‘Steeds minder tolerantie voor jongens gedrag’

Angela Crott (1955) groeide op in een meisjesgezin. Vanaf de kleuterschool tot de Middelbare Meisjesschool ontmoette zij ook alleen meisjes. ‘Pas op de Pedagogische Academie kwam ik echt met jongens in contact. Daarvoor speelde ik natuurlijk wel eens met neefjes, maar jongens in een klas had ik nog nooit meegemaakt. En ik vond het vreselijk! Het ergste vond ik de gemengde gymlessen. Het waren de jaren zeventig. Veel vrijheid en “alles moet kunnen”, maar voor een katholiek opgevoed meisjes was de overgang erg groot.’
‘Ik was trouwens aan die jongens wel snel gewend,’ glimlacht Angela.

Macho zoon
Als kind van haar tijd ging Angela er vanuit dat jongensgedrag aangeleerd gedrag was. ‘Je moest niet opvoeden, maar (sekseneutraal) begeleiden. Toen ik zelf twee zoons kreeg heb ik dit ideaal al snel losgelaten. Mijn zoons waren nauwelijks in poppen geïnteresseerd en hun ongehoorzaamheid maakte dat ik overschakelde op de “ouderwets” opvoedende variant waarbij moeders wil regelmatig wet was. Daarbij werd ik gesteund door hun vader, wiens woord bijna altijd wet was.’
In 2004 schreef Angela het boek Is mijn zoon een macho. In dat boek verdiepte zij zich in specifiek jongensgedrag en de betekenis voor de opvoeding. In 2011 promoveerde zij. Angela: ‘Ik wilde promoveren op “jongens in de 16e en 17e eeuw”.
Een “veilig” onderwerp. Dan zou ik in ieder geval geen boze feministes over me heen krijgen. Ik maakte me echter zorgen over het beeld dat van jongens werd geschetst. Daarom ben ik gaan onderzoeken hoe in de opvoedingsliteratuur (1882-2005) over jongens werd geschreven.’

Nature of nurture
De publicatie van haar proefschrift zorgde inderdaad voor kritische geluiden vanuit de feministische hoek en de genderwetenschappers. Angela: ‘Zij zeggen dat opvoeding (nurture) zorgt voor meisjes- of jongensgedrag. Ouders leggen dat gedrag op en daardoor veranderen de hersenen in meisjeshersenen en jongenshersenen. Ik heb een ferme poging gewaagd tot sekseneutraal opvoeden. Maar mijn zonen bleken daar heel andere ideeën over te hebben. Ik ben veel meer gaan inzien dat “nature” een grote rol speelt bij de ontwikkeling van kinderen. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat opvoeding niet nodig is. Vooral jongens zijn gebaat bij aandacht, structuur en leiding.’
In haar onderzoek stuitte zij op het gegeven dat in 1962 nog werd uitgegaan van gedragsverschillen tussen jongens en meisjes. Zeven jaar later werd dat al betwijfeld. In de jaren zeventig was het individu niet langer meer mannelijk of vrouwelijk, maar maakbaar. En psychologen en sociologen omarm(d)en deze theorie. Nog in 2010 beweren een Amerikaanse neurowetenschapper en een Australische psychologe dat alle verschillen door de omgeving worden veroorzaakt. Terwijl de Britse psycholoog Simon Baron-Cohen (2003) ervan uitgaat dat de hersenen van mannen en vrouwen wezenlijk van elkaar verschillen.

Aandacht voor jongens
Met haar onderzoek toont Angela Crott aan dat er steeds minder tolerantie is voor (druk) jongensgedrag. Zij is ervan overtuigd dat er bij veel vrouwelijke opvoeders en docenten – ondanks hun vrouwelijke intuïtie – een ontstellend gebrek aan kennis van de mannelijke psyche is. ‘Jongens hebben veel aandacht nodig, zeker in de puberteit. Jongens worden niet baldadiger of crimineler, maar de samenleving wordt strenger. In plaats van jongensgedrag in goede banen te leiden, zoals dat vroeger gebeurde, en de jongen van de nodige schouderklopjes te voorzien, wordt hij nu als een probleem behandeld. Hij wordt niet alleen steeds meer onderwerp van strafrechtelijk, maar ook van wetenschappelijk onderzoek.’

Feminisering
Op basisscholen is 87 procent van de leraren vrouw. Volgens Angela Crott wordt het moeilijk om meer mannen in het (basis) onderwijs te krijgen. ‘Alleen al de methodiek die gebruikt wordt om leraar te worden is ontzettend vrouwelijk. Alles draait om emotie en reflectie. Op de pabo is dat een van de redenen dat jongens afhaken. Zij moeten tientallen reflectieverslagen schrijven waarin zij moeten beschrijven wat zij fout doen. Dat willen jongens niet, zij willen een vak leren! Mannen laten het steeds vaker afweten bij de psychologische en pedagogische wetenschappen. Met het gevolg dat er steeds minder mannelijke gedragswetenschappers zijn die hun jonge soortgenoten beter begrijpen.’ Angela Crott: ‘Zlotnik (psychiater) verzuchtte in 1993 al dat de jongen die tot probleemjongere is benoemd, omringd wordt door vrouwelijke deskundigen.’

Kortere leerplicht
Crott pleit voor een kortere leerplicht, tot 15 jaar. ‘Tot je 18e naar school is voor een kleine groep jongens veel te lang. Deze jongens zijn gebaat bij werken met hun handen. Zij willen leren door doen. Dat is beter voor henzelf en de school. En de maatschappij zou daar wel eens meer bij gebaat kunnen zijn. Vakmensen zijn en blijven hard nodig.’

Personalia
Angela Crott, historica 2004 Is mijn zoon een macho? Over het opvoeden van jongens 2011 promotie aan de Radboud Universiteit Nijmegen: Van hoop des vaderlands naar ADHD’er. Het beeld van de jongen in opvoedingsliteratuur (1882-2005), 2013, publieksversie proefschrift: Jongens zijn ’t. Van Pietje Bell tot probleemgeval.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen