Wat is colitis ulcerosa?

Deze keer is er een vraag over colitis ulcerosa, een aandoening waarbij het slijmvlies van een deel of van de gehele darm chronisch ontstoken en met zweren bedekt is. (Colitis betekent ontsteking van het colon ofte wel de dikke darm, ulcerosa betekent zwerend). De ontsteking uit zich in diarree, gemengd met bloed en slijm, soms zelfs met pus. De diarree ontstaat, doordat de zieke dikke darm niet meer in staat is om water en zout vanuit de darmholte via de dikke darmwand terug te filteren naar het bloed. De functie van de dikke darm is namelijk onder meer het indikken van de vloeibare darminhoud tot een vaste massa. Meestal begint de ontsteking in het allerlaatste gedeelte van de dikke darm (de endeldarm) en kan zich dan vandaar uit verspreiden over de gehele lengte van de dikke darm.

Wisselend verloop
Vaak zijn de eerste verschijnselen heel sluipend, met alleen een beetje bloedverlies na de stoelgang. In een later stadium verschijnt er dan bloederig slijm, vermengd met dunne ontlasting. Uiteraard heeft de patiënt ook klachten van buikpijn, soms alleen links in de buik, als de ontsteking beperkt blijft tot de endeldarm, in ernstiger gevallen soms ook door de gehele buik heen. Daarbij zijn er naast zeer frequente diarree (tot wel 10 a 20 keer per dag!) algemene ziekteverschijnselen, zoals koorts, vermagering en bloedarmoede. Het verloop van colitis ulcerosa is erg wisselend. Er zijn perioden met veel klachten, afgewisseld door tijden met minder buikpijn en diarree. Door de jaren heen is er helaas meestal wèl een langzame verergering van alle narigheid. In een enkel geval is ervan de dikke darm uiteindelijk niet veel meer over dan een starre buis, die nauwelijks nog tot enige functie in staat is. De patiënt lijdt dan aan een chronische, bloederige, slijmerige diarree met veel buikpijn.

Oorzaak onbekend
Een gevreesde complicatie van colitis ulcerosa is kanker van de dikke darm. Volgens de statistieken krijgt 20 procent van de patiënten die langer dan 15 jaar lijden aan colitis ulcerosa darmkanker. Het is dus erg belangrijk deze patiënten regelmatig te blijven controleren om een kwaadaardig gezwel tijdig te ontdekken. Een uitstekende methode hiervoor is de endoscopie, waarbij een soepele slang, verbonden met een lichtbron, via de anus naar binnen wordt geschoven. De arts kan dan goed de binnenkant van de endeldarm (de zogenaamde rectoscopie) of de dikke darm (de coloscopie) bekijken. Dit alles natuurlijk na grondige reiniging van de darm. Bij 'verdachte' gedeelten kan hij dan een stukje weefsel wegnemen voor een nader onderzoek op kwaadaardige cellen. De oorzaak van colitis ulcerosa is niet goed bekend. Tegenwoordig wordt de aandoening beschouwd als een auto-immuunziekte, waarover ik in deze rubriek al eerder geschreven heb. Centraal bij deze ziekten staat de vorming van antistoffen tegen eigen weefsel door een ontsporing van het afweersysteem, met als gevolg een ontstekingsreactie, in dit geval in de dikke darm. Ook wordt wel gedacht aan voedselallergieën en psychische factoren. Psychische veranderingen, zoals depressiviteit, kunnen natuurlijk ook heel goed het gevolg zijn van deze chronische darmziekte, wat heel begrijpelijk is, te meer daar het vaak nog jonge mensen betreft. We moeten oorzaak en gevolg dan goed uit elkaar houden.

Begeleiding
Zoals zo vaak bij ziekten waarvan de oorzaak niet bekend is, is de behandeling zeer moeizaam en langdurig. Er kunnen dieetmaatregelen genomen worden, medicamenten gegeven worden en chirurgische ingrepen verricht worden. In het algemeen hebben dieetmaatregelen betrekkelijk weinig betekenis, of er moet al sprake zijn van een duidelijke voedselallergie. Melkprodukten worden soms slecht verdragen, zodat in het begin van de behandeling altijd geprobeerd kan worden om melk uit de voeding weg te laten. Wèl moet gezorgd worden voor een calorie-, eiwit- en vitaminerijke voeding om de voedingstoestand op een aanvaardbaar niveau te houden. Heel belangrijk is de psychologische begeleiding van de patiënt. Stoornissen in het emotionele evenwicht houden de genezing tegen! Bedacht moet worden, dat chronische buikpijn en diarree bijzonder storend is, om niet te zeggen, invaliderend! De patiënt kan geplaagd worden door gevoelens van depressiviteit, minderwaardigheid en angst voor incontinentie.

Medicijnen
Wat de medicamenteuze behandeling betreft; al vele jaren wordt het middel salazopyrine voorgeschreven, dat zowel in tabletvorm als in de vorm van zetpillen kan worden gebruikt. Helaas geven de tabletten vaak misselijkheidsklachten. Ook hoofdpijn, koorts en huiduitslag zijn veel voorkomende bijverschijnselen van salazopyrine. Sinds kort is er een geneesmiddel verkrijgbaar (salofalkasacol), met veel minder bijwerkingen, maar met hetzelfde gunstige effect als salazopyrine. De ontstekingsverschijnselen kunnen ook tot rust gebracht worden met prednison, een sterk ontstekingsremmend middel met veel bijwerkingen, dat alleen gegeven wordt in ernstige situaties of wanneer alle andere middelen falen. Ten slotte is er nog de chirurgische behandeling, waarbij in het uiterste geval de totale dikke darm verwijderd wordt. Deze ingreep is nodig bij vijf tot tien procent van de colitispatiënten. Bij zo'n uitgebreide, ingrijpende operatie krijgt de patiënt een kunstmatige uitgang (een stoma). Hoewel het mogelijk is met een stoma een normaal leven te leiden, is vooral in het begin een intensieve begeleiding noodzakelijk. Er is een speciale vereniging van stomapatiënten, de Harry-Baconclub, die van grote betekenis kan zijn voor deze mensen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen