KLEINE KRONIEK

Samenleven zonder huwelijk

Het is al enkele maanden geleden dat ik in mijn kroniek een en ander aanhaalde uit een artikel van Ds. J. H. Velema in De Wekker over het bovenstaand onderwerp. Onze tijd is er een van losse zeden en men vindt het tegenwoordig zelfs in kerkelijke kringen een gewone zaak om als man en vrouw samen te leven zonder dat er een huwelijk is gesloten. Bovendien vindt men het in bepaalde kringen heel gewoon dat men als jonge mensen ook als man en vrouw leeft voor het huwelijk. Ik kreeg enkele brieven naar aanleiding van die kroniek met het verzoek om toch nog eens terug te komen op dit onderwerp.

Een jongeman schreef me: dat staat toch immers nergens in de Bijbel dat ik met mijn meisje geen geslachtsverkeer mag hebben en anders moet u dat maar eens bewijzen! Dat klinkt nogal uitdagend, maar onze jeugd is ook wel wat uitdagend, hoewel men er dikwijls ook gemakkelijk doorheen prikt wanneer men eenmaal tot een gesprek komt en serieus op de vragen ingaat. Dan blijkt dat ook onze jonge mensen met veel vragen zitten en een weg zoeken in dit leven, die toch wel meer beantwoordt aan hetgeen de Heere ons in Zijn Woord zegt. Ds. J. H. Velema schrijft nu in dit verband:

De vraag, die door kerkelijke jongeren en ouderen vaak wordt gesteld is: bewijst u me nu eens uit Gods Woord dat „het" niet mag. Welke tekst zegt heel duideüjk dat het zonde is wanneer je voor je huweüjk reeds volledig als man en vrouw hebt geleefd?

Nu wil ik, hoezeer ook Bijbelgetrouw, duideüjk zeggen dat deze methode me niet Ügt. Het gaat niet om teksten zonder meer, maar het gaat om de zin en de mening van de Heiüge Geest, die in heel het Woord Gods tot ons komt. In dit verband staat het vast dat in de Bijbel geslachteüjke omgang onlosmakeÜjk verbonden is met het huweüjk, als een door God ingesteld verbond voor het leven tussen man en vrouw.

Te wijzen is op de bekende passage over de echtscheiding in Matth. 19: „Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen en die twee zullen tot een vlees zijn. Zo zijn zij niet meer twee, maar één vlees. Hetgeen dan God samengevoegd heeft, scheide de mens niet."

Als Paulus in 1 Kor. 7 spreekt over het huweüjk en in vers 9 zegt: „Indien zij (ongehuwden en weduwen) zich niet kunnen beheersen, laten zij dan trouwen. Want het is beter te trouwen dan van begeerte te branden" — dan ligt daar duideüjk opgesloten dat het voldoen aan onze sexuele begeerten alleen in het huweüjk geoorloofd is.

Het verbond van het huweüjk vindt zijn grond in het verbond, dat God gesloten heeft met Zijn volk. Dat verbond is een verbond van trouw, dat niet verbroken kan worden. Daarom is het Zijn gebod dat het huweüjk een verbond van trouw zal zijn, waarin man en vrouw elkaar nimmer verlaten.

Hieruit vloeit voort dat geslachtsgemeenschap geen vrijblijvendheid verdraagt. Zij vereist dat verbond van trouw waarin man en vrouw zich met elkaar verbonden hebben met hun hele bestaan, hun üchaam incluis en voor hun hele leven: in goede en kwade dagen, bij rijkdom en armoede, in gezondheid en ziekte totdat de dood hen scheidt.

Deze bijbelse grondüjn is besÜssend voor vragen, die hier aan de orde zijn. de

Hier worden opmerkingen gemaakt die men zeker ter harte moet nemen wil men in de üjn van Gods Woord handelen en wandelen. Men vraagt in onze tijd echter meestal: Wat wil ik erg graag en hoe vind ik het meeste genot in dit leven. Zou de vraag echter niet moeten zijn: Wat wil de Heere van me en hoe heb ik overeenkomstig Gods Woord te handelen. Deze vraag stellen is haar tegeüjk beantwoorden.

Wat is eigenüjk de huweüjkssluiting?

Ja, dat is de vraag die tegenwoordig nogal eens gesteld wordt: Wat is eigenüjk de huwelijkssluiting? Wanneer je van elkaar houdt en elkaar trouw beloofd dan heb je toch eigenüjk een huwe-lijk! Daar hoeft toch geen „boterbriefje" van de burgerÜjke overheid bij. Maar wanneer men zo minachtend spreekt over de openbare huweüjkssluiting dan is men toch wel ver verwijderd van de bijbelse gegevens op dit gebied. Ds. Velema schrijft hierover:

Nu is de kernvraag waar het in deze hele kwestie om gaat voor mijn besef deze: wanneer wordt het bovengeschetste verbond gesloten?

Het is een duideüjke zaak dat we beslist afwijzen alle beleving van de sexualiteit tussen jongens en meisjes, die niet van plan zijn met elkaar te trouwen; die elkaar gebruiken, een beetje met elkaar spelen en van de een naar de ander fladderen. Hoewel dit „in" üjkt te zijn moeten we ons daar besüst tegen verzetten.

We moeten in een sterk versexualiseerde tijd, waarin sex een consumptie-artikel is geworden en een ware „chaos rond eros" is ontstaan, hier op geen enkele manier aan mee doen of hier vergoeüjkend over spreken, 't Is zeer zeker moeiüjk in het klimaat van deze tijd hier apart te gaan staan, maar de Heere vraagt dit van ons.

We halen het mooiste van het menseüjke leven naar beneden; we geven ons zelf prijs; we doen ons mens-zijn schade en breken de sexualiteit los uit de kaders, waarin de grote Schepper deze rijke gave heeft geplaatst. Daar zijn alle correspondenten het in principe over eens. Maar de vraag is of zij, die elkaar trouw beloofden, samen mogen leven. Is het voldoende om te zeggen: wij zijn „voor God getrouwd" en daarom mogen we doen wat getrouwden doen? Wat hebben we met anderen te maken? Hangt onze samenleving nu werkeüjk van het „boterbriefje" af? Dat kan toch niemand menen?

Ik ben van mening dat we wel met anderen hebben te maken, er van uitgaande dat geslachtsgemeenschap alleen in het huweüjk een door God gewilde plaats heeft. Wanneer trouwt men? Wanneer men voor het eerst als man en vrouw samenleeft? Bij weloverwogen voorechteüjk geslachtsverkeer wordt het verbond voor het leven dan al aangegaan, maar 't is in feite een geheim, een niet

wettig verbond. Als men niet officieel getrouwd is wordt de betekenis en de funktie van de geslachtelijke relatie een andere dan in het huwelijk. De sexualiteit krijgt een geïsoleerde plaats en dat heeft grote gevolgen voor de toekomst. Velen hebben daar terecht op gewezen. Ik noem een niet-gereformeerd ethicus als prof. dr. Roscam Abbing in zijn boekje „Liefde zonder trouwring"; de hervormde dr. E. v. d. Schoot in zijn boek „Hoofdstukken pastorale psychologie" en het bij Kok verschenen en vertaalde boekje van de Amerikaanse schrijfster Evelyn M. Duvall „Waarom wachten tot je trouwt? " — in welke geschriften deze zaken veel breder worden behandeld dan ik het in één artikel kan doen.

Inderdaad, laat men toch wel bedenken dat we in allerlei verbanden leven en dat we niet zomaar los naast elkaar staan. En dat is de van God gestelde orde. Dat moeten we toch wel bedenken. Zeker, niet alle vormen die wij in onze maatschappij kennen zullen teruggebracht kunnen worden op bepaalde teksten uit de Bijbel. Maar wanneer we vragen naar bepaalde ordeningen rondom het huwelijk kunnen we toch zeker duidelijk de grote lijnen herkennen in de Schrift. En dan hebben we ook niet te vergeten dat we nu eenmaal ook in een bepaalde maatschappij leven, die bepaalde wetten en ordeningen heeft opdat het leven niet tot chaos wordt.

Het huwelijk een verbond voor het leven

Heel duidelijk stelt de Bijbel, dat het huwelijk een verbond voor het leven is. Daarbij is het eigenlijk de Heere God Die het huwelijk sluit. Hij is het, zo zegt het oude huwelijksformulier, die een iegelijk zijn huisvrouw als met eigen hand toebrengt. En duidelijk zegt de Heere Jezus: Wat God samengevoegd heeft scheide de mens niet. Daarom stelt Ds. Velema de vraag of er werkelijk sprake is van een huwelijksverbond wanneer twee mensen zich helemaal aan elkaar gegeven hebben zonder meer, zonder officiele huwelijkssluiting of kerkelijke bevestiging? Hij zegt het zo:

De vraag moet bij herhaling worden gesteld of er werkelijk een verbond is gesloten; wellicht zullen zij, die dit deden, verwijzen naar het feit dat zij zich volledig aan elkaar hebben gegeven. Is dat voldoende en geoorloofd? In feite maakt men een ingrijpende daad als het verbond voor het leven is, los van de mensengemeenschap temidden waarvan men leeft en men maakt het als leden van de gemeente los van de gemeenschap van de gemeente. Dat is een ernstige zaak. Terecht werd in een rondschrijven van de classis Hallum der Geref. Kerken „Christelijk Huwelijk en voorechteüjk geslachtsverkeer", verschenen in 1972, gezegd: „Naar binnen is de verloving een huwelijk geworden, maar naar buiten geldt het niet als een huwelijk. En dat is geen bijkomstigheid. Men mist de steun van het wettige voor God en de mensen gesloten huwelijk. Daardoor berooft men het huwelijk van iets wezenlijks. Waar deze steun gemist wordt krijgt de verloving die tweeslachtigheid „naar binnen huwelijk, naar buiten niet", waardoor de onstandvastigheid en de ontrouw van het mensenhart kansen krijgt — kansen die anders niet zo voor het grijpen liggen. Doordat de wettige huwelijkssluiting ontbreekt is het toch minder onherroepelijk. En in ieder geval: als de een de ander verlaat, kan dat nog zonder al te veel drukte. Want het geldt voor de anderen (die blijken nu dan ineens wel een rol te spelen!) nog niet als echtbreuk".

Het huwelijk, zoals het door God is ingesteld, heeft te maken met de gemeenschap van de familie van de huwenden; met de overheid, die Gods dienares is en met de kerk, die het huweüjk van haar leden goedkeurt, terwijl de kerkelijke bevestiging van het huwelijk o.a. duidelijk maakt dat men voor Gods aangezicht pubhek elkaar trouw belooft, hetgeen iets anders is dan dat men in alle stilte zich aan elkaar geeft zonder publieke beloften, waarborgen, rechten en plichten.

Veel jongeren zullen voor deze functie van overheid en kerk weinig oog hebben. Jongeren plegen individualistisch te zijn. Prachtig merkt Roscam Abbing op: .Zij moeten eerst nog zich zelf vinden en leven daarom nog in reactie op de maatschappij: in een zich innerlijk afzetten tegen de officiële instituten van die maatschappij. Daarom zullen zij het burgerlijk en kerkelijk huweüjk eerder verachten dan billijken. Maar er steekt in de verwachting dan ook iets typisch onvolwassens, om niet te zeggen iets nozemachtigs."

Geslachtsgemeenschap voor het huwelijk tussen verloofden is dan ook zonde vooral tegen het vijfde gebod en tegen het zevende gebod inzoverre hartstocht hen drijft tot deze daad.

En Ds. Velema voegt hier nog aan toe: In bovenstaande, zeer kort geargumenteerde, opvatting liggen m.i. voldoende motieven, die voor een christen doorslaggevend zijn, om met het huweüjk niet te spelen en niet oogluikend toe te laten dat er samengeleefd wordt door leden van de gemeente, die niet getrouwd zijn met elkaar.

Pastorale bearbeiding van hen, die zo samenleven, is wel dringend nodig. Uiteindeüjk, zal bij volharding na vermaan, de tucht moeten worden toegepast, willen we niet mee afdrijven en alles gewoon vinden. Het betekent ook dat we als kerk het kerkeüjke huweüjk wel eens een beetje hoger konden taxeren. Het is meer dan een aangelegenheid van de famiüe. Heel de gemeente heeft hiermee te maken. Dat het gezien worde!

Uit bovenstaande vloeit ook voort dat men beter in alle eenvoud kan trouwen dan stiekem of publiek kan doen alsof men man en vrouw is terwijl daar geen enkel recht is en geen enkele pubüeke belofte voor is afgelegd.

Het is goed dat deze dingen eens duideüjk gezegd en geschreven worden. Want in onze tijd worden we zo gemakkeüjk beïnvloed ook als kerkeüjke mensen door de tijdgeest. Zodra de mens in het middelpunt staat en de mens eigen baas wordt loopt het mis. Daarom zal ook in deze dingen gevraagd moeten worden naar de wil des Heeren. Men leeft menigmaal als man en vrouw samen zonder getrouwd te zijn terwille van pensioenen en dergeüjke, in het algemeen om materiële zaken. Maar laat men niet vergeten dat alleen de zegen des Heeren rijk maakt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen