Verplichte verzekering - pagina 9

strijd :s mot voorkracht, is mot volharding gestreden, uitkomst heeft dit nobel pogen gekroond. en de

Die

Op tief

geestelijk terrein is de vrijheid van het particulier initia* metterdaad gehandhaafd, althans voor wat het geestelijk prin*

Doch

cipe aangaat.

zelfs hierbij

element

is

tusschen het geestelijk en het

scherper onderscheiden, Niet

is aan de Overheid betwist het gezag, om te waken voor het hooghouden van den standaard van het maatschappelijk onderwijs. Erkend is, dat ze voorschriften mag geven voor den schoolbouw. Dat ze bepalingen mag maken voor het salaris der onderwijzers. En zelfs dat ze voor de rechtspositie der onderwijzers tegenover de

m'ef-goestêlijk

schoolbesturen

al

mag opkomen.

Waar men voor

streed

was

alleen do geestelijke vrijheid,

in het onderwijs zulk eoi geest te

doen heerschen,

als

om

de ouders

krachtens hun geloofsovertuiging voor noodzakelijk keurden. Het is zoo, men heeft op schoolterrein de inmenging der

Overheid alleen geaccepteerd tegenover Overheidssteun. Maar overmits eenmaal gebleken was, dat zonder dien steun verreweg de meeste ouders onvrij bleven, heeft men de gewetensvrijheid ook

der mingegoede ouders

als een heilig pand geëerd dat vóór alle dingen, en desnoods ten koste van zekere vrijheidsbeperking op

ander terrein, recht had op onverdeelde bescherming. De liberalen streden voor „vrijheid van handel"' on „vrijheid van wandel", maar lieten de worsteling voor de „vrijheid der consciëntie'" aan ons over.

Volgt hieruit nu, dat, gelijk het staat op

geestelijk terrein,

het zoo ook staat op het terrein van het stoffelijke? Blijkbaar niet.

Immers

juist

terrein

telijk

de

de liberalen van de oude school, die op geesverstgaande Staatsbemoeiing bepleit hebben,

stonden steeds op stoffelijk gebied vooraan, om elke beperking van het particulier initiatief af te weren. Men zag het ook nu weer in het advies van den oud-liberaal Ter Spill. En omgekeerd weet men, hoe de antirevolutionaire partij in haar stembus-program van 1897, 1901 en 1905 eenerzijds in volstrekten zin den strijd aanbond tegen Staatsbemoeiing op

maar tegelijk anderzijds op stoffelijk gebied deze Staatsbemoeiing in meer dan één opzicht noodzakelijk keurde.

geestelijk terrein,

Hieruit

volgt,

van het particulier telijk

opkomen voor de

volledige vrijheid

initiatief onderscheiding oischt.

Onderscheiding tusschen het tweeërlei terrein van het geesen van t stoffelijk element zoodat dientengevolge niet zonder 7

;

overweging de lijn, die men volgt op geestelijk gebied, worden doorgetrokken op het gebied der stoffelijke belangen

nadere

mag

dat het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen