WERKWOORDEN IN DE BIJBEL

Er zijn allerlei hulpmiddelen die de bijbellezer dieper inzicht in de tekst proberen te bieden. Het boek ‘Werkwoorden in de Bijbel’ hoort zeker in dat rijtje thuis. De robuuste uitvoering en het formaat lijken veel op het bekende ‘Woordenboek voor bijbellezers’. Echter: dit boek behandelt geen woorden, maar werkwoorden en het is slechts door één auteur geschreven: dr. P. Schelling. Het is op zich een prestatie van formaat om naast het werk als gemeentepredikant dit naslagwerk te schrijven.

Werkwoorden geven weer een andere invalshoek dan losse woorden. Werkwoorden geven een actie aan die door iemand wordt uitgevoerd en die op iets of iemand een effect heeft. Werkwoorden in een tekst roepen meteen de vragen op: wie is er aan het werk? Wat wordt er gedaan? Wat is het effect? Wanneer, waarom, waartoe, met wie en voor wie wordt een bepaalde handeling verricht? In deze benadering spreekt de tekstomgeving (context) nog meer mee dan bij de benadering vanuit losse woorden.

Omdat veel werkwoorden meer dan één betekenis hebben, en ook wel raakvlakken hebben met andere woorden, is de bespreking van ieder werkwoord gecombineerd met werkwoorden die eraan verwant zijn. Zo wordt ‘groeten’ besproken in samenhang met ‘afscheid nemen, begroeten, gastvrij ontvangen/zijn, in de armen nemen, kussen, omarmen, om de hals vallen, omhelzen, onthalen, verwelkomen, welkom heten, zegenen en zoenen’ (p. 185 e.V.).

Steeds wordt bij elk werkwoord apart aandacht gegeven aan de vraag welke betekenis het heeft wanneer God handelend optreedt, of Jezus, of mensen of andere subjecten. Zo komen onder het werkwoord ‘lenen’ mooi de overeenkomsten en verschillen uit tussen God (en Jezus) als Borg en mensen als borg (p. 304–318).

Bijzonder aan dit naslagwerk is dat niet alleen de joods-christelijke wortels van een werkwoord worden nagegaan, maar ook andere religieuze bronnen, met name de islam. In het voorwoord geeft de auteur al aan dat hij op dit punt behoorlijk vrij te werk is gegaan in zijn selectie van de bronnen (p. 10). Bij de bespreking van de verschillende werkwoorden wordt ook aandacht gegeven aan de hedendaagse betekenis. Zo komt het verschil tussen samenleving en cultuur uit de bijbelse tijd en de tegenwoordige tijd aan het licht. Uitgebreide registers en literatuurverwijzingen maken het boek des te meer bruikbaar.

Bij al het goede dat van dit naslagwerk gezegd kan worden, zijn er ook beperkingen. Helaas zijn er maar 25 werkwoorden besproken. Daaronder zijn niet te vinden een aantal woorden die in het geheel van de bijbelse boodschap een voorname plaats innemen zoals: geloven, vergeven, verzoenen, verkondigen, aanbidden/loven, zenden, zingen. Wellicht iets voor een vervolg?

n.a.v. P. Schelling, Werkwoorden in de Bijbel. Hun betekenis in godsdienst en cultuur, Meinema Zoetermeer 2006, 668 blz., € 52,50.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen