Starrentritsen - pagina 50

48

Op

de omzetting der politieke verhoudingen, die in deze vijf jaren kwam, is dusver nog steeds niet het genoegzaam klare licht gevallen, en daarom wezen we er in den aanvang van deze reeks tot

stand

driestarren op, hoe gewenscht het ware, dat meerder licht ons alsnog mocht ontstoken worden. De eerste moeilijkheid, waarvoor men zich al aanstonds geplaatst zag, was deze: Wat kon in December 1907 het mogelijk doen worden

van een tusschentijdsche Kabinetscrisis rechtvaardigen ? Daarvan toch, en daarvan alleen, was sprake. Het was voor de Kamer, voor beide de Kamers, voor heel 't land, op den dag zelf, van 21 December, volkomen duidelijk, dat een verwerping van de Oorlogsbegrooting in haar gevolgen zich allicht niet zou beperken tot een aftreden van den Minister van Oorlog. Dat dit in een vroegere periode nog mogelijk bleek, maakte het juist thans te minder waarschijnlijk. Viel de heer van Rappard, dan moest straks bijna zeker het geheele Kabinet-de Meester met hem vallen. De positie van het Kabinet was reeds, eer de Begrooting van Oorlog in December viel, derwijs verzwakt, dat er niet aan te denken viel, naar een plaatsvervanger ook maar om te zien. In schier heel de Pers werd het votum van 21 December dan ook als een definitieve veroordeeling van het Kabinet opgenomen. Van een poging om het incident zich uitsluitend op Minister van Rappard te laten concentreeren, is zoo goed als geen sprake geweest. Het gaf ongetwijfeld eenige moeilijkheid, dat de heeren De Savornin Lohman c.s. in de verwerping niet waren medegegaan. Maar de crisis kon ook door dit feit kwalijk gestuit worden. Immers 53 tegen 38 was een zeer ernstige meerderheid tegen het Kabinet. Vijftien stemmen is voor ons lande een zeer serieuze meerderheid tegen. Te meer, daar zonder aarzeling gezegd mocht, dat op 21 December niet één Kamerlid zijn stem tegen oorlog uitbracht, zonder er zich helder van bewust te zijn, dat er aanstonds crisis uit het afkeurend votum althans volgen kon. Dit zou nog minder beslist zijn opgevat, indien het hoofdverzet tegen de Begrooting van Oorlog ware uitgegaan van de heeren Duymaer van Twist of Thomson of Van Vlijmen, en alzoo een beperkt militair karakter had bezeten. Maar dit kon nu door niemand beweerd. Het was uit heel den opzet van het debat zonneklaar, dat de forsche aanval tegen het Kabinet een uitgesproken po/Z/M gevolg kon hebben. Als militair disputant had de heer Heemskerk zich voorheen nimmer leeren kennen. Vooral in de periode na 1905 was hij steeds meer als politiek leider in de Kamer opgetreden. Was nu hierdoor de zoo beslissende stap, uit Antirevolutionair oogpunt, genoegzaam gerechtvaardigd?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen