Opuscula theologica selecta - pagina 467

EIRENICI PARS

443

I,

Huius autem ordinis quem Deus in domicilio suo constituit, duplex est ratio Vna, simplex, propria, «Si necessaria; altera, composita figuris & ceremoniis, atque ambulatoria. Quam vtramque rationem distincte Deus posuit in prisca Ecclesia ludaeorum, Partes vero pro ratione obiecti duae Vna Ciuilis, ad rerum humanarum administrationem spectans: altera Ecclesiastica ad rerum sacrarum procurationem. Has duas partes secundum vtrumque modum quem ante perstrinximus, Prophetaattingit, dicens primum quidem de rebus sacris & diuinis, Ibi considcre thronos itiri\ deinde :

,

ver6 de humanis,

Ibiiloii csse thronos doniui Dauidis. Quapropter vt singulae huius versus partes meHus inteUigantur, primum administrationes illae ex Prophetae verbis distinguendae sunt; post videndum quid sit quod de iUis administrationibus praedicatur. Ac primum quidem id necesse est obseruari , administrationes metonymice thronorum vel soHorum appellatione designari. Notum est eos qui iuridicundo praesunt, alios qui auctoritate praeualent , ex sohis responsa dare consulentibus solia esse iuris, auctoritatis , & potestatis signa. Ciim itaque Propheta non vnius throni aut soHj sed complurium meminerit , eo significatum voluit a Deo esse potestates vt Apostolus ad Romanos scribit, cap. 13. v. i. & ordinem inter potestates ipsas constitutum, quarum solia sunt, ac postremd ordinem ipsarum ad eos quibus praefectae sunt. Potestates autem cum dicimus, secundum rationem administrationis ilHus quae ipsis commissa est, vokmius accipi. Nam cum potestas nulla sit nisi a Deo, id pro certo nobis habendum est, solam Deo potestatem quae sine principio est, sine fine esse, non solum tempo(f. 7i8)re, verumetiam re ipsa (vt loquuntur) indeterminatam: E diuerso autem cum reHquae potestates principium a Deo habeant, etiam finibus suis circumscriptas esse, & Hmitatum (vt vocant) earum modum. Est autem inter homines potestatum in hac vita modus (si bene obseruaui) triplex. Primus est, quem Philosophi dictione Graeca daanoTixov appeUauerunt: Secundus, quem tioIitdcov. Tertius, quem vnTjqsTixov vocant. Despoticam siue dominicam (vt cum lureconsultis loquar) potius eam appeUamus, quae sic absoluta est, uttotaiUius ratio ex voluntate iUius pendeat qui dominus est , citra vUam iutis iUius cum subditis communicationem. Atque haec in Tyrannicam transit faciUim^, cum dominus plenitudine potestatis suae (vt cum vulgo loquar) abutitur. PoHticam potestatem eam appeUamus , quae temperatum habet dominium cum eorum qui subsunt vokmtate , & consensu. Tertij vero generis potestatem, quam ministratoriam dicere possumus , intelHgimus eam quae vokmtati aHenae tota obsequitur: ac proinde partim ex superioris, a quo instituta est, voluntate leges accipit, partimque voluntati eorum qui subsunt accommodatur, interdum, & contemperatur quodammodo ad vtiHtatem ipsorum. Primum genus a soHus dominantis pendet arbitrio , qui ad se respicit & vtiHtatem suam. Secundum pendet a consUio praecipue dominantis, subditorumque secundario; & respicit ad vtiHtatem pubHcam. Tertium ab vtrisque pendet, vokmtatemque horum iUorum spectat legitime ad vtiHtatem omnium. Atque haec quidem potestatum genera si cum potestate Dei comparentur, plane subsunt voluntati iUius: sed Deo qui est per se (vt ita dicam) sufficientissimus , ade6que ipsa in se sufficientia, nuUam vtiHtatem adferunt. Sin autem secundum se, vt inter homines sunt, considerari eas placuerit, Primum genus, vt apud homines vsurpatur, plerumque nimis est avtoxQaTOQixov.^ brutum nescio quid aduersus naturam sapit: Caetera tum in societate humana ordine pubHco conuenientiora videntur esse, tum etiam a Deo in regendo populo ipsius tanquam aequiora naturae humanae magis consentanea fuerunt instituta cum iUa potestas imperio mentis respondeat , haec sensuum & corporis ministerio. Sic autem instituta sunt , vt poHticus ordo vtrumque genus potestatis in se habuerit Ecclesiasticus ver6 contentus fuerit solo ministratorio , quia in ratione Ecclesiae Do-

&

•

&

&

&

&

,

&

:

minus

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen