Leestafel

„ I s r a e l i t i s c h e und j ü d i s c h e G e s c h i c h t e . Beurt e i l u n g der S c h r i f t von J. W e l l h a u s e n 1894. Von Dr. theol. A d o l p h Zahn. Mit B e i l a g e n : Abriss e i n e r G e s c h i c h t e des K a n o n s des A l t e n Testaments. Das Z e u g n i s des .Tesaias, E i n e K r i t i k . Das W a c h s t u m des A b f a l l s . Der neue P r o f e s s o r in T ü b i n g e n . D i e R e c h t f e r t i g u n g von K ö h l e r . Der L u t h e r b i o g r a p h über den P e n t a t e u c h . " Gütersloh, C. Bertelsmann, 1895. 8. 8. 154.
Door den dank, dien de schrijver van dit werk van zijne tot nu toe versehenen apologetische studiën over het Oude Testament geoogst heeft, heeft hij zich kunnen overtuigen, dat zij niet tevergeefs het licht gezien hebben, en allerminst den hoon en de verachting verdienen, waaronder de moderne theologen tot hunne eigene schande ze zoeken te bedelven Het is niet te loochenen, dat de knotsslagen, die Dr. Zahn in zijne manhaftige onverschrokkenheid zonder aanzien des persoons menigmaal uitdeelt, alles behalve zacht uitvallen. Maar met wat voor ruwe handen grijpt de hedendaagsche critiek onzer moderne theologen het Oude Testament aan! Wezenlijk theologisch de vragen te behandelen, is haar ten eenenmale onmogelijk geworden. Hare theologie zelve is een mixtum compositum van Darwinisme en smakeloos rationalisme. Hoe zal daar de ware wijding des Geestes gevonden worden, die heilige dingen ook als zoodanig behandelt?!
Bladz. 15—88 handelt de schrijver over het nieuwste geschrift van Wellhausen: „Israelitische und jüdische Geschichte", dat hij zeer kalm en objectief bespreekt. Stap voor stap worden de afwijkingen, dwalingen en tegenstrijdigheden van Wellhausen aangewezen. Vóór alles wordt aangetoond, dat deze criticus allen, hetzij jong of oud, die zich met het Oude Testament bezighouden, vergiftigd heeft (bladz. 84). De studenten in de theologie, die van zichzelven niets meebrengen dan leêge, van het geloof vervreemde harten, zullen wel is waar door zulke critici zich laten verblinden; maar het ontbreekt toch ook niet aan zulken, zelfs te Göttingen, zooals schrijver dezes kan verzekeren, die door het opzettelijk vernielingswerk, dat de critiek zich ten doel stelt, zich tot het onbevangen onderzoek laten drijven, en daardoor tot de kennis van de wezenlijke waarde of waardeloosheid er van komen, en zich het genot van Mozes en de Profeten niet rooven laten.
In de bijlagen ziet de opmerkzame lezer zich een helder licht ontstoken over de nieuwe theologie, die het Protestantisme ten eenenmale verwoest door het niets ontziende wapen der ontkenning. Het is alleen jammer, dat de „Abriss einer Geschichte des Kanons des Alten Testaments" al te kort is (bladz. 89 —100). In het artikel: „Das Zeugnis des Propheten Jesaias" komt Dr. Zahn in de eerste plaats op tegen de nieuwste uitvindingen van eenen Duhm, die, om zich eenen naam te maken, eenen „Tritojesaias" proclameert, en tegen andere haarklooverijen. Bladz. 100 — 117 behandelt de schrijver Nowach's rede: „Eine Kritik", eene verheerlijking van het vernielingswerk der moderne critici. Het volgende artikel: „Das Wachstum des Abfalls", maakt ons opmerkzaam op de teekenen des tijds. Den „nieuwen professor te Tübingen" (bladz 122 vv.), Haring, een hoogbegaafd, innemend mensch, noemt Dr. Zahn eenen doolgeest. Zooals Häring te Zürich en te Göttingen tot nu toe bewezen heeft, ontbreekt hem een vast. standpunt en laat hij zich door zijne ideale invallen nu eens naar deze, straks weêr naar die zijde trekken. Zulke menschen zijn voor onzen tijd, die vaste karakters noodig heeft, van geen nut. Bladz. 142 vv. wordt de rechtvaardiging van Prof. Kö li Ier te Erlangen wegens verdediging van de critiek des Ouden Testaments besproken. Terecht verwerpt Zahn deze halfheid van den hoogleeraar, die orthodox wil zijn, die eens als jonge man zich niet schaamde, uit de geünieerde Kerk tot de Luthersche over te gaan, om te Erlangen te kunnen promoveeren. Het slotwoord is een weemoedige blik op Köstlin, Luthers levensbeschrijver, die mede door de ziekte der modernen is aangetast.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen