Om de oude wereldzee - pagina 146

RUSLAND.

130

ook uitgebroken, altoos in zekeren zin geweld pleegt aan den historischen overgang van toestand in toestand. En datgeen wat én het leven van den Moejik én de woeling van de Russische revolutionairen zoo anders doet

zijn,

dan

leven en de woeling

't

bij

ons,

is

beide malen

van het Russische karakter, die den Rus in gemoedsbestaan mystiek bindt, bindt met een mystiek die even

die ééne zelfde grondtrek zijn

als overal elders steeds

hoogheiligen

tot

naar twee polen wringt, en zoowel eenerzijds

zin uitdrijft, als anderzijds

neertrekt in de bangste

gruwelen. In de Anabaptisten met hun innigheid in het heilige, doch de

daarnaast

Munster,

en de gruwelen van Jan van Leiden te

naaktlooperij

openbaarde zich een verwant mystieke

actie,

met geheel

dezelfde tegenstelling tusschen hooge zielsverheffiug en diep wegzin-

kenden gruwel.

Maar wat

bij

ons

uitzondering was, een tijdelijk

karakter droeg, en slechts een deel van het volk meesleepte,

is

bij

het Russische volk nationale grondwet, en daarom van zooveel verdere

strekking.

voor den

Het

is

herhaaldelijk

nihilist niet enkel

opgemerkt, dat het nihilisme

een passie, maar een soort religie was;

en de nooit aarzelende bereidvaardigheid, waarmee ook nu de teri'oristen altoos personeel te over, zelfs onder de Russische jonge dames beteren

uit

stand,

executie, toont, dat

vinden,

om

't

leven te wagen voor een bevolen

ook het terrorisme op soortgelijke gemoedsstem-

ming rekenen kan.

Het Russische sedewezen levert voor dezen mystieken ernst in het Russische volk nieuw bewijs. Dit sectewezen is opgekomen in 1659. Eerst omstreeks het jaar 1000 begon na den Doop van Olga in 955 het Byzantijnsch Christendom in Rusland door te dringen, en werd toen

met gezag en dwang voor het oude polytheïsme in de plaats geschoven. De kerstening op zichzelve liep hierdoor spoedig af, ook al kon de macht van het Evangelie over de geesten niet dan langzaam, als het zuurdeesem in het meel, doorwerken. In verband met het streng corporatieve van het communale leven, en de straffe gezagseenheid van boven, zou de eenheid der Russische Kerk dan ook al

spoedig

niet

licht

in

gevaar

zijn

gekomen,

indien in 1654 de toenmalige

Nicon niet een groote onvoorzichtigheid had begaan. Hij vond de Liturgische geschriften in min of meer ontredderden vorm.

patriarch

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen