Uit de literatuur

Herinnering aan Holland

Denkend aan Holland zie ik brede rivieren traag door oneindig " '

laagland gaan, rijen ondenkbaar ijle populieren als hoge pluimen aan den einder staan; en in de geweldige ruimte verzonken de boerderijen verspreid door het land, boomgroepen, dorpen, geknotte torens, kerken en olmen in een groots verband. de lucht hangt er laag en de zon wordt er langzaam in grijze veelkleurige dampen gesmoord, en in alle gewesten wordt de stem van het water met zijn eeuwige rampen gevreesd en gehoord.

H. Marsman.

Ais Marsman dit gedicht schrijft, vertoeft hij in het buitenland. Een deel van zijn leven bracht hij daar door. Het was bij hem echter niet: uit het oog, uit het hart! Hij kon zijn land niet vergeten. In zijn geest zag hij het voor zich: een bijzonder scherp, karakteristiek beeld! En door het woordgebruik èn door het ritme weet hij juist datgene reliëf (beter doen uitkomen) te geven wat zo bij uitstek Hollands is.

Ook de bouw van het gedicht draagt hiertoe bij: in het eerste gedeelte geeft hij het ruimtelijke weer, zowel de horizontale lijn (brede rivieren, oneindig laagland, einder) als de verticale dimensie {ijle hoge pluimen). populieren,

In het tweede deel zegt hij wat er allemaal in die "geweldige ruimte" te zien is {boerderijen, boomgroepen. dorpen, geknotte torens enz.) In het derde gedeelte richt hij zijn blik omhoog {de lucht hangt er laag). Heel dit grootse tafereel wordt beheerst door het water dat niet weg te denken is {de .stem van het water gevreesd en gehoord).

Dit gedicht moet iemand die in den vreemde vertoeft wel bijzonder aanspreken, dacht ik. Marsman heeft dit deel van ons landschap in zijn kern 'jcriKikt!

Ik wijs, misschien ten overvloede, op de geladen woorden, zoals traag, oneindig, ondenkbaar, die met hun zware accenten het ritme een bijzonder trage gang verlenen. Lees de betreffende regels maar eens hardop! Het slot van het gedicht is zeer treffend: de stem van het water met zijn eeuwige rampen. Een aantal jaren later (Watersnood '53) heeft die stem op indrukwekkende wijze wederom gesproken, zoals Ps. 93 het ons vertolkt.

Gouda,

J. Koppejan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen