Naar een andere uitgave

IN ORDE

In het kerkelijk leven moet alles eerlijk en met orde toegaan. De apostel Paulus roept daartoe op in 1 Korinthe 14:40. Daarom is het noodzakelijk dat er in het kerkelijke leven een kerkorde is en dat er meerdere regels van kerkordelijke aard zijn.

Plaats en taak van kerkelijke regels

Nu is een kerkorde niet gelijk aan Gods Woord. De kerkorde is door de kerk vastgesteld en dus zo nodig ook door de kerk te veranderen. Ook moeten kerkordelijke regels geen keurslijf verorden. Het kerkelijke leven is er immers niet voor de regels, maar de regels zijn er opdat het kerkelijke leven daardoor gediend zal worden en goed kan functioneren. Sommige zaken in het kerkrecht zijn dvwngend voor geschreven. Daarvan mag beslist niet afgeweken worden. Bijvoorbeeld de wijze waarop iemand tot het predikambt komt. Daartoe is de wettige beroeping door de kerkenraad nodig, het examen door de classis, approbatie door de gemeente en bevestiging in het midden der gemeente.

Er zijn ook zaken in het kerkelijke leven die zozeer vast liggen vanuit Gods Woord dat er geen verandering denkbaar is. Er zijn bijvoorbeeld twee sacramenten, de Heilige Doop en het Heilig Avondmaal. Daar is niets aan toe te voegen noch aan af te doen. Dat mag ook niet. Andere regels zijn niet dwingend voorgeschreven, maar zijn wel regelend zodat het kerkelijk leven goede voortgang kan hebben. Zo staat er in artikel 47 van de DKO dat iedere classis twee predikanten en twee ouderlingen zal afvaardigen naar de particuliere synode. Nu in ons kerkverband er steeds per particuliere synode drie classes zijn, is het onder ons zo dat iedere classis vier predikanten en vier ouderlingen afvaardigt. In de vaderlandse kerk waren er vroeger meer classes per particuliere synode, zodat de afvaardiging per classis kleiner was. Dat wij hierin niet letterlijk de tekst van de DKO volgen, is uiteraard niet als een afwijking van enig principieel gewicht aan te merken. In deze schrijft de kerkorde niet dwingend voor, maar slechts ordenend.

Kerkelijke regels zijn er opdat alles op een goede wijze zal gebeuren. Daarom is het nodig de kerkelijke regels van tijd tot tijd te bezien. En waar dat tot nut der kerk is, kunnen deze regels aangepast worden. Doorgaande bezinning is ook in deze nodig, uiteraard zonder dat van de vaste lijnen die Gods Woord ons aanreikt afgegaan wordt. Zo is het niet goed wanneer door het hanteren van regels het eigenlijke samenleven meer hinder ondervindt dan dat er iets goeds door ontstaat. Wanneer regels bijvoorbeeld meer verlammend werken dan dat ze het leven in goede banen leiden, gaat er iets fout. Dat kan liggen aan degenen die de regels hanteren. Hoogstwaarschijnlijk is het ook nodig dat er eens goed naar de regels zelf gekeken wordt.

Wanneer regels bijvoorbeeld meer verlammend werken dan dat ze het leven in goede banen leiden, gaat er iets fout.

'In Orde'vervangen

In het kerkelijke leven berust de taak van het stellen en eventueel bijstellen van kerkordelijke regels bij de Generale Synode. Zo heeft onze Generale Synode van 1998 de publicatie In Orde vastgesteld en doen uitgeven. Het is in onze tijd immers zeker nodig dat naast en ter aanvulling van de algemene hoofdregels die de DKO geeft, er soms praktische invulling en aanvulling gegeven wordt. In deze uitgave, die door het deputaatschap Kerkrecht is verzorgd, zijn veel regelingen weergegeven. Deze regels zijn van belang wanneer er censuur aan de orde is of wanneer er kerkelijke procedures gevolgd moeten worden bij appelzaken. Sommige van deze regels zijn bindend, andere van deze regels geven adviezen hoe gehandeld kan worden. Het ene deel bestaat dan ook uit een handleiding en het andere deel uit een toelichting.

In de praktijk van de achterliggende tien jaar heeft hetgeen In Orde aanreikt, ongetwijfeld ordenend gewerkt. Het heeft ook tot bezinning geleid. Er is op verschillende plaatsen en niveaus nadrukkelijk nagedacht over meerdere kerkordelijke vragen en lijnen. Zo is het ook verstandig gevonden, na een jaar of tien eens kritisch na te gaan of het allemaal nog van goede orde is wat toen is opgesteld. Ontwikkelingen gaan door en door het hanteren van opgestelde regels doe je lering op. Dat geldt ook in de kerk.

Soms werd in de praktijk bij appelprocedures wel eens erg detaillistisch met regels omgegaan. Er werd hier en daar misbruik gemaakt door appellanten die om toepassingen vroegen waardoor er feitelijk meer juridisering plaats vond dan nodig is. In kerkelijke zaken moeten we immers ordelijk en zakelijk met elkaar omgaan, maar niet minder geestelijk en broederlijk.

Nu aandacht voor'In goede orde'

Het deputaatschap Kerkrecht heeft in opdracht van de Generale Synode grondig gekeken naar de regelingen van In Orde en de werking ervan. Dat heeft ertoe geleid dat op voorstel van het deputaatschap Kerkrecht er een geheel herziene versie van In Orde door onze laatstgehouden Generale Synode is vastgesteld. Deze geheel herziene versie draagt de naam In goede orde. De Generale Synode heeft uitgesproken dat In goede orde voortaan rechtsgeldig is en In Orde niet meer. Het is de bedoeling dat aan In goede orde na de zomervakantie in speciale ambtsdragersbijeenkomsten verdere bekendheid wordt gegeven. De kerkenraden hebben hierover inmiddels bericht ontvangen. Het is mijn voornemen in een volgende aflevering kort in te gaan op de inhoud van de publicatie In goede orde. En dan tevens iets te schrijven over een andere publicatie van het deputaatschap Kerkrecht, namelijk een uitgave van de DKO met inleiding, aantekeningen en toelichting voor hedendaags gebruik. Het is naar 86 van de DKO aan de Generale Synode regelingen te veranderen, te vermeerderen of te verminderen. Zo heeft onze Generale Synode dan ook in deze gedaan.

Krimpen aan den IJssel, ds. P. Mulder

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen