Vaderlandse Geschiedenis

De vorige maal wezen wij er op, dat het binnen Antwerpen niet erg boteixle tussen de antwerpse Calvinisten en Anjou. De aanslag van Jean Jaureguy deed het wantrouwen nog toenemen.

Het is te begrijpen, dat men dacht aan verraad van franse zijde; sommigen spraken van een herhaalde Bartholomeüsnacht. Een woedende volksmenigte bedreigde dan ook de Fransen. Gelukkig voor dezen wist men de mensen ten slotte te overtuigen, dat het een werk was van een spaans koopman, die in financiële moeilijkheden verkeerde en met behulp van het bloedgeld zijn zaken weer in de rechte baan trachtte te leiden. De domme Jean had tot d' Anastro gezegd, dat hij het geld wel hebben mocht.

De kogel was bij de linkerwang binnengedrongen en cloor het verhemelte gegaan. Een gevaarlijke wonde ontstond, die gemakkelijk oorzaak van dood bloeden kon worden.

's Prinsen hellebaardiers maakten de moordenaar af. De jonge prins Maurits deed een goed werk, met de zakken van de moordenaar te onderzoeken. Er kwam allerlei moois voor de dag: maar ook kwam aan 't licht, wie er achter zaten, d' Anastro had echter de benen genomen en was naar Parma gevlucht. Daar bracht hij de blijde tijding, dat de Prins uit de weg geruimd was.

Parma haastte zich het nieuws naar Spanje door te geven. Wat een ontnuchtering! In September d.a.v. wilde Granvelle nog niet geloven, dat Oranje nog leefde. In deze omstandigheden toonde zich het edel karakter van onze Prins. Hij deed wat in zijn vermogen was, om het wantrouwen tegen Anjou weg te nemen. Hij schreef aan Marnix er toch vooral voor te willen zorgen, dat de schuldigen niet gemarteld werden en hun een korte dood aan te doen.

Met het leven des Prinsen stond het aanvankelijk zeer hachelijk. Men beschikte in die dagen nog niet over de kennis van heden om in dergelijke gevallen doeltreffend op te treden. Door de wond met de duim af te sluiten en elkaar te verbeurten, werd de bloeding ten slotte gestuit.

Dag en nacht verpleegde zijn trouwe gade, Charlotte de Bourbon, bijgestaan door 's Prinsen zuster, de gravin v. Schwartzburg de kranke, die langzaam herstelde. Toch zou de moordenaar nog een slachtoffer maken. Als de Prins zijn eerste kerkgang doet, is Charlotte ziek. Zoig en overspanning hebben deze „lelie van ons Vorstenhuis" geknakt. Een paar dagen na de kerkgang (10 Mei) sterft zij, achterlatende een moederloos gezin, dat zij met voorbeeldige trouw had geleid.

Zij had 6 dochters. Het is een treffend feit, dat van haar tal van hoge personen afstammen: Turenne, Ma-

rie Antoinette, de engelse koninklijke familie, enz. Een jaar later is de Prins hertrouwd met Louise de Coligny, dochter van de admiraal van Frankrijk, die in de Bartholomeüsnacht werd vermoord.

Onderwijl was Parma bezig zijn slag te slaan. Hij had nog wel meer kunnen doen, maar het ontbrak hem aan de nodige contanten.

Wij noemen: Breda, Lier (in België), Steenwijk, Doornik, Oudenaarden: .

Zoals bekend was Steenwijk in de winter van 1580— 81 al eens belegerd, maar had zich onder leiding van de dappere Van den Cornput staande gehouden. Nu viel het dan in spaanse handen.

Een prachtig punt voor Parma: het beheerste de overlandweg naar Friesland en was een uitvalspoort voor strooptochten naar dit gewest en de Veluwe.

En Aerschot, benevens de andere edelen, kozen, de zijde van Parma. Neen, Anjou kon tegen deze niet op.

Onze landsheer voelde zich hier dan ook niet thuis. Zijn hof was geheel frans en dat zinde de Nederlanders niet.

Zelf beklaagde hij zich, dat zij hem, een vorst nog wel, te veel aan de ketting legden. En de Calvinisten zagen in hem de zoon van Catharina de Medicis en de broer van Karei IX, de moordenaar van de Bartholomeüsnacht.

Het beetje troepen, dat Anjou had meegebracht, sloeg aan 't plunderen van het platteland van Vlaanderen; maar de boeren sloegen er op los.

Het huwelijk met Elisabeth was weer voor onbepaalde tijd uitgesteld, zodat ook van die zijde geen hulp Was te verwachten. Toen heeft Anjou zich, aangezet door zijn moeder en zijn hovelingen tot een stap laten bewegen, die zijn ongeluk is geworden.

Hij zou eens laten zien, dat hij er was! Daartoe was, volgens hem, nodig, zich meester te maken van het onvriendelijke Antwerpen en de voornaamste steden van Vlaanderen.

Er werd geld geleend in Frankrijk en Italië; 10.000 man franse troepen aan de frans-nederlandse grens samengebracht, zogenaamd om Anjou's reeds aanwezige troepen te versterken.

Terwijl dit alles geschiedde was de Prins binnen Antwerpen bezig een plan te ontwerpen voor een offensieve oorlog. Men zou Zwitserse, engelse en duitse troepen werven ten getale van 30.000 man infanterie en 5000 ruiters, te betalen door de Staten-Generaal. Zij zouden verenigd met de opgemelde 10.000 man Fransen, de Spanjaarden op het lijf vallen.

Er was echter voor de Prins nog een zaak te regelen, nl. in Holland in Zeeland. Hier v/ilde men nog altijd niet Anjou, maar de Prins tot graaf verheffen. Eindelijk, op 14 Aug. 1582, liet de Prins zich overhalen, de grafelijke waardigheid in beginsel te aanvaarden; voorlopig echter (en dat was te begrijpen; anders liep het glad mis met Anjou) in diep geheim. In het najaar werd over de voorwaarden van de opdracht onderhandeld.

Franse Furie. De Prins vernam, dat Anjou en zijn hovelingen zeer ontevreden waren en vreesde, dat de hertog onberaden dingen zou doen. Daarom trok hij zich in het kasteel van Antwerpen terug en waarschuwde Anjou voor verkeerde stappen, die de rust in deze landen ernstig konden verstoren. Deze had zich meester gemaakt van Aalst, Dixmuiden, Duinkerken en Dendermonde; maar voor Brugge stootte hij 't hoofd.

Ook Antwerpen wilde hij een beurt geven. Opmerkelijk veel Fransen waren in de stad gekomen en buiten de stad verschenen er nog meer.

Dat vertrouwde de regering van Antwerpen niet, a.1 was Anjou ook zelf in de stad. En terecht. Men was de spaanse Furie niet vergeten! Er werd bevel gegeven in de nacht van 16 op 17 Jan. 1583 de wachters te verdubbelen en alle vensters te verlichten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen