"Bloot moet kunnen"

Het gebouw waar de RCC huist, staat ergens op een industrieterrein in Amsterdam, in de buurt van het Amsterdams Medisch Centrum (AMC). Op de tweede verdieping houdt de commissie zitting. Behandeld wordt een klacht tegen het postorderbedrijf PABO, dat is gespecialiseerd in seksartikelen. Na even wachten in de hal mogen mijnheer Jansen en zijn zwager, mijnheer Pietersen, naar binnen. Ook de advocaat van PABO is er.

De commissie bestaat uit verschillende personen: standaard zijn dat er vijf. Verschillende voorzitters zitten de vergaderingen voor, die verder worden bijgewoond door onder andere leden uit de reclame-en mediawereld. Tijdens de behandeling van de klacht tegen PABO ontbreekt één lid. "Geen bezwaar als wij het vandaag met vier mensen doen? " Niemand heeft bezwaar.

Mijnheer Jansen geeft een toelichting op zijn klacht. Ongevraagd kreeg hij een PABO-folder zonder envelop door de brievenbus. De folder - met erotische foto's en teksten - werd vaker verspreid door Pabo, maar dan verpakt in een envelop. Dat maakt het mogelijk envelop met folder weg te gooien zonder geconfronteerd te worden met de inhoud, aldus mijnheer Jansen. "Pabo gaat nu een stap verder. Reclame is vaak ongevraagd en moet daarom de beslotenheid van het huis respecteren. Het kan niet zo zijn dat iemand zijn kinderen de folders niet uit de bus kan laten halen." Jansen wijst er verder op dat de Bijbel duidelijke grenzen aangeeft en dat PABO daarover heen is gegaan. Ook wijst hij op de regels van de Nederlandse Reclamecode.

Zijn zwager voert wat juridische argumenten aan. In het verleden zijn eerder klachten ingediend tegen PABO en dergelijke bedrijven. Toen tikte de commissie twee bedrijven op de vingers. "Zowel in die eerdere zaak als nu wenst een niet onbelangrijk deel van de Nederlandse bevolking niet geconfronteerd te worden met door derden aangeboden seks en erotiek. En zowel in die zaak als in deze is de beslotenheid van het eigen huis" niet gerespecteerd in die zin dat ongevraagd een dergelijke folder is bezorgd."

De advocaat ziet het allemaal wat anders. In deze moderne tijd zijn mensen best wel wat bloot gewend. "De folder van PABO overschrijdt de grens van het toelaatbare niet." Volgens hem worden de afbeeldingen ook gebruikt door lingeriefabrikanten. "Vegetariërs ergeren zich ook aan de vleesreclame." Een paar weken na de zitting in Amsterdam valt de uitspraak op de mat. Helaas, de commissie heeft de klacht afgewezen. Een folder met zoveel naakt moet kunnen.

De naam van de klager en zijn zwager is gefingeerd.

worden omschreven, zodat de uiting kan worden opgevraagd bij de adverteerder. Advertenties uit kranten of andere gedrukte reclames moeten aan de Commissie worden toegestuurd. Radio-en televisiereclames moeten zo duidelijk mogelijk in de brief worden omschreven, zodat de commissie deze kan opvragen bij de betreffende zender.

Regelmatig doet de commissie een uitspraak over reclame. Vaak is dat achteraf, want de commissie beoordeelt de advertenties in verreweg de meeste gevallen na een klacht.

Een enkele keer beoordeelt commissie reclame zonder dat daarover een klacht is ingediend. Per jaar worden zo een paar duizend klachten afgehandeld. In 2003 bijvoorbeeld werden er 2465 klachten ingediend bij de commissie.

De commissie kan de klacht afwijzen of toewijzen. Als de klacht wordt toegewezen, doet de Commissie een 'aanbeveling' de betreffende reclame niet meer te gebruiken. Soms deelt de commissie dat alleen mee aan de betrokken partijen, maar het kan ook zijn dat de commissie daar meer mensen van op de hoogte stelt. Zo kan het dat in de krant bericht staat dat de commissie zich negatief heeft uitgesproken over een bepaalde advertentie.

Verder kan de commissie de klacht toewijst voorwaarden stellen aan het tijdstip van uitzending van de reclame. Een radio-of televisiereclame mag dan bijvoorbeeld pas laat op de avond worden uitgezonden, zodat kinderen die niet kunnen zien.

Met enige regelmaat doet de commissie uitspraken, waar kritische kanttekening bij te maken zijn. Zo oordeelde het college van beroep dat een bushokposter met het gezicht van een man met bivakmuts die uitdagend het ontblote onderlichaam van een vrouw betast, moet kunnen. En eerder oordeelde de commissie dat de poster, die een provocerende film aanprijst, niet in strijd is met de goede zeden. Ook een folder van een seksbedrijf hoeft geen probleem te zijn.

Dat de commissie vaak anders oordeelt dan op grond van de Bijbel zou moeten, is begrijpelijk, maar jammer.

Toch helpt klagen wel. Want al worden dan veel klachten afgewezen, soms grijpt de commissie in.

Sandor van Leeuwen

De reclames op deze pagina's zijn van het kledingmerk Benetton, dat bekend staat vanwege de vaak schokkende afbeeldingen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen