Gods Woord en het gezin

Het valt niet mee om voor het onderwijs in het gezin praktische wenken te geven. Allereerst omdat de gezinsomstandigheden van het ene gezin nu eenmaal anders zijn dan die van het andere. In een gezin, waar de vader de gehele week niet thuis is, liggen de zaken toch weer anders dan in een gezin, waar men drie maal per dag ook met de kinderen rondom de tafel gezeten is. In de tweede plaats, omdat het gevaar van een „wettische” regeling hier vaker aanwezig is. Wie er b.v. vanuit gaat, dat bij iedere maaltijd aan tafel een heel hoofdstuk uit Gods Woord gelezen moet worden en dit doorvoert ook bij de langste hoofdstukken, zal eerder het tegendeel bereiken bij de kinderen dan wat beoogd wordt. Zij zullen vaak in plaats van naar het begin naar het einde van het lezen aan tafel verlangen.

In dit verband is het misschien goed op te merken, dat dit gevaar ook dreigt van een andere kant. Het maken van dag-indelingen, het leven volgens een bepaald rooster enz. is weer meer in trek. Op zichzelf zal dit niet bezwaarlijk behoeven te zijn. Helaas wordt het echter veelal verbonden aan een methodistisch opdringen van de bekering. De zegen (?) van dit alles is dan menigmaal een hoogmoedig bekeerd mens, terwijl juist de ware bekering ootmoedige mensen maakt.

Ondanks deze bezwaren geloven we niet, dat daarom de opvoeding in dit opzicht overgelaten moet worden aan wat in spontane opwellingen eens gezegd wordt. Uit een afkeer van het „lijk” van de vormendienst, behoeven we niet het „spook” van de vormloosheid aan te prijzen. Als onze Heidelberger Catechismus het vijfde gebod verklaart, wordt er gesproken van de „goede leer” van de ouders. Die goede leer zal niet voorbij kunnen gaan aan de van God gegeven én geëiste middelen, maar zoeken om deze in trouw waar te nemen.

Het eerste dat daarbij naar voren komt, is het lezen van Gods Woord. In Gods huis heeft dat Woord de allesbeheersende plaats. In het gezin zeker niet minder. God Zelf spreekt immers in Zijn Woord. Voor dit onderwijs hebben we geen grote talenten nodig; al zouden we nog zo gebrekkig lezen, dan klinkt toch dat Woord. Een vader en moeder, die het lezen uit Gods Woord biddend beoefenen, geven daardoor te kennen: wij zijn niet in staat om dat onderwijs te geven, dat de Heere vraagt, maar Zijn Woord is een lamp voorde voet en een licht op het pad.

Zou er betere tijd gevonden kunnen worden dan aan het einde van de maaltijd om uit de Heilige Schrift te lezen? Juist bij de maaltijd is het gezin veelal verenigd. Zo kan er ook drie maal per dag gelezen worden. Het lijkt mij zeker nodig, dat ieder ernaar staat om dit te doen. Er zijn gezinnen, waarin het volstrekt onmogelijk is ’s morgens gezamenlijk te lezen. Dan kan het zo gebeuren, dat er aandacht aan besteed wordt de oudere kinderen vóór het naar bed toe gaan Gods Woord te laten beluisteren. Bij afwezigheid van de vader, die als hoofd van het gezin hier het eerst een taak heeft, treedt de moeder in zijn plaats.

De praktijk is vaak anders. Eénmaal lezen per dag wordt door velen voldoende gevonden. Daarbij: tijd om te eten hebben we wel, maar ja, lezen..... En dan, even een kleine psalm. Laten we bedacht zijn op de verontschuldigingen van het vlees. De duivel is listig en het natuurlijk hart wil wel mee. Als het Woord Gods weinig geopend wordt, moet de kennis van de geestelijke dingen weigering worden. En het ergste is, dat het van God gegeven middel onthouden wordt.

Ook in het lezen van Gods Woord behoort wijsheid betracht te worden. Het kan zijn, dat er in een gezin trouw gelezen wordt en dat het toch niet anders is dan een punt achter de maaltijd. Als er zonder onderscheid maar een hoofdstuk gelezen wordt, of als het duidelijk zichtbaar is, dat het enkel sleur is. Het is voor de kinderen belangrijk, dat het in het lezen uitkomt of de ouders er iets van verstaan. Soms kan een enkele vraag aan de kinderen de ernst van het betreffende gedeelte laten spreken. Doet u het wel eens?

Een goede kinderbijbel kan als hulpmiddel voor de jongere kinderen gebruikt worden. Laat deze echter nooit de eigenlijke Schriftlezing verdringen. De wijze wete hier ook tijd en wijze. Ook een goed dagboek kan hier zeker zijn diensten bewijzen. Hoevelen bewaren goede herinneringen aan Philpots „Korenaren uit de volle oogst”?

Van groot belang voor het onderwijs in het gezin is de lektuur, die buiten Gods Woord in huis is. Een zeer bedroevend verschijnsel doet zich hier voor. Trouw wordt Gods Woord gelezen en als na de maaltijd de rust is weergekeerd, houden de ouders zich bezig met lektuur, die lijnrecht staat tegenover het gelezene. Wij hebben geen behoefte aan een vastgestelde lijst van verboden boeken van de zijde der kerk, maar bovenvermelde kwaal is niet zeldzaam. Ziet toe, ouders, wat uw kinderen lezen en doet alle godonterende en zedenbedervende lektuur de deur uit. En laten we zelf oppassen niet het slechte voorbeeld te geven door alles maar te lezen en het slechtste blad in huis te houden terwille van het één of ander. De gifpot zet u toch niet op de onderste plank in uw kast? Daar kunnen de kinderen er bij. En waarom laat u dit gif zo gemakkelijk binnen het bereik van uw kinderen? Er is toch wel andere lektuur, die van betere dingen spreekt?

De band tussen Gods huis en eigen huis is in dit opzicht een zaak van grote waarde. Het is nodig, dat er in het gezin zelf over Gods Woord, zoals het door Gods dienstknechten gebracht is, gesproken wordt. Dit behoeft niet te gebeuren om te laten zien wat we er zelf van gehoord hebben. De eenvoudige van hart zal hier door een enkel woord de juiste snaar kunnen treffen. Ook het onderwijs op de catechisatie moet aansluiting thuis hebben. Weten of uw kinderen gaan en of ze de opgegeven vragen ook geleerd hebben. Het kan geen kwaad voor uzelf als ouders en het komt uw kinderen ten goede. In dit verband: beseffen we ook van hoe groot belang het is, wat voor onderwijs uw kinderen krijgen elke dag op school? Gij zult uw akker niet met tweeërlei zaad bezaaien. Er is niet altijd en overal de mogelijkheid om dat onderwijs te laten volgen, dat het meest overeenkomt met Gods Woord. Doch zeker is het, dat we dat niet gauw te veel zoeken.

We gaven maar enkele opmerkingen, die voor de praktijk dienstbaar kunnen zijn. Hierin zijn we lang niet volledig geweest; we weten het. Met opzet hebben we één zaak vergeten, omdat we daarover apart willen spreken, nl. het gebed. Zeker is het, dat de beoefening van de vreze des Heeren tot dit alles onmisbaar is. Kohlbri’gge gaf eens een sprekend antwoord op de vraag: „Hoe zal men het aanleggen om de kinderen goed, dat is in de Heere, op te voeden?” nl. dit: „Als de ouders het aan God klagen, dat zij daartoe geen verstand hebben, en hun kinderen de Heere opdragen, dan gaat het als vanzelf.....”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen