zij die zonder bekering in de zonde leven, worden ervan uitgesloten. Met zulk een onheilig leven mag men niet aan dit sacrament deelnemen. ,, Opdat hun gericht en verdoemenis niet des te zwaarder worde." Een ernstige waarschuwing ligt hierin. In het Koninkrijk Gods wordt de zaligmakende kracht van Gods genade gesmaakt. Daar kan de ongerechtigheid geen rechtmatige plaats hebben. Zolang men in zulke zonden blijft, is men geen waardige disgenoot van het Avondmaal. Zo iemand zal ook niet waardig zijn aan het bruiloftsmaal van het Lam aan te zitten! Op deze afhouding van het Avondmaal volgt een ernstige oproep tot bekering. Opdat de uitsluiting een heilzame uitwerking zou hebben. De instelling van de geloofsbelijdenis vóór het Avondmaal laat zien dat men ernst maakte met de heiligheid van het sacrament. De geloofsbelijdenis moest vrucht zijn van hartvernieuwende genade. Leeft bij ons het besef van de heiligheid van dit Avondmaal? Dat blijkt niet als we zeggen: ik ben te zondig om Avondmaal te vieren. En daarin berustend menen we gerechtigd te zijn om af te blijven. Dat openbaart zich wel in zondekennis. In oprecht berouw de Heere smeken om genade. Hoe zal ik voor die heilige God verschijnen? Vergeef mijn ongerechtigheid, want die is groot! De ware avondmaalganger moet zich zelf buiten sluiten vanwege zijn schuld. Want al worden de verborgen zonden in de zondenlijst niet genoemd, men wordt ontdekt aan eigen onheiligheid.

Godvruchtig
Dat brengt ons bij het tweede: de godvruchtige viering. Dat onze gereformeerde vaderen zó de geloofsbelijdenis en het Avondmaal in de gemeente hebben ingesteld, geschiedde vanuit een pastoraal motief. Men wilde kennis aanbrengen van het ware geloof. De heilgeheimen van het Avondmaal moesten worden ontvouwd. Wat is de betekenis van Christus' verzoenend sterven? Hoe komt een ziel tot de vereniging met Christus, de Gekruisigde? In de voorbereiding op de geloofsbelijdenis was het onderwijs mede op deze zaken gericht. Opdat men het lichaam des Heeren zou onderscheiden, om met vrucht Christus' vlees te eten en Zijn bloed te drinken. Als zondaar gebruik te mogen maken van Christus als de Borg tot vergeving en vernieuwing. Het hele pastoraat was trouwens gericht op het Avondmaal. Denk aan de speciale huisbezoeken rondom de Avondmaalsviering! Men was dus gericht op een godvruchtige Avondmaalsviering.

Toetsing
Als we onze huidige praktijk toetsen aan onze veel geroemde traditie, blijkt dan niet een groot verschil? Soms gaat men na geloofsbelijdenis vanzelfsprekend aan het Avondmaal. Het verband wordt dan automatisch gelegd, en in de praktijk ontaardt het in een formaliteit. Anderzijds zijn er belijdende leden die thuis blijven als het Avondmaal in de kerk wordt bediend. Met een beroep op hetonbekeerd-zijn denkt men de sprake van het Avondmaal naast zich neer te kunnen leggen. Zouden we ons hierin door de traditie niet moeten laten corrigeren? Ons Avondmaalsformulier, geworteld in deze traditie, wijst ons de zuivere weg. Laat ons nooit vergeten dat tussen openbare geloofsbelijdenis en Avondmaalsgang de waarachtige zelfbeproeving dient te staan. Dat bewaart voor een automatisme, hetwelk tot grote oppervlakkigheid leidt. Tevens klinkt dan de oproep tot een ieder: Beproeft uzelf, of gij in het geloof zijt! Wie in het ernstig zelfonderzoek voor Gods Aangezicht werkzaam mag worden, komt in nood. De vraag naar een wonder van Godswege wordt in de diepte geboren. Een honger en dorst naar de gerechtigheid Gods in Christus. Zo moet de Heere Zelf een betrekking geven in het hart op de geestelijke spijze en drank. Door Zijn zaligmakende kracht moet ons de lust in wereldse etenswaren worden ontnomen.

Geest
De Heilige Geest is de Bewerker van de begeerte en vrijmoedigheid om het geestelijk voedsel te gebruiken. Wat een groot voorrecht als door genade aan het liefdebevel van Christus gehoor gegeven mag worden. Doe dat tot Mijn gedachtenis. Dan kan men niet op grond van z'n belijdenis Avondmaal vieren. En ook niet "als belijdend lid" toetreden tot de Verbondsdis. Maar als zondaar, arm en ellendig, de toevlucht nemen tot de Heere. Er is een wonder van genade nodig om oprecht geloofsbelijdenis te mogen doen. Niet minder is het genadewerk des Geestes nodig om op de rechte wijze de dood des Heeren te verkondigen. Een waar, levend geloof is nodig om de troost en zegen bij brood en beker te ontvangen. Zij die zonder een levendig gevoel van boetvaardigheid en geloof aangaan, ontvangen niets dan het uiteriijk teken (Calvijn). Zij die met een gelovig hart het ganse lijden en stervan van Christus aannemen, verkrijgen vergeving van zonden en het eeuwige leven. Zalig, die zo gevoed wordt met de spijze die nimmer vergaat. Dan wordt vervuld wat Christus sprak: die blijft in Mij en Ik in hem.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen