DS. P. ZANDT EN DE ZONDAGSHEILIGING IN IJSSELMUIDEN

Inleiding

Vorig jaar is het boek Kerk aan de overkant, Gereformeerden in IJsselmuiden en Grafhorst (1835-1985) verschenen. De auteur is de inmiddels overleden kerkhistoricus dr. H. Reenders (1935-2009). Het betreft een goed gedocumenteerd boek waarin de geschiedenis van de verschillende kerken in IJsselmuiden en Grafhorst wordt beschreven. Alle kerken komen aan bod, maar de nadruk ligt op de Gereformeerd synodalen (inmiddels opgegaan in de Protestantse Kerk in Nederland). In dit boek troffen we een stukje aan over ds. P. Zandt en de zondagsheiliging, dat onzes inziens vermeldenswaardig is in dit blad.

Zondagsheiliging

Volgens dr. Reenders heeft ds. P. Zandt zich tijdens zijn ambtsperiode ingezet voor de verbouwing en uitbreiding van de IJsselmuidense dorpskerk (1912-1913) en voor de handhaving van de zondagsheiliging. Met betrekking tot dit laatste punt schrijft Reenders:

"In lijn met de traditie van de Nadere Reformatie streefde ds. Zandt naar de publieke heiliging van de eerste dag van de week. Het was de altijd in het zwart geklede predikant een doorn in het oog dat de vele cafés en koffiehuizen langs de Nieuweweg op zondag geopend waren en dat er gevoetbald werd op het Kamper sportterrein aan de Nieuweweg. Dit stond haaks op zijn ideaal van een naar Bijbelse normen geregeerd Nederland" 1 ^.

In de zomer van 1913 stuurde de kerkenraad van de Hervormde gemeente van IJsselmuiden een brief met daarin het verzoek om het voetbalterrein aan de Nieuweweg op zondag te sluiten. Echter het verzoekschrift was te vlug gestuurd, want de gemeenteraad van IJsselmuiden had inmiddels een politieverordening gewijzigd, waardoor er op het terrein niet meer gevoetbald kon worden. Op 28 augustus 1913 had de gemeenteraad op voorstel van de wethouders H. van Breugel en L. van der Kamp Jzn. en gesteund door de hervormde en gereformeerde raadsleden Schlutken en Bruins het voetballen binnen een afstand van vijftig meter van de openbare weg verboden. Alhoewel hier verkeersvei-

ligheid als argument speelde - de over de omheining geschoten ballen waren een gevaar voor het verkeer op de Nieuweweg - , bleek hier wel de invloed van de Hervormde Kerk. De Hervormde kerkenraad was erg blij met het besluit. De Kampense gemeenteraad daarentegen was er erg boos over en deze probeerde via Gedeputeerde Staten om de verordening nietig te laten verklaren. De Hervormde kerkenraad hoorde hiervan en ds. Zandt en ouderling Bruins (tevens gemeenteraadslid) gingen naar de Kampense Statenleden H.W. ten Kate (CHU) en M. Noordtzij (ARP, hoogleraar aan de Theologische School te Kampen) om te vragen of zij hun invloed wilden aanwenden om dit te voorkomen. Helaas besloot de gemeente Kampen om een afrastering te plaatsen, waardoor ook het voetballen op zondag weer voortgezet kon worden. De gemeenteraad van IJsselmuiden kon dit niet meer verbieden, daar het tenslotte om een terrein van de gemeente Kampen ging-

Ten slotte

Uit dit voorbeeld blijkt weer eens dat zondagsheiliging bij ds. Zandt hoog in het vaandel stond, enerzijds omdat zondagsheiliging een eis Gods is en anderzijds omdat in het houden van Gods geboden groot loon gelegen is, persoonlijk en voor onze natie. Dezelfde lijnen trok ds. Zandt later ook in de Tweede Kamer. Bijvoorbeeld toen in de Kamer gedebatteerd werd over een wetsontwerp dat betrekking had op onder meer de spoorlijn Zwolle- Kampen, zei hij: "Ik ben van oordeel dat, zoals bij alle spoorwegen op Gods dag volkomen rust moet zijn, dit ook alzo bij de in dit wetsontwerp betrokken spoorwegen het geval behoort te zijn. (...) Bij stilligging van de dienst op deze spoorwegen op des Heeren dag zou tweeërlei zaak gebaat zijn. Ten eerste, en dit is het voornaamste, zou Gods heilig gebod nagekomen en bovendien nog een geldelijk voordeel verkregen worden", omdat "stilstand" van de treinen op zondag "aanmerkelijke besparingen in het verlies zouden opleveren" 2) . Ds. Zandt was dus principieel en praktisch, maar wel in deze volgorde!

Noten:

1) H. Reenders, Kerk aan de overkant. Gereformeerden in IJsselmuiden en Grafhorst (1835-1985), Kampen 2009, p. 62 2) Handelingen Tweede Kamer, 1932-1933, 2 december 1932, p. 912

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen