De detailhandel: een CAO voor iedereen?

Sectie Handel en Dienstverlening

CAO

De collectieve arbeidsovereenkomst is voor iedere in die CAO genoemde branche. Voor vele detailhandels bestaan CAO's. Enkele voorbeelden: melk- en zuivelhandel / slagersbedrijf / woninginrichters / tuincentra / bakkers. Daarnaast bestaan er voor enkele grote detailhandels (zoals V & D) een eigen CAO. In een CAO staan verplichtingen die opgelegd zijn aan werkgever en/of werknemer Verplichtingen die, met name voor de werkgever, niet altijd even leuk zijn. Echter, zodra een CAO algemeen verbindend is verklaard, is een ieder in die betreffende branche verplicht zich aan de regels te houden.

VAD

Wat is er dan geregeld voor bedrijfstakken in de detailhandel zon-der CAO ? De Verordening Arbeidsvoorwaarden Detailhandel (VAD). Deze verordening wordt vastgesteld door het Hoofdbedrijfsschap Detailhandel (HBD) waarin enkele werkgevers- en werknemersorganisaties samenwerken. Deze VAD is van toepassing in bedrijven waarvoor het HBD is ingesteld. Dit betreffen bijna alle ondernemingen waarin de detailhandel wordt uitgeoefend. Uitgezonderd zijn uiteraard de branches waarvoor een CAO van kracht is. De VAD kan gezien worden als aanvullende regelgeving gebaseerd op de Wet op de bedrijfsorganisaties en heeft dezelfde werking als een CAO; dus algemeen verbindend verklaard.

Duldeljjkheid

In iedere relatie. ook die tussen

vervolg op pag. 16

vervolg van pag. 15 werkgever en werknemer, zijn beide partijen gebaat bij duidelijke afspraken. Als zodanig is het altijd verstandig om bij het aangaan van de dienstbetrekking de afgesproken voorwaarden vast te leggen in een schriftelijke arbeidsovereenkomst. Overigens wordt dit verplicht gesteld in de VAD. Zo'n Individuele arbeidsovereenkomst behoeft geen boekwerk te worden met wollige zinnen die achteraf pas na drie keer lezen duidelijk zijn. Vermeld In ieder geval In de overeenkomst de functie, het loon en de arbeidstijden. Als dit wordt gedaan aan de hand van de VAD kan achteraf geen van beide partijen zich beroepen op onduidelijkheid. Dit is dan ook de bedoeling van de VAD. De verordening wil een voor de werkgever en werknemer duidelijk beeld scheppen van de arbeidsrelatie. Hierin moet derhalve een positief effect gezien worden van de VAD. Discussies zijn met de VAD in de hand praktisch niet mogelijk.

Discussie

In de praktijk blijkt dit echter vaak anders uit te pakken. Ook onze leden zullen met enige regelmaat toch weer te maken krijgen met situaties waarin discussie ontstaat tussen weri< gever en werknemer. Het voert te ver om op deze pagina de VAD in z'n geheel te behandelen. Enkele veel voorkomende vragen en/of problemen willen we toch noemen; - Arbeidstijd: De normale arbeidstijd bedraagt gemiddeld 40 uur per week maar mag (ook op de koopavond-dag) niet meer dan 9 uur bedragen. - Roostervrij: De beroemde ATV heeft ook hier een plaats gekregen (13 dagen per jaar). - Voor de zaterdagmiddag en koopavond dient een compensatie (In geld of tijd) gegeven te worden. - Veertig uur werken mag niet verdeeld worden over 6 dagen per week (vijfdaagse werkweek). - Er bestaat ook bij part-time medewerkers recht op vakantiebijslag. - Voor overwerk bestaan extra toeslagen. - Bij arbeidsongeschiktheid dient het loon doorbetaald te worden met aftrek van één wachtdag. Voor alle duidelijkheid: de meeste bepalingen gelden voor personeel dat meer dan 12 uur per week werkzaam is in de onderneming.

Voordelen

Het vastleggen van afspraken heeft onmiskenbaar voordelen. De belangrijkste is reeds genoemd: één en ander schept duidelijkheid. Daarnaast geeft de VAD aan de werkgever een handvat om binnen het bedrijf één lijn te trekken. Het voorkomen van onrust onder het personeel is een belangrijke bijdrage aan uw succes. Verder zal de weri< gever als de VAD wordt nageleefd (bijna) nooit voor onaangename verrassingen komen te staan m.b.t. de hoogte van de personeelskosten. Als vooraf wordt ingecalculeerd dat personeel zoveel kost, is ook vooraf te bepalen of de omzet het toelaat dat dat personeelslid in dienst wordt genomen. Voor de werknemer zijn er altijd voordelen. Het is bekend dat juist in de detailhandel (ook op de markt) veel onbekendheid is met de regels die bestaan. De VAD kan behulpzaam zijn bij het maken van afspraken.

Nadelen

Met name voor de werkgever zijn achter ook een aantal nadelen te signaleren. De post personeelskosten zal bij het handhaven van het bestaande personeel altijd stijgen. Er is met grote regelmaat sprake van een verandering in de loonschalen. Daarnaast legt het op de juiste wijze naleven van de VAD een administratieve claim op de tijd van de werkgever. Soms is het helemaal niet eenvoudig om na te rekenen op welke extra vergoedingen het personeel recht heeft.

Omgaan met geschillen Hoewel dit eigenlijk buiten het bestek van deze behandeling van de VAD omgaat, lijkt het mij niet onverstandig toch iets te zeggen over de (mogelijk reeds opgebouwde) relatie werkgever-werknemer Er is al eens eerder gesteld dat deze relatie iets heel unieks in zich heeft. Je betekent zoveel voor elkaar, dat je praktisch afhankelijk geworden bent van elkaar Zo'n re­ latie kan je bijna niet "te lijf gaan" met een droge opsomming van regels als de VAD. Mijns inziens moeten we dat dan ook niet doen. Ais de regels binnen de onderneming met voeten getreden worden, dient er orde op zaken te worden gesteld. Dat kan alleen in goed overleg. Redeneer niet naar één kant maar geef elkaar de gelegenheid om de zaak te regelen. Alleen dan zal een voor beiden bevredigende oplossing gevonden worden.

Zondagsarbeld

Tot slot een "hot item": Wat zegt de VAD over zondagsarbeld ? In artikel 13 wordt overwerk op zondagen en op algemeen erkende christelijke feestdagen verboden, tenzij bijzondere omstandigheden het noodzakelijk maken. Wanneer van bijzondere omstandigheden sprake is, wordt echter niet aangegeven. Uiteindelijk zal over deze omstandigheden een oordeel aan de rechter gevraagd moeten worden. Gelukkig is in artikel 2 gesteld dat de werknemer, ondanks bijzondere omstandigheden (!), niet verplicht kan worden tot het verrichten van overwerk op zondag. Overwerk wordt omschreven als arbeid buiten de normale arbeidstijd. Arbeid op zondag is volgens de VAD geen normale arbeidstijd. Uit bovenstaande is de conclusie te trekken dat voor zover nu geregeld is U in de detailhandel niet • verplicht kunt worden om op zondag te werken!

Wim Goedegebuur

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen