Jaffa-instituut in Israël helpt kansarme kinderen

Ondanks de betekenis van de naam Jaffa, schoonheid, gebeuren er in het stadje met zijn 70.000 inwoners veel dingen die het daghcht niet kunnen verdragen. CriminaHteit, drugs- en alcoholgebruik, prostitutie en besmetting met het aids-virus zijn er aan de orde van de dag.
Het aantal gebroken gezinnen is enorm. Voor kinderen is het een slechte omgeving om op te groeien en iets positiefs van hun leven te maken. Slechts zestig procent van de Jaffa-jongeren gaat naar de middelbare school en van dat gedeelte haakt ook nog eens zeventig procent voortijdig af. Zonder geld en zonder baan vluchten ze in de vergetelheid van de alcohol of drugs en gaan daarmee in de voetsporen van de omgeving. Na schooltijd is er vaak niemand thuis om ze op te vangen en te corrigeren, omdat vader en moeder al genoeg hebben aan hun eigen problemen of, als ze geluk hebben, aan het werk zijn.
Zo belanden de jongeren van Jaffa in een neergaande spiraal die niet doorbroken wordt als niemand daar verandering in brengt.

Voetballen
In 1982 kwamen David Portowicz en wijlen Zonik Shaham in contact met de jeugd van Jaffa en zij zetten wat activiteiten op touw om de problemen van de jongeren het hoofd te bieden. Deze 'activiteiten' groeiden uit tot een gigantisch project dat jaarlijks met miljoenen guldens van over de hele wereld bekostigd wordt.
Dertien jaar geleden deed David Portowicz voor zijn studie sociaal werk een onderzoek in Jaffa. „Ik liep daar rond en zag dat de kinderen zonder toezicht op straat speelden en kattekwaad uithaalden. Waarom gaan jullie niet wat doen met je Vrede, in het leven, vroeg ik aan ze. Laten we Arabisch, het eerst samen huiswerk maken en Ivriet en het daarna een potje voetballen." Engels. Het idee viel in goede aarde en dat was het begin van het Jaffainstituut, dat nu officieel de naam "Het Instituut voor de Verbetering van Onderwijs in Jaffa" draagt.
Vandaag de dag zijn daar drieduizend kinderen bij betrokken, die dagelijks een keuze kunnen maken uit 25 sociale en onderwijsprogramma's. „In 1982 hadden Zonik en ik een droom dat de kinderen van Jaffa naar school zouden gaan, de horizon zouden verbreden, het land zouden dienen en zich op die manier tot goede staatsburgers zouden ontwikkelen. Je kan met eigen ogen zien wat ervan terecht gekomen is."

Talenten
Een rondleiding door het huis met de nodige uitleg van medewerker Ishachar maakt de filosofie van het Jaffa-instituut duidelijk. Er is een bibliotheek waar de kinderen naar hartelust kunnen lezen, een kamer waar muziek gestudeerd wordt, een computerkamer, een knutselafdeling, enzovoorts. „Hier krijgen de kinderen dezelfde mogelijkheden als rijkere leeftijdsgenootjes. Thuis is er geen geld voor een piano of computer, zodat aanwezige talenten niet ontdekt en ontplooid worden."
„Hoe ga ik met anderen om, hoe leer ik mijn woede in bedwang te houden en er niet meteen op los te slaan, hoe kan ik op een goede manier leiding geven en wat kan ik verwachten als ik in het leger ga?" Het zijn allemaal vaardigheden die de jongeren worden bijgebracht. En met resultaat, want het aantal jongeren dat voorheen door het leger werd geweigerd vanwege drugs-, alcohol of criminele problemen is drastisch gedaald. Dit opent betere toekomstperspectieven, want als je in Israël niet in het leger gaat, betekent dat de kans op een goede baan verkeken is.

Grote familie
Studeren staat in hoog aanzien bij het Jaffa-insti tuut. "Eerst huiswerk maken en daarna spelen" is het devies. De kinderen wordt goed duidelijk gemaakt dat leren belangrijk is voor de toekomst, maar dat ze dan wel speeltijd moeten opofferen. En het blokken heeft het gewenste effect: slechts vier procent verlaat de middelbare school zonder diploma en veel Jaffa-kinderen gaan studeren aan de universiteit.
In een kamertje achteraf zitten de kinderen in kleine groepjes over hun boeken en schriften gebogen. Als ze iets niet snappen, is er altijd een zogenaamde "guide" (gids) in de buurt die ze weer op weg helpt. Ik praat met Guy, die inmiddels al twee en een halfjaar met veel plezier in het Jaffa-instituut werkt. „Ik help kinderen van de basisschool met hun huiswerk en als ze klaar zijn, doen we andere activiteiten. Het is net een grote familie hier." De "Jaffa-familie" is ook door de regering erkend en dit jaar zijn er als proef voor het eerst twee IsraëHsche meisjes die hun "Sherut le'umi", vervangende dienstplicht, in het Jaffa-instituut vervullen.

"Niet genoeg"
„Ik was redelijk gefortuneerd, een gave van de Heere. Als ik dit weer aan anderen terug kan geven door hun leven te verbeteren, is het toch prachtig?", vindt David Portowicz. Door de groei van het instituut nam ook de werkdruk toe en David heeft ondanks de enorme hulp van veel vrijwilligers en vast personeel nog steeds een gigantische weektaak. Hij doet er nogal nuchter over. „Ik werk soms tachtig uur per week, maar ik hou van mijn werk en de Heere geeft me sterkte om elke dag weer met plezier mijn werk te doen."
Na de wekelijkse rustdag op sjabbat, zaterdag, begint David zondagmorgen de hele wereld rond te bellen. „Ik bel naar Amerika, naar Engeland, naar Nederland, noem maar op en ik vraag iedereen om geld te sturen, want dat komen we altijd te kort. Dan zeg ik: niet genoeg." En David lacht bij mijn blik van herkenning als hij het 'niet genoeg' in het Nederlands uitspreekt. „Er komen veel mensen uit Nederland op bezoek. Ze zijn dol op deze plek en ik vertel ze altijd 'niet genoeg'. De vriendschapsbanden met Nederland begonnen jaren geleden toen ik aan leden van Christenen voor Israël voorgesteld. Ik heb ze laten zien wat we hier doen en ze waren heel enthousiast. Sindsdien geven ze heel trouw geld en is er ook een stichting opgericht met de naam Jaffa Project Nederland."

Bar/bat mitswah
Portowicz, van origine een Amerikaanse rabbijn, heeft een project dat hem na aan het hart ligt, namelijk de lessen die jongens en meisjes voorbereiden op de bar of bat mitswah-ceremonie. „Het is een belangrijke mijlpaal in het leven van jonge Joden", legt David uit. „Als een jongen zijn dertiende verjaardag viert, wordt hij zoon van de wet, bar mitswah, en een meisje dochter van de wet, bat mitswah, als ze twaalf is. Op deze leeftijd bereiken ze in godsdienstig opzicht de volwassenheid en nemen voortaan de eigen verantwoordelijkheid op zich.
„Veel inwoners van Jaffa zijn nieuwe immigranten", verklaart de rabbijn. „Ze hebben soms nauwelijks besef van hun religieuze en culturele achtergrond. Het logische gevolg is dat veel families de waarde van de bar en bat mitswah-ceremonies niet inzien." Zo gauw David deze leemte in hun opvoeding opmerkte, startte hij de voorbereidende lessen voor de viering in het Jaffa-instituut. De kinderen krijgen niet alleen godsdienstige lessen, maar ook de cultuur, het zionisme en de geschiedenis van de Joden worden hun bijgebracht.

Alle kinderen gelijk
Het Jaffa-instituut geeft deze lessen overigens alleen aan joodse kinderen. „Wij vinden dat Arabische kinderen moslim moeten blijven, net als de joodse kinderen joods en christenen christen. Voor ons zijn alle kinderen gelijk. Het belangrijkste is dat jongeren opgroeien als goede mensen die een open hart voor anderen hebben. Een hart dat anderen niet veroordeelt, maar het positieve in de naaste wil ontdekken. Dan is het mogelijk dat verschillende godsdiensten in vrede naast elkaar leven."
Gelukkig hebben de kinderen niet met een taalbarrière te kampen, omdat de Arabische kinderen op de Israëlische scholen gewend zijn om Ivriet (modern Hebreeuws) te spreken. In het Jaffa-instituut nemen ze volop aan alle activiteiten deel en de verschillen tussen Arabier en jood vallen weg.

Geen eten
Elke dag als de laatste schoolbel gaat, staan bij tien scholen de bussen al te wachten om de kinderen naar het Jaffa-instituut brengen. Als ze daar hongerig de bussen uitstormen, krijgen ze eerst een warme maaltijd voorgezet. Door de slechte plaatselijke economische situatie ontbreekt bepaalde ouders het benodigde geld om het gezin elke dag goed eten voor te schotelen. Denk maar aan een alleenstaande moeder met zeven kinderen die van een uitkering moet rondkomen. Doorgaans bedraagt een inkomen in Jaffa slechts zestig procent van het gemiddelde inkomen van de bewoners van Tel Aviv. Daarbij is de helft van de inwoners van Jaffa afhankelijk van de sociale voorzieningen.
Door het overslaan van maaltijden hebben kinderen gebrek aan vitaminen en broodnodige voedingsstoffen. Op school kampen ze door ondervoeding met concentratieproblemen en gedragen zich slecht of behalen onvoldoendes, zelfs wanneer ze heel intelligent zijn. „Het was tijd voor ons om aan de alarmbel te trekken", zegt David, „In 1994 werd de campagne "Geen honger meer, een warme maaltijd voor elk kind" op touw gezet." Dit betekende dat er naast het Jaffa-huis een moderne keuken en eetzaal verrezen, waar wekelijks duizend maaltijden worden klaargemaakt. In het Jaffa-huis klinken overal vrolijke kinderstemmen. In de computerkamer i shet een drukte van belang. Sommige kinderen zitten alleen, andere samen achter een beeldscherm.

Nee tegen drugs
Michael Gropper, een van de medewerkers van de stichting, heeft een paar jaar geleden een speciaal computerprogramma ontwikkeld om drugsverslaving te voorkomen. „Ik zag dat de kinderen het heerlijk vonden om met de computer te spelen en bedacht dat ik ze met een programma op een goede manier kan bereiken. We beginnen er zo vroeg mogelijk mee, als ze tien of elf jaar zijn. Op die leeftijd gaan ze nog niet naar feestjes waar alcohol en drugs aangeboden worden. Als ze van de drugs afblijven, kan dat hun leven redden en het geeft hun de mogelijkheid om gezond te blijven." De kinderen leren niet alleen wat drugsverslaving is, maar ook hoe je verslaafd raakt en wat de gevolgen daarvan zijn.

Huis van de zon
Sommige jongeren leven thuis onder zulke slechte omstandigheden dat ze voortdurend met psychische en emotionele problemen kampen en aan studeren niet toekomen. Dit bewoog het Jaffa-instituut in 1985 ertoe om een speciaal onderwijsprogramma voor jongens van twaalf tot achttien jaar te starten in BethSjemes, huis van de zon, in de buurt van Jeruzalem. Daar wonen alleen de jongens met een heel moeilijke thuissituatie. In Beth-Sjemes kunnen ze in alle rust studeren en tot zichzelf komen. Tot nog toe zijn alle leerlingen erin geslaagd om de middelbare school te halen. In 1995 ontving Beth-Sjemes van het Israëlische ministerie van onderwijs en het ministerie van religieuze zaken de prijs voor uitstekend onderwijs. Elke drie leerlingen hebben een leraar en deze persoonlijke benadering van leerlingen werd door de ministeries erg gewaardeerd.

Jeruzalem
Ook op andere gebieden is het Jaffa-instituut danig aan het uitbreiden. In Jeruzalem zijn alle voorbereidingen aan de gang om een soortgelijk instituut als het Jaffa-huis op poten te zetten. Dit heeft alles te maken met het feit dat het drieduizend jarig bestaan van de hoofdstad van Israël gevierd wordt. De stichting Christenen voor Israël wilde Jeruzalem voor deze gelegenheid een bijzonder cadeau geven en kwam op het idee geld te geven om een hulpproject te starten in Kirjat Hayovel, een arme buurt in Jeruzalem waar ook veel kansarme kinderen wonen.
Dit project is soortgelijk aan het Jaffa-instituut en als het slaagt zullen veel kinderen uit de klauwen van de criminaliteit, drugsverslaving en prostitutie worden gered door ze na schooltijd op te vangen en ze op een goede manier te begeleiden. Mordechai Cohen, voor insiders Motti, is degene die zich bezig houdt met Jeruzalem, waar momenteel de laatste hand wordt gelegd aan de renovatie van het huis waar de activiteiten zullen plaatshebben. Zijn ogen glanzen als hij over het project vertelt. „In Kirjat Hayovel wonen veel arme immigrantengezinnen. Ze zitten daar op een kluitje, vaak met veel te veel mensen in een gebouw. De kinderen kunnen geen kant op, er is niets voor ze, zelfs geen speeltuintje. Wij willen ze hetzelfde geven als de rijke kinderen: een computer, kunst, sport en ruimte om te spelen. We moeten ze ook iets goeds te eten geven. We zijn druk bezig.
Er moet nog van alles gekocht worden, maar gelukkig hebben we de aanbetalingen van Christenen voor Israël al binnen. En we vertrouwen erop dat er overal op de wereld mensen zijn die hun harten openen en geld geven." Het Jaffa-instituut staat niet alleen, het krijgt hulp van het Jeruzalem Fonds en de gemeenteraad.

Ernstig
Gedurende mijn tocht door het oergezellige huis injaffa maak ik hier en daar een foto. Onderweg kom ik een meisje tegen. „Wil je op de foto bij de vredesboom?", vraag ik in mijn gebroken Ivriet. Dat wil ze wel en voordat ik het weet heb ik ook nog een stoet vriendinnetjes op sleeptouw. In het speeltuintje halen ze allerlei toeren uit en ze zijn door het dolle heen als ik ze vertel dat ik een verhaal over ze schrijf „We komen in een Hollands blad", schreeuwen en lachen ze opgewonden. Echter, zo gauw ik een foto maak, blikken ze met hun grote bruine ogen heel ernstig in de camera. Wie weet wat voor leed deze ogen al gezien hebben.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen