Opuscula theologica selecta - pagina 85

DEVERATHEOLOGIA. diuinarum

me

per

licet,

vt aliquod

65

genus huius Theologiae, quarauis aequiuocum,

Singularis vero Theologiae istius circumscriptio secuncausaefficausas a nobis posita est in antecedente illa definitione nostra.

omnes constare

inter

possit.

Nam

dum

ciens huius Theologiae est natura vpsa. ^&' hwteniiaturalciniclkcius nosiri-.m:!iiQr\a.\\s^ rerum diuinarum principia sccundicni se nota^ in quibus Theologia haec naturaUs consistit atque occupatur: forma est, quod cx illis principiis procedit haec Theologia

De fine adhibendo non laborauimus , quia natura docente tamen non magnopere ad definitionem hanc nostram visus est pertinere. Est igitur causa efficiens huius Theologiae, non ars, non casus, aut quiduis aUud; sed natura ipsa, quam Philosophi principium & causam motus & quietis eius esse tradiderunt. hoc principium commune h quo natuin quo est primo ac per se raUs haec Theologia singulariter in vnoquoque homine impressa est. sed quia commune principium istud ita in singuUs agit, vt ad singulas functiones suas certa quaepro

rationis hunianae niodo.

certus

&

est,

,

,

,

dam

adhibeat instrumenta, ac velut partes naturae toti ministrantes propterea intelhumanus, velut subiectum proprium huius Theologiae, substernitur cuius luce naturaU tum principia cernuntur, tum etiam processiones ex principiis consequuntur iusto naturae ordine. Principia appeUamus, qiiae per se nota sunt naturae luce , quae immediat^ nota sunt, & quae immota siue immutabiUa, vt ex iis tandem certa scientia consequatur. Ex his principiis certos processus, tanquam ex fontibus riuos, deducit ratiocinatio principia naturae comparat cum rerum veritate, aut ea inter se disparat; causas cum effectis iungit, atque ex iis concludit; res communes & singulares determinat; denique sic omnia ordinat, vt scientiam adipiscatur earum rerum omnium quas ratio hominis inuestigare & consequi potest. Sed quia perangustus est rationis humanae modus, propter debiUtatem inteUectus nostri, qui ad res naturae manifestissimas non secus se habet, quam oculus noctuae ad lumen soUs, vt praeclarus iUe Philosophus Aristoteles in metaphysicis agnoscebat; idcirco formam totius huius cognitionis visum est his verbis circumscribere , pro rationis humanae modo. Etenim ex eo illud necessario conficimus, si humana ratio in rebus non soKim humanis, verum etiam naturaUbus adeo infirma est, multo magis angustos fines ratiocinationis nostrae in rebus , quae supra naturam sunt , ponendos esse ne forte in rebus tam arduis, quarum occultatione gloria Dei emicat luculentissime (vt oSm docebat Sapiens) naturaUs homo sibi indulgere & assentari audeat. Atque hoc quidem vniuerse dictum, nemo vel mediocri ratione praeditus infitiabitur: quia & notiones communes a natura progeneratae id docent , & omnium seculorum hominumq. euincit experientia. verumtamen vt commodiiis rem ante oculos ponamus omnium, tria nobis in quaestione hac videntur ordine expUcanda. Primum enim videndum nobis est, quae & cuiusmodi principia iUa sint quae nobis a natura haerent: Deindeverd, quaenam sit naturae huius ratio, in qua, tanquam in subiecto suo, principia^ ista ingenerata sunt: postremo autem, quod opus & quae effecta naturae iUius principio;

lectus

;

;

:

rumque

sint,

aut

esse praeterea possint,

tiim in diuinarum inuestigatione

rerum humanarum & naturaUum, humanae rationis nostrae adiumeiito. commoditatem his paucis verbis describi-

cum

in

& comprehensione

,

Principiorum igitur quae in nobis sunt, , Thes. xvi. Htmis Thcologiac naturalis intellcctu huniano notio versatur in rebus communibus c^ obscura., &= iniperfecta est: idcoque necesse habet a mpernaturali suam pcrfcctioncm susHpere. Etsi autem pro ratione argumenti, quod instituimus in hoc loco expUcandum, propri^ agimus de rationis nostrae ad res diuinas secundum naturae vim ordinatione: tamen ea quae (f. i392.)hicde principiisnaturae nostraepraedicantur, communiter etiam quodaramodo ad res omnes humanas, praesertim vero morales accommodari possunt vt hac via cognitionem naturae nostrae , quantum quidem ad hoc ar-

mus

.^

:

9

guraentum

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen