Vertel Jeroen over gevolgen rookverslaving

Opgroeiende kinderen krijgen te maken met allerlei verleidingen. Ook gaan zij hun eigen wensen en grenzen ontdekken.

Toen Jeroen naar het voortgezet onderwijs ging, kreeg hij misschien andere interesses en veranderde zijn vriendenkring. Kinderen worden in deze fase ook zelfstandiger. Ouders weten soms niet wat hun kind precies doet en waar het is. Zij kunnen Jeroen helpen weerbaar te worden en goed om te gaan met verleidingen. In contact blijven en veel praten zijn hierbij erg belangrijk.

Niemand wordt als roker geboren. Wel krijgen baby’s van rokende moeders via de navelstreng uit sigarettenrook giftige stoffen binnen, zoals nicotine en koolmonoxide. Dit zorgt voor een groeiachterstand bij baby’s van rokende moeders.

Kinderen tot 10 jaar vinden roken meestal vies. Onderzoeken toonden aan dat hun afkeer daarna vaak omslaat in nieuwsgierigheid. Dit laatste kan bij Jeroen goed het geval zijn. Hij ziet andere jongeren roken en vindt het er stoer uitzien.

De eerste sigaret

Vaak begint het roken tussen het 10e en het 14e jaar. Roken is een groepsgebeuren en begint vrijwel altijd in het bijzijn van vrienden.

De eerste sigaret vindt bijna niemand lekker. Als Jeroen zijn eerste sigaret al opheeft, kreeg hij er misschien wel hoofdpijn van of werd hij duizelig of misselijk Ongetwijfeld ging hij er ook van hoesten.

Met roken wordt het inhaleren (inademen) van de rook van smeulende tabak bedoeld. De hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid worden veroorzaakt door nicotine. Deze stof zit in tabak en is erg giftig en verslavend.

Kinderen raken nog sneller verslaafd dan volwassenen. Het lichaam went snel aan nicotine en vraagt dan om een steeds hogere dosis.

Roken kan een opkikker geven en kan kalmerend werken. Ook kan het een vlucht zijn; in moeilijke perioden en in stressvolle tijden roken mensen vaak meer.

Het puberbrein is nog in ontwikkeling en daardoor extra kwetsbaar. Roken zorgt bij pubers voor blijvende hersenschade. Die dus niet meer hersteld kan worden.

Nicotine zorgt ervoor dat het concentratievermogen afneemt en de impulsiviteit toeneemt. Dat betekent dat leerprestaties kunnen afnemen.

Het lijkt vaak alsof pubers volledig hun eigen gang gaan en geen advies van wie dan ook nodig hebben. Ze lijken genoeg te hebben aan zichzelf en hun vriendenkring.

Toch blijven veel kinderen het belangrijk vinden wat hun ouders denken en hebben ouders wel invloed op sommige keuzes van hun kind. Pubers zijn nogal eens onzeker en hebben behoefte aan grenzen en duidelijkheid. Van groot belang is het daarom om met Jeroen over roken te praten, en dat op een rustig moment en in een goede sfeer.

Praten met wil zeggen: een gesprek voeren. Dat betekent: tweerichtingsverkeer. Jeroen mag zijn mening verwoorden en zijn ouders doen dat ook. Zijn ouders kunnen Jeroen vragen stellen zoals: „Weet je wat roken inhoudt en wat er gebeurt als je rookt?” En: „Waarom zou je willen roken?”

Ze kunnen uitleggen waarom ze roken afkeuren. Belangrijk is ook dat ze regels en grenzen stellen. Zoals: onder de 18 jaar niet roken, niet binnenshuis roken en niet bij anderen om sigaretten bedelen. Regels kunnen helpen om kinderen later te laten beginnen met roken of het roken zelfs te voorkomen. Praten met andere ouders en proberen dezelfde afspraken te maken kan fijn zijn en een sterker gevoel geven in het omgaan met dit lastige opvoedvraagstuk.

Openheid

Ouders die zelf roken kunnen uitleggen dat ze het jammer vinden dat ze ooit zijn begonnen. Ook kunnen ze eerlijk toegeven hoe moeilijk het is om te stoppen. Kinderen waarderen openheid enorm. Die levert begrip op en zorgt voor een band.

Jeroens ouders kunnen hem helpen om zijn zelfvertrouwen te vergroten. Dit kan door aandacht en complimenten te geven. Verder door interesse te tonen en te praten.

Door zelfvertrouwen komt Jeroen steviger in zijn schoenen te staan en leert hij voor zichzelf op te komen. Het wordt dan gemakkelijker om nee te zeggen tegen een sigaret, biertje of mixdrankje.

Als Jeroen voldoende zelfvertrouwen heeft, is het ook waarschijnlijker dat hij later geen tabak nodig heeft om zich een houding te geven of om het sociale contact te bevorderen. Ook zonder te roken kan het best gezellig zijn!

Verslaving

Begrip tonen voor de groeps- druk zal Jeroen zeker waarde- ren. De gevolgen van roken zijn ech-ter te groot om genegeerd te kunnen worden. Daarom moeten zijn ouders die zeker aan hem vertellen.

Nicotine werkt namelijk zeer verslavend, zowel lichamelijk als geestelijk. Hoe jonger een kind met roken begint, des te ernsti-ger de verslaving gemiddeld wordt.

De lichamelijke verslaving uit zich door middel van ontwenningsverschijnselen die optreden zodra de tiener niet rookt. De psychische verslaving is het sterke verlangen dat optreedt na stoppen.

Het derde grote nadeel van roken is de tolerantie die optreedt. Dat wil zeggen dat de gebruiker steeds meer nodig heeft om eenzelfde effect te bereiken. Een roker bouwt een nicotineniveau in het bloed op. Dat moet constant blijven, anders voelt de gebruiker zich niet prettig. Op zoek naar meer genot kan roken ook grensverlagend werken om te gaan experimenteren met drugs, zoals hasj en wiet.

Veel meer kans

Roken is ongezond. Een op de twee rokers overlijdt aan roken, zegt het Trimbos-instituut.

Het begint met een slechtere conditie en weerstand, waardoor rokers sneller verkouden worden en infecties krijgen. Mensen die een sigaret roken, inhaleren daarmee teer en andere kankerverwekkende stoffen. Daardoor heeft roken op de langere termijn veel meer kans op kanker tot gevolg. Bijna 90 procent van alle gevallen van longkanker is te wijten aan tabaksgebruik. Roken kan ook veel andere soorten kanker dan longkanker veroorzaken, zoals mond- en keelkanker.

Rokers hebben ook een verhoogde kans op andere longaandoeningen, zoals chronische bronchitis en longemfyseem. Verder leidt roken vaak tot hart- en vaatziekten. Sigarettenrook beschadigt de wanden van de bloedvaten waardoor vet, cholesterol en andere schadelijke stoffen zich kunnen ophopen. Zo slibben de bloedvaten langzaam dicht en stroomt het bloed minder goed door. Veel rokers krijgen hiermee te maken en dit kan leiden tot allerlei hart- en vaatziekten. Gemiddeld overlijden rokers zeven tot tien jaar eerder dan niet-rokers.

Veel rokers ontwikkelen ook een rokershoest. De vingers en tanden worden bruingeel. Een roker stinkt uit z’n mond; ook de kleding stinkt.

En wat te denken van de aanslag die roken betekent op de portemonnee? Roken is een dure gewoonte. Afhankelijk van het merk kost een pakje sigaretten algauw tussen de 5 en de 6 euro.

Maar één manier

Stoppen met roken heeft veel voordelen. Het belangrijkste is dat het risico op hart- en vaatziektes snel afneemt. Maar ook zijn er positieve ontwikkelen op korte termijn: minder hoesten, betere conditie, een frissere adem, betere smaak en reuk, mooiere tanden en het bespaart algauw 60 euro per maand, bij zeven sigaretten per dag.

Gezien de enorme gezondheidsrisico’s is er eigenlijk maar één manier om met roken om te gaan: er gewoon helemaal niet aan beginnen!

>>digibron.nl/eigenwijzer

Tips

- Praat veel met kinderen in een open sfeer, ook over roken.

- Zorg als ouders dat u zelf goed geïnformeerd bent.

- Toon de kinderen afbeeldingen van rokerslongen.

- Stel duidelijke regels, zoals: niet roken onder de 18 jaar.

- Wees consequent en maak geen uitzonderingen voor bijvoorbeeld verjaardagen.

- Geef zelf het goede voorbeeld.

- Voor rokende ouders: wees open en eerlijk en waarschuw wel.

Voordelen van stoppen met roken

De voordelen van stoppen met roken zijn al vanaf dag 1 merkbaar:

- Na 20 minuten: de bloeddruk en de hartslag worden weer normaal.

- Na 24 uur: koolstofmonoxide is uit het lichaam verwijderd. De longen beginnen slijm en stof op te ruimen.

- Na 48 uur: de smaak en de reukzin verbeteren.

- Na 72 uur: de ex-roker ademt gemakkelijker en heeft meer energie.

- Na 2 tot 12 weken: de bloedcirculatie door het lichaam is verbeterd.

- Na 1 maand: de conditie is beter geworden en de ex-roker beweegt gemakkelijker. Als hij of zij een rokershoestje had, verdwijnt dit.

- Na 1 jaar: het risico op hart- en vaatziekten is inmiddels gehalveerd. Het risico op allerlei andere ziekten neemt de komende jaren steeds verder af.

Bron: stoppenmetroken-niquitin.nl Andere informatieve sites: >>rokeninfo.nl >>uwkindenroken.nl >>ikstop.nl

Wilt u reageren of hebt u vragen over opvoeding? Leg ze (anoniem) voor aan de pedagogen Mirjam Blom en Anja Helmink. Dat kan door de situatie en de (gezins)-omstandigheden, liefst uitvoerig, te mailen naar: wijs@refdag.nl of te sturen naar: RD, t.a.v. redactie Wijs, Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen