DB BEGINSE­LEN VAN DE CHRISTELIJKE THEOLOGIE

John Macquarrie, DB BEGINSE­LEN VAN DE CHRISTELIJKE THEOLOGIE, Deel I Filosofische theologie, 238 biz.; deel II Symbolische theologie, 248 blz.; deel III Toegepaste theologie, 191 blz., tezamen f 39.-, Romen, Roermond, 1969.

De oorspronkelijke titel van dit boek, verschenen in 3 losse delen, is Principles of christian theology. Het is vertaald door Jos Mertens.

Deel I biedt een filosofische theologie die men kan beschouwen als een nieuwe natuurlijke theologie, die rijkelijk gebruik maakt van de filosofie van Heidegger. Wij vinden in dit deel de eigenlijke beginselen die Macquarrie ook in de volgende delen toepast.

In de symbolische theologie, dus deel II, gaat het over de Triniteit, de schepping, de persoon en het werk van Christus, de H. Geest en de uitersten. In de toegepaste theologie, deel III, komen tenslotte de kerk, het ambt, het woord en de sacramenten, de eredienst en het gebed en de plaats van het christendom in de wereld aan de orde.

Wij hebben in dit boek voor ons een nieuwe eigentijdse rooms-katholieke dogmatiek. Het eigentijdse is vooral gelegen in het gebmik maken van moderne filosofische inzichten. Heel sterk doet zich dit gevoelen in deel II, wat minder in deel III.

De schrijver wil noch een puur objectieve theologie, ontologisch in de traditionele zin van het woord, noch een puur subjectivistische, existentieel in de moderne zin van het woord. Wat hij biedt is een existentieel-ontologische interpretatie. Wat betreft het existentiële, nergens wordt in deze theologie de relatie van de existentie tot de leer der kerk verwaarloosd, en wat betreft het ontologische, Macquarrie gaat uit van het Zijn als naamgeving van God, waarbij hij nadrukkelijk dit Zijn opvat als sui generis.

Het behoeft niet te verwonderen dat in deze theologie een grote betekenis is toegekend aan de menselyke rede, het gaat de schrijver om een redelijTce theologie, die h\j van apologetische waarde acht.

Dat er tegen deze theologie van reformatorische zyde grote bezwaren moeten bestaan, is al op het eerste gezicht duidelijk. Trouwens, de reformatorische theologie wordt door de schrijver zelf met zoveel woorden afgewezen. Hij wraakt haar exclusivisme als zij de H. Schrift beslissend gezag toekent boven alle andere bronnen. Luthers rechtvaardigingsleer vindt bij hem - zacht gezegd - weinig waardering. Calvijns leer van een totale verdorvenheid van de mens wordt door hem afgewezen; en hetzelfde geldt van Calvijns voorzienigheids-en praedestinatie-leer.

Op al deze punten verschillen wij met de schrijver. Maar bovendien, zijn boek leerde ons opnieuw, dat wie aan de rede één vinger geeft haar in feite de hele hand niet kan onthouden. Alle bijbelse begrippen zien wij verschuiven in betekenis: de zonde wordt een ontwrichting in

's mensen structuur, de verzoening de opheffing van de gestoordheden van de existentie, de schepping beschrijft de verhouding van het Zijn tot de zijnden, en Jezus Christus heet het symbool van het Zyn. En er vindt - om het daar maar bij te laten - een ontmythologisering (in do lijn van Bultmann) plaats van Christus' opstanding en hemelvaart, en van de Voleinding. Met dat al komt de schrijver, naar ons oordeel, niet werkelijk uit boven de mens, zijn rede, de filosofie. Het eigene van het christelijk geloof komt alleen daar voor de dag waar de redelijkheid van het geheel - als een gelukkige inconsequentie - verwrongen wordt, maar dan ook tegelijk haar apologetische kracht verliest.

Intussen, al lezend komt men hier en daar fraaie stukken tegen, die vooral verhelderend zijn en waar we dankbaar notitie van namen. Trouwens, het streng systematische en de heldere wijze van schrijven deed ons in heel dit boek prettig aan. Het is ook wel nodig, want voor de rest is het niet gemakkelijk.

N.

K.Ex.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen