De hoogste wolkenkrabber, een neus van zes meter, een orgel met 206 stemmen en een verdronken paleis

 Chicago ligt aan het grote Michiganmeer en is met z'n 3,6 miljoen inwoners de op één na grootste stad van de Verenigde Staten. In deze stad vinden we ook de hoogste wolkenkrabber ter wereld en een portemonnee met ongeveer 40 creditcards. Die hoogste wolkenkrabber is de Sears Tower, een 433 meter hoog kantoorgebouw van Sears' postorderbedrijven en warenhuizen. Het enige vogeltje dat ik zag in de binnenstad van Chicago lag op straat, zo plat als een stroopwafel... Met het vervoer treffen we het nogal. Hoewel het de bedoeling is om alles met het openbaar vervoer te doen blijkt dat toch vrij kostbaar te zijn. Daarom stappen we bij een autoverhuurbedrijf naar binnen waar net een auto staat die naar de andere kant van Amerika gebracht moet worden. Dus rijden we vier weken voor de prijs van een kleine Toyota in een grote witte Amerikaanse Buick met automaat, airconditioning enz. Het enige nadeel is dat de ruiten niet elektrisch naar beneden gaan... Het eerste doel is Rapid City in de staat South Dakota waar Mount Rushmore, Crazy Horse en de grootste goudmijnen van Amerika in de buurt liggen. Het is een lange weg zoals we die zoveel zullen rijden de komende weken. Lange, rechte wegen door vaak heuvelachtige gebieden met fantastische vergezichten. De verscheidenheid aan natuurschoon is groot. Op onze tocht komen we door groene bosrijke gebieden, door gloeiendhete, gortdroge woestijnen en langs grillige rotsformaties met onmogelijke vormen. Daarnaast zullen we nog grote, door de mens ontworpen kunstwerken bewonderen zoals bij voorbeeld de Hooverdam en de Golden Gate brug in San Francisco. Maar daarover later, want nu gaan we O eerst een kijkje nemen bij Mount Rushmore.

Vier hoofden
Mount Rushmore, een berg in de Black Hills in South Dakota, toont ons een sterk staaltje van menselijk kunnen. In de granieten rotswand zijn op 2000 meter hoogte in reliëf de hoofden van vier Amerikaanse presidenten uitgehouwen: Washington, Jeffcrson, Roosevelt en Lincoln. Samen vertegenwoordigen zij het symbool van de democratie. Respectievelijk: de strijd om onafhankelijkheid; de idee van de volksvertegenwoordiging; de rol in de wereldpolitiek en de gelijkheid voor alle burgers en de vereniging van de Verenigde Staten. Het idee om een monument te bouwen werd in 1923 geboren. Op 10 augustus van het jaar 1927 begon Gutzon Borglum aan het gigantische werk waarbij hij eerst een ontwerp maakte waarvandaan de maten dan, 12 keervergroot, werden overgebracht op Mount Rushmore. Verreweg het meeste van de 405.000 ton gesteente werd weggeblazen met dynamiet. Elk hoofd heeft de niet geringe hoogte van ruim 18 meter... En wat denkt u van een neus van zes meter, of ogen van bijna drieënhalve meter! De pukkel op de wang van president Lincoln meet 40 centimeter...

Opperhoofd
Dertig kilometer verder ligt het Crazy Horse Monument. Dit monument is al ruim veertig (!!) jaar in aanbouw en het is nog lang niet af. Het moet nog veel indrukwekkender en grootser worden dan Mount Rushmore. Het is een eerbewijs aan de Noordamerikaanse indiaan. Als model voor het monument is gekozen voor het Sioux-opperhoofd Crazy Horse gezeten op een paard. De indiaan Crazy Horse was beroemd om zijn moed en hij wordt beschouwd als de grootste leider van de Sioux-indianen. De man die dit gigantische beeldhouwwerk op zich nam was de beeldhouwer Korczak Ziolkowski. Hij werd in 1939 benaderd door de Sioux-indianen om een monument vor het indiaanse volk uit te hakken in één van de granieten bergen •jan de Black Hills. Ziolkowski zei ja en met een startkapitaal van 174 dollar zette hij onder aan de berg een tentje op en begon met de voorbereidingen. Hij was toen 40 jaar en zijn doorzettingsvermogen moet onvoorstelbaar zijn geweest. Na zijn dood in 1982 zette zijn familie het werk voort en naar mijn indruk moet het nog tientallen jaren duren voordat het project gereed is. Tot op heden is er al zo'n acht niiIjoenton(!) graniet weggeblazen. Als voorbeeld dient het vijf meter hoge model dat in het dal bij het voormalige woonhuis van Ziolkowski staat. Het is typisch Amerikaaans dat alles veel groter en kolossaler is dan bij ons. Zelfs de mensen beantwoorden aan dit generalisme. Zulke figuren als daar kom je in Nederland toch weinig tegen. Kolossale hamburgerbillen worden in strakke stretchbroeken gehesen alsof het een vorm van rijkdom is. En juist deze mensen plaatsen zich op twee stoelen bij Mc Donalds om te hamburgeren...

Lead... goudstad
In het plaatsje Lead bezoeken we de grootste goudmijnen van Amerika. Vanuit een open mijn en twee ondergrondse mijnen wordt het erts naar boven gehaald waarna de grote brokken gekraakt en fijngemalen worden tot er gruis overblijft. Die grote hoeveelheid gruis wordt vervolgens gefilterd waarna de goud- of ook wel zilverresten overblijven. De moeite die gedaan moet worden om een klein beetje goud te winnen is groot. Voor een opbrengst van 4 gram goud moet niet minder dan 2000 kilo rotssteen verpulverd worden... Dan rijden we langs een vreemde creatie van de natuur, genaamd Devils Tower. Hier is zomaar in het vrij vlakke landschap een rechtopstaande zuil van zo'n driehonderd meter hoog te zien. Het geologische verhaal is dat deze berg ontstaan is door het magma dat vanuit de aarde omhooggestuwd werd. Er is ook nog een legende, namelijk dat een heel grote beer mensen die de berg opklommen wilde achtervolgen en zo met zijn klauwen de voren trok die rondom op de bergwand te vinden zijn.

Mormonenstad
We gaan weer verder richting Salt Lake City. De lange rechte wegen lijken eindeloos en voor menige chauffeur die door de slaap werd overmand eindigde de rit in een greppel langs de weg. We zien omgeslagen vrachtauto's en personenauto's; eentje brandt als een fakkel. Salt Lake City is een oase in de woestijn. Waar ooit een kale vlakte was, staan nu duizenden bomen tussen de duizenden woningen en kantoorgebouwen. Midden in Salt Lake City vinden we het Tempelplein van de Mormonen. Want zegje Salt Lake City, dan zegje Mormonen. De Mormonen worden zo genoemd omdat ze naast de Bijbel het boek van Mormon hanteren. Zelf noemen ze zich de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen (Church of Jesus Christ of Latter-Day Saints). De grote 'profeet' is Joseph Smith, die werd geboren in 1805. Toen hij 14 jaar was waren de kerken erg verdeeld waardoor Joseph niet wist bij welke kerk nu het ware geloof gevonden werd. Aangespoord door Jakobus 1 vers 5 begaf hij zich op een eenzame plek in het bos om God om wijsheid te vragen. Daar zou hij een ontmoeting gehad hebben met twee hemelse gedaanten die hem zeiden dat hij zich bij geen van de kerken moest aansluiten omdat zij allen luisterden naar de geboden van mensen. Als hij later weer een visioen van een hemelse persoon heeft, wordt hem verteld dat er ergens een op gouden platen beschreven boek bewaard ligt en dat dit een kroniek is van de vroegere bewoners van het Amerikaanse vasteland en van hun herkomst. Het beschrijft de geschiedenis van Amerika tussen 600 voor Chr. en 400 na Chr. Jaren later vertaalt hij samen met Oliver Cowdery de gevonden platen en zo ontstaat het boek van Mormon. Als zij later in het bos in gebed verzonken zijn daalt er een hemelse boodschapper neer die hen het priesterschap van Aaron verieent. Kort na die tijd stichten zij hun kerk, Smith werd al vervolgd om zijn visioenen, maar na de stichting worden de vervolgingen heviger. De grote 'profeet' Joseph Smith wordt doodgeschoten en onder leiding van zijn opvolger Brigham Young trekken alle volgelingen naar de Rocky Mountains (een afstand van 2250 km) waar zij de stad Salt Lake ity stichten.

Familie centraal
Thans heeft de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen tussen de zes en zeven miljoen leden over de gehele wereld. Hun hoofdkwartier is Temple Square in Salt Lake City waar een tempel, de tabernakel, verschillende bijgebouwen en het ongeveer 30 verdiepingen hoge kantoorgebouw staan. In de leer van de Mormonen neemt het familiegebeuren een belangrijke plaats in. Elke maandagavond is voor het gezin en zij geloven ook in de hemel als familie herenigd te worden. Naast de volwassendoop kennen zij ook de doop voor de doden. Hier komt ook hun grote genealogische belangstelling vandaan. In onderaardse bunkers zijn op microfilm ontzaglijk veel gegevens opgeslagen. In deze zeer omvangrijke bibliotheek kan iedereen zoeken naar zijn geslachtsregister. Hierbij wordt ook bekeken of bepaalde voorouders al dan niet gedoopt zijn geweest. Is dit niet het geval dan kan het zoekende familielid zich laten dopen in de persoon van de reeds overledene, zodat dan toch de familiehereniging later in de hemel kan plaatshebben. Tenminste, als de overiedene dat wil. Deze kan, hoewel reeds overleden, deze doop aanvaarden of verwerpen. Zij baseren zich hierbij op 1 Korinthel5vers29. Dit gebeurt niet alleen met de doop maar ook met het huwelijk. De Mormonen geloven dat het huwelijk voor eeuwig is. Een niet kerkelijk ingezegend huwelijk van voorouders kan door een familielid alsnog voltrokken worden.

Veelwijverij
In vroeger tijden was polygamie bij de Mormonen gebruikelijk. Smith zelf had een stuk of twintig vrouwen. Zijn opvolger Brigham Young had er zelfs 28. De overheid stond dat niet toe, wat de Mormonen blijkbaar toch wel een beetje vervelend vonden. In 1857 kwam het zelfs tot een gewapend conflict. Maar het zou nog tot 1890 duren voordat de Mormonen met slechts één vrouw genoegen zouden nemen. Alcohol, nicotine en caffeïne zijn verboden, dus bij ons bezoek aan een Mormonenfamilie kregen we geen koffie aangeboden. De Mormonen doen erg veel aan zending. Ieder lid van omstreeks twintig jaar moet op eigen kosten twee jaar de wereld in om hun leer te verkondigen. Zij worden hierbij begeleid door de organisatie en doen het werk altijd met z' n tweeën. Zo zijn altijd ongeveer 30.000 'evangelisten' werkzaam in bijna alle landen ter wereld. Helaas brengen ze een verminkt Evangelie. Ieder lid betaalt tien procent van alles wat hij of zij verdient. De grote Tempel op het Tempelplein wordt gebruikt bij het huwelijk, bij de doop en nog wat andere gelegenheden. Hij is alleen toegankelijk voor leden. Ik kwam er dus niet in. De tabernakel is wel open voor het publiek. Het is een in 1867 gebouwde zaal met een voortreffelijke akoestiek en een beroemd orgel. Ik heb zelf gehoord dat iemand voor in de zaal een speld liet vallen en dat dat achter in de zaal duidelijk hoorbaar was. En dat in een zaal met 6500 zitplaatsen... Het orgel met z'n 11.623 pijpen en 206 stemmen begeleidt het eveneens wereldberoemde Tabernakelkoor van 350 personen, ledere zondagmorgen worden van dit koor met een spreker televisieopnamen gemaakt die wereldwijd worden uitgezonden.

Verdronken paleis
Samen met James en Nanette, waar we het weekend te gast zijn, gaan we nog naar een paleisachtig bouwwerk kijken aan de rand van het grote Salt Lake (zoutmeer). Het doet me denken aan de gelijkenis van de wijze en dwaze bouwer. Jaren geleden werd het, zeer luxe uitgevoerd, gebouwd ter vermaak van de zeer rijken. Alles was keurig en schitterend totdat er op een jaar erg veel smeltwater van de bergen kwam waardoor het waterpeil in het meer ging stijgen. En wat gebeurde er... Langzaam maarzeker kwam het water over de vloer en bleef stijgen tot aan de eerste verdieping. Wat we nu zien zijn de overblijfselen van het sprookjespaleis, een ruïne tot aan de eerste verdieping in het water staand. Ik vraag waarom er niet snel een dijk omheen gelegd werd zodat het water niet binnen kon dringen. ,,Nou", zegt James,,,jullie in Holland bouwen overal dijken omheen, omdat jullie beneden de zeespiegel leven en er altijd de dreiging van het water is. Bij ons weten we amper wat een dijk is, zodat we niet zo snel konden ingrijpen..." Volgende keer: Een avontuurlijke tocht over de snelstromende Coloradorivier. 1

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen