E voto Dordraceno - pagina 257

;

ZOND. XXII. HOOFDSTUK IX.

257

vasten voet hebben gekregen, naardien het geloovige volk fijne voelhorens

om

genoeg had,

bij

wat door de Vermittelung stheologen wierd aangeboden

zich recht van keur voor te behouden.

Maar evenwijdig hiermee

een andere beweging, die meer uit Engeland dan uit

nog

liep

Duitschland kwam,

en verwant was aan den Reveil.

Engeland ging men volstrekt

In

maar beeldde

werk,

te

niet als in Duitschland philosophisch

zich in, zonder de les der historie en

met

over-

springing van de onderwijzing des Heiligen Geestes in den loop der eeuwen,

pradisch op de Heilige

zich eenvoudig

nu

Schrift te

kunnen werpen. En toen

de ontzettende tijden onder Napoleon den Eerste, en de schrikkelijke

van

achteruitgang

stemden,

het

Christendom in die dagen, vanzelf apocalyptisch

deze beweging der geesten een dubbele neiging ontstaan,

uit

is

Vermitte-

op het onverwachtst de philosophische liefde der Duitsche

die

lungstheologen voor het Chiliasme ontmoette.

Eenerzijds kenteekende die

neiging zich in lust aan een onhistorische uitlegging van de Heilige Schrift gelijk

de Reveil die bevorderde, en anderzijds in den opgewekten zendings-

geest,

met name ook de bekeering der Joden ten

zich

die

doel stelde,

en in de bekeering van eenige „Vorsten uit Israël" zoo onverwachten als natuurlijken

ook

steun

onzent

ten

vond.

het

Het

Engelsche strooming dat

uit deze

is

van mannen

optreden

als

o.a.

Capadose, da Costa en

Dr. Schwartz als pleitbezorgers van het Chiliasme moet verklaard worden

mannen

met de Duitsche Vennittelungstheologen noch

die

op

het

in aanleg

noch

maar de minste verwantschap hadden, maar desniettemin

in streven ook terrein

van het Chiliasme met deze godgeleerden gemeene zaak

maakten.

Toch

zelfs

zijn,

op Chiliastisch terrein, deze beide categoriën van god-

geleerden van geheel onderscheidenen geest. Chiliasten in strengen letterlijken

zin

zijn

eigenlijk

Engelsche pleitbezorgers,

de

alleen

terwijl

Duitsche meer wijsgeerig gevormde voorstanders dezer richting bijna

de alle

bepaaldheid uit de Chiliastische voorstelling wegnemen, en er slechts steun in

zoeken

met de in

naam

breuke

voor

hun verklaring van het wereldproces

heerlijkheid die komt.

Bij

het Chiliasme bepleit, die

het

in

Rothe vooral

maar

is

dit

in zijn

samenhang

merkbaar, die nog

juist het karakteristieke er van,

den gang der geschiedenis brengen

zal,

zoogoed

de als

opheft.

Uit deze korte herinnering Joodsch-Christelijke herkomst

kerkleeraren gesloten,

zoo

blijkt is;

derhalve: 1". dat het Chiliasme van

2. dat het

bestreden wierd en door de rechtzinnige kerk steeds

vóór

als

na de Hervorming

eeuwen telkens weer opdook, maar steeds E yOTO DOKDR.

van meet af door de zuiverder

II.

;

bij

3.

is

uit-

dat het in den loop der

de fanatieke sekten

;

17

4. dat

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen