Dress less

Drs. Bert Dorenbos van de stichting Schreeuw om Leven riep christenen een paar maanden terug op om in actie te komen tegen een reclamecampagne waarbij op allerlei plaatsen in het openbare leven een schaars geklede dame zichtbaar was. Dit verschijnsel valt steeds vaker waar te nemen in onze maatschappij. Je ziet het als je filmbeelden van pakweg twintig jaar geleden vergelijkt met beelden die ons nu dagelijks bereiken. Er is steeds meer bloot op de buis en om ons heen. Het motto is vandaag: Dress less to impress, kleed je minder om meer indruk te maken.

Spaghettibandjes
Deze tendens beïnvloedt christenen. Ook onder hen is die ontwikkeling waar te nemen. Op de website cip.nl beklaagde eerder dit jaar een evangelische voorganger zich over dames die ‘uit volle borst meezingen met een diep decolleté’. Een medewerker van Athletes in Action, een organisatie die met allerlei positief christelijk jongeren eropuit trekt om via sport en spel te evangeliseren, vertelde me onlangs dat het heel moeilijk is om de kledingregels over te brengen. Meiden mogen bijvoorbeeld tijdens de acties niet met spaghettibandjes lopen. Het gaat dan om jongeren die actief meedoen met het evangelisatiewerk en toch niet direct aanspreekbaar lijken op hun kledingstijl.
Zelf heb ik jarenlang les gegeven op verschillende reformatorische middelbare scholen en daar geproefd hoezeer de maatschappelijke tendens van steeds meer bloot ook onder reformatorische jongeren doorwerkt. Hoe moet je deze ontwikkeling waarderen? Wat zegt de Bijbel over onze kleding? Hoe gaat een christen gekleed?

Verzorgd
Een christen is iemand die Jezus als Zaligmaker én Heere heeft leren kennen. Dat betekent dat Jezus ook Heer is over je kleding en dat de Bijbel ook in dezen het laatste Woord heeft. Voor haar gezag moeten we buigen. In de Bijbel kunnen we diverse aanwijzingen vinden over kleding. Tegelijker is er geen kant en klare dresscode. In lessen waarop dit onderwerp ter sprake kwam, nam ik de leerlingen altijd eerst mee naar Prediker 9:8: ‘Laat uw kleren te allen tijde wit zijn.’ God vraagt van ons verzorgde kleding, je mag met je kleding iets van dankbaarheid en zorg tonen. Je hoeft niet in zeventiendeeeuwse kleding rond te lopen. Een christen mag er verzorgd, netjes en hedendaags uitzien. Zo mag je iets laten zien van dankbaarheid aan je Schepper, die ook ons lichaam gemaakt heeft.

Zelfbewust
Dit blijkt ook in het Nieuwe Testament, waar bijvoorbeeld in Romeinen 13 staat: verzorg het vlees (lichaam). Verzorging van ons lichaam is geboden. Een christen moet zijn lichaam niet onderwaarderen. Het is fi jn als een christenjongere in zekere zin zelfbewust is en trots op zijn of haar lichaam. Dat kan zonder te zondigen, Paulus zeg in genoemde tekst: wees zuinig op je lichaam en verzorg dat.
Dat deden mensen in bijbelse tijden trouwens ook. Je ziet het aan al de soorten geuren die in het boek Hooglied genoemd worden. De bruid uit het Hooglied wordt bovendien geroemd om haar schoonheid. Je mag ook vandaag naar je lichaam kijken en genieten hoe God dat gemaakt heeft. Dat kan als je stilstaat bij de bloedsomloop en andere processen die in je lichaam plaatsvinden, maar net zo goed als je kijkt naar je uiterlijk. Tegelijk waarschuwt de Bijbel voor overwaardering van ons lichaam. De tekst uit Romeinen 13 gaat verder: verzorg het vlees niet om begeerten op te wekken. Dat is een reëel gevaar in onze maatschappij, zeker onder invloed van de dress less to impress-tendens. Met uitdagende kleding roept een meisje of vrouw bij een man snel seksuele gevoelens op. Andersom is dat minder, maar kan het ook. Als meisjes en vrouwen zich steeds meer kleden als bedoeld in de dress less-slogan, dan heeft dat bedoeld of onbedoeld ook het impress tot gevolg. Paulus waarschuwt ons daarvoor.

Concrete regels
Het lastige is dat dit praktisch niet direct in regels te vangen is. We kunnen geen algemene voorschriften laten gelden, het gaat om de sfeer die een en ander oproept. Daarom is het lastig om over te brengen wanneer kleding leidt tot het impress. Orthodox-christelijke middelbare scholen weten daarvan. Wanneer zeg je iets? En hoe zeg je het? En wie kaart het aan? Vaak wordt een beroep gedaan op vrouwelijke docenten, om te voorkomen dat de mannelijke docent als ‘die viezerik’ over de tong gaat.

Taak voor vaders
Wat zit erachter dat ook christenmeiden zich schaarser gaan kleden? Meestal gaat er bij meisjes een stuk naïviteit en onzekerheid schuil achter een uitdagend uiterlijk. Naïviteit, omdat ze soms niet door hebben hoe snel je bij een man seksuele gevoelens kunt oproepen. Getrouwde christenvrouwen in Amerika, aldus een onderzoek, zeiden dat ze zich in hun puberteit meer ingetogen en bedekt zouden hebben gekleed als ze toen hadden geweten hoe snel een man lustgevoelens kan krijgen. Hier ligt een taak, denk ik, voor ouders en wellicht vooral voor vaders. Je bent als meisje gezegend als je een vader hebt die je zegt: ‘Meid, je ziet er leuk uit, maar zo kan je echt niet over straat.’ Een vader die uit durft te leggen hoe snel er allerlei gevoelens worden opgeroepen bij mannen zorgt ervoor dat meiden in dezen minder onnozel in de wereld staan.

Onzeker
Als vaders de goede toon te pakken hebben, hoeven de meiden zich ook veel minder onzeker over hun uiterlijk te voelen. Want die gevoelens spelen soms ook een rol. Wanneer je niet dankbaar bent voor je lichaam, maar er onzeker over bent, kan het zomaar gebeuren dat je in je gedrag en kleding wilt zijn zoals iemand anders. Je gaat jezelf vergelijken met een model – van wie de foto’s waarschijnlijk bewerkt zijn.
Het kan ook zijn dat je door onzekerheid juist in je schulp kruipt en je je uiterlijk bijna niet meer verzorgt. De Bijbel wijst ons de weg tussen overwaardering en onderwaardering van ons lichaam. Verzorg je lichaam, maar niet om begeerte op te wekken. Wanneer je minachting hebt voor je lichaam kan er soms sprake zijn van een kledingstijl die de indruk wekt dat je na de oorlog niet meer buiten bent geweest, even generaliserend gesproken.

Broek en legging
Binnen reformatorisch Nederland bestaan er voorschriften voor vrouwen als het gaat om kleding. Op grond van Deuteronomium 22:5 dragen vrouwen en meisjes geen broek, soms ook geen legging. Zo is volledig duidelijk wat wel en niet mag.
De vraag is of dit altijd en volledig te baseren is op bijbelse voorschriften. De kanttekeningen bij genoemde tekst geven aan dat het woord kleed ook vervangen kan worden door gereedschap. Je vraagt je wel eens af welke discussies gevoerd zouden worden wanneer in deze tekst gekozen was voor het woord gereedschap. Hadden kerkelijke bladen dan gesproken over mannen met pannen en vrouwen met tuingereedschap? Reformatorische scholen handhaven om deze reden de broek/ rokregel. Tegelijk kan het verplichtstellen van een rok en het verbieden van een legging situaties oproepen die ten zeerste ongewenst zijn. Persoonlijk zou ik leiders binnen het reformatorisch onderwijs willen oproepen om hiermee meer rekening te houden en de regel vanuit het oogpunt van eerbaarheid eens te heroverwegen. Is het echt nodig dat een meisje op een reformatorische basisschool niet fatsoenlijk op een klimrek kan klimmen?

Snappen
Tijdens een wandeling van het treinstation naar de school waar ik werkte, hoorde ik juist op een moment dat diverse leerlingen van onze school voorbij fietsten achter me de opmerking maken: ‘Ik snap best dat mensen op zo’n rokjesschool willen werken. Moet je eens kijken wat je daar allemaal te zien krijgt.’
Op dat moment besef je wat een beroep op een enkele bijbeltekst, die ook nog eens anders geïnterpreteerd kan worden, waard is. En dat de regel van eerbaarheid hoger op de agenda moet. Dit soort gevallen pleit ervoor de legging binnen het reformatorisch onderwijs juist verplicht te stellen. Niet dress less, maar dress more.

Ingetogen
Het is goed als christenen zich zelfbewust en verzorgd kleden. Tegelijk is het meer dan nodig om in de huidige maatschappij wakker te zijn en niet mee te gaan in de tendens om alle aandacht te richten op het uiterlijk. Paulus wijst er in 1 Timotheüs 2 op dat we ons mogen versieren, maar dan wel op een ingetogen en eerbare manier, zodat we niet onbedoeld anderen tot zonde verleiden. De taak van de vaders van dochters is in dit opzicht een grote en belangrijke. Laten zij zich ervoor inzetten dat jonge meiden zich zelfbewust en tegelijk kuis kleden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen