ALEXANDER COMRIE

(6.) Zyn geschriften (I.)

Dat Conirie's naam nog steeds met ere onder ons volk wordt genoemd is wel voornamelijk te danken aan zijn vele geschriften. Als we de lijst van zijn werken nagaan, komen we tot een getal van 23. Achtereenvolgens willen we zijn werken de revue laten passeren, met hier en daar een korte toelichting. Delen we zijn werken in verschillende rubrieken in, dan komen we tot de volgende indeling:1. Philosophische werken. 2. Dogmatische werken. 3. Polemische werken. 4. Praktikale v/erken. 5. Werken, die Comrie met anderen heeft geschreven. 6. Werken door Comrie vertaald. 7. Werken, waarin Comrie een bijdrage heeft geleverd. Over zijn philosophische werken kunnen we kort zijn, want daartoe behoort er maar één nl. zijn proefschrift: De Moralitatis Fundamento et Natura Virtutis", waarop Comrie in 1734 promoveerde tot doctor in dc philosophie.

Tot de dogmatische werken behoren:

1. „Stellige en Praktikale Verklaring van de Heidelbergse Catechismus." Daar de tot dusver gebruikte preekschetsen bijna geen dienst meer konden doen, gevoelde Comrie zich gedrongen, nu hij voor de twaalfde of dertiende maal het Leerboek met zijn gemeente zou gaan behandelen, nieuwe schetsen te vervaardigen en ditmaal aan de verklaring bijzondere zorg te besteden. In October 1750 is hij eraan begonnen en in December 1751 had hij pas zeven Zondagen behandeld. Helaas is hij niet verder gekomen. Door „De Banier" is de „Catechismus" van Comrie opnieuw uitgegeven.

2. „Missive van de Weleerw. zeer geleerde Heer A. Comrie wegens de Rechtvaardigmaking des Zondaars en de toeëigening van deze weldaad van Gods Vrije Genade aan hem door het ingewrocht geloof." Een vriend van Comrie had met hem eens een gesprek gehad over het leerstuk der rechtvaardigmaking. Met de uiteenzetting, die Comrie zijn vriend gaf, was deze het geheel eens. Doch toen vrome mensen een tweetal be-

zwaren inbrachten tegen de uiteenzetting van Comrie, kon die vriend die bezwaren niet weerleggen. Vandaar dat hij zich nog eens tot Comrie wendde om raad, Gaarna was Comrie hiertoe bereid en gaf zijn vriend schriftelijk antwoord. Dit antwoord kwam in handen van een zekere M. P., die aan de schrijver vroeg het te mogen uitgeven, wat hem werd toegestaan.

3. Brief over de Rechtvaardigmaking des Zondaars door de onmiddellijke „Toerekening der Borggerechtigheid van Christus."

Aanvankelijk had Comrie deze „Brief" geschreven aan de classis, maar de brief is nooit verzonden. Enkele jaren later zond Comrie de brief aan zijn vriend, die hem aan enkele kennissen te lezen gaf. Zo kreeg ook de uitgever van de „Missive" hem in handen, die hem, zonder de schrijver te raadplegen, onder de letters C. M. uitgaf.

Tot de polemische werken van Comrie behoort alleen: „Bericht nopens de waarschuwing van de Heer J. J. Schultens, gegeven door een brief van de Weleerw. Heer A. Comrie." Uit dit schrijven is veel te vernemen omtrent de persoon van Comrie, wat reeds in de vorige artikelen behandeld is.

Thans wil ik U de praktikale werken van Comrie noemen:

1. „Samuël in zijn leven zeer geliefd, in zijn dood betreurd en hoog-geëerd ofte Lijk-reden over 1 Samuël 25 : 1." Deze predikatie heeft Comrie uitgesproken op 27 Juli 1749 naar aanleiding van het sterven van Cornelius van Schellingerhout.

Hoewel Comrie zijn vriend vergelijkt met Samuël, toch denkt hij niet aan een gelijkstelling, want „zulks zou niet passen, " zegt Comrie. Deze predikatie besluit Comrie met een aansporing tot alle hoorders „om de overledene na te volgen en in zijn voetstappen te wandelen." De overige drie praktikale werken hopen we in een volgend artikel te behandelen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen