Starrentritsen - pagina 30

28 Ongetwijfeld stond de Schoolquaestie onder ons als no. 1 voorop, maar even onloochenbaar is het toch, dat de electorale quaestie hard achter

Ze was reeds in 1870 onzerzijds naar En toen eenmaal de Grondswet-herziening van 1887 er door was, gevoelde een ieder, dat er nu niet maar één punt was, maar dat er twee punten waren, die over onze politieke toekomst zouden beslissen. Vóór alle dingen de Schoolquaestie, maar onmidde Schoolquaestie opdrong.

voren geschoven.

daarachter het Kiesrechtvraagstuk.

dellijk

Het was de Census die het Christelijk volksdeel, van 1848 af, ten onder had gehouden. De Census kon nu gebannen. Het was alzoo eisch van den toestand, dat er zou worden doorgetast. En juist dat bleef uit. Naar Koloniën overgegaan, kon Mackay deze quaestie niet meer in handen nemen, en van zijn opvolger bij Binnenlandsche Zaken, die nauwelijks een goed jaar aanbleef, was een op touw zetten van dit veelomvattende, allesbeheerschende vraagstuk zoo op eens niet te vergen.

Had in 1891 de stembus de meerderheid van Rechts in de Tweede Kamer gehandhaafd, dan zou vanzelf ook deze tweede hoofd-quaestie voor het front zijn gekomen, en niet onwaarschijnlijk een voor ons bevredigende oplossing hebben gevonden. Maar toen het haperde,

allen

en

niet

begon zich allengs een

doorging,

naar voren

te

admiraalschip

dringen,

en

een

vrij

scherpe tegenstelling

die reeds in 1894 tot een „verlaten

afzakken

in

de booten"

van het door een belangrijke

fractie geleid heeft.

die

Zij,

destijds

mee

deze

uiteenwringing van de twee ineengegroeide

voelen er nog de napijn van. Niets toch wondt dieper, dan 't uiteengaan van wie in hooger zin saamhooren, en ook hier elkaar gevonden hadden, maar allengs elkaar bestreden. Toch kon 't, van achteren bezien, niet anders. Van Tienhoven, Tak en Pierson vervingen op 21 Augustus 1891

fracties

doorleefden,

ineengezonken

eerste Rechtsche Kabinet, en gelijk wel vanzelf met hun Kabinet, schier onmiddellijk het electorale vraagstuk naar voren, en zag ook onze Club zich vóór de pijnlijke vraag geplaatst, of ze bij wat Tak van Poortvliet ten beste zou geven, zich zou kunnen nederleggen, dan wel of we, met het Conservatief-gestemde volksdeel onder alle partijen, die meer democratische uitdijing van de Kiezerslijst zouden tegenhouden. Had hierop ons aller antwoord eenparig kunnen luiden, zoo ware onze breede geloovige kring in 't land politiek één gebleven. Nu 't een ja bij den één, en een neen bij den ander werd, brak de eenheid, en moest door den politieken arts de antithese in eigen boezem worden geconstateerd. Met weet, wat er kort daarop in de Deputatenvergadering voorviel.

het

sprak, trad,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen