Humberto Lajos

Het gesprek dat we met de heer Humberto Lajos in Santiago hadden begon met bovenstaande situatietekening. Hij is er vol van, dat is merkbaar. Geen wonder. Je behoeft niet lang in de hoofdstad van Chili te zijn om de spanning te ondervinden.

Het plaatje in woorden: soldaten, politie, uniformen, traangas, tanks, pantserwagens, waterkanonnen, pistolen en geweren.

Dit plaatje heeft uiteraard een keerzijde: Angst, gewonden, gevangenschap, razzia's, intimidatie, ondergrondse aktiviteiten, haat. De sfeer is die van een stad onder bezetting van vijanden. De ene keer meer merkbaar, de andere keer wat minder. Maar toch kwam onweerstaanbaar de gedachte: zo moet het in de tweede wereldoorlog ook In ons land geweest zijn. De foto's overgenomen uit tijdschriften, die eind mei verschenen, laten daar iets van zien.

Een instantie, die iets doet voor slachtoffers en hun gezinnen is de Vicaria de la Solidaridad, een Rooms-Katholieke organisatie.

Eén van de medewerkers is de bovengenoemde Humberto Lajos, een baptist, dus een protestant van evangelische signatuur. Voor een vruchtbare gedachtenwisseling met een Chileens christen over de situatie leek hij de aangewezen man.

Via de ingang van een boekhandel komen we, waar we zijn moeten. Dat is om iedereen in staat te stellen zonder angst naar binnen te gaan, horen we later.

Van achter een overladen bureau in een piepklein kantoortje vertelt hij. Herhaaldelijk gaat de telefoon. Kennelijk heeft hij het erg druk. Maar in alle rust geeft hij zijn verhaal, waarin de feiten, zijn visie en zijn geloof voor ons gestalte aannemen.

Kunt u ons nog iets meer vertellen over de situatie in Chili?

Wat ervaart de bevolking en hoe reageert de regering?

Economisch gezien beleeft Chili een ramp. Meer dan 25 procent is werkloos.

De regering geeft wel een bepaald minimum programma, maar hiervoor wordt zo weinig betaald, dat het echt niet meer is dan camouflage van de werkloosheid. Sommige mensen sterven bijna van de honger, hier en daar worden de honden geslacht en opgegeten. Niemand heeft ooit kunnen denken, dat dit nog eens in Chili zou gebeuren.

Razzia's in zestien wijken, duizenden arrestanten, kinderen die doodsbenauwd zijn... Pinochet komt steeds meer in een isolement. Een opvallend punt is dat de godsdienst wordt gebruikt om de dictatuur te legitimeren. Men gebruikt messiaanse taal: „God heeft Pinochet gebruikt om Chili te bevrijden van het communisme". Dus hij is de van God gezondene. De regering heeft altijd religieuze steun nodig gehad, waardoor kerk en staat vertDonden waren. Daarom is de opstelling van de kerk in deze tijd erg belangrijk.

Wat is uw mening over de reakties van de kerken en dan met name de protestantse kerken?

Het werk van de mensenrechten is vooral tjegonnen door de protestanten.

De Lutherse bisschop Helmut Frenz heeft zich er erg voor ingezet in het begin. Hij is Chili uitgezet op beschuldiging van opruiing. Deze dingen hebben invloed gehad op de Evangelische kerken om hun standpunt te bepalen. Sommigen komen op voor de mensenrechten, anderen geven onvoorwaardelijk steun aan het regiem Pinochet. De laatste groep stelt zich geen vragen over de schending van het recht en het moorden.

Tachtig procent van de Chileense bevolking wijst het regiem af. Dus wordt de militaire junta geïsoleerd. De Evangelische kerken ontdekken dat het zo niet langer kan. Het raakt hen nu ook zelf. Zelfs de Anglikaanse kerk, die aanvankelijk deze regering steunde, ondervindt nu moeilijkheden.

Pastorieën is worden overvallen, predikanten ij-worden geslagen enz. Ze hebben eerst - gezwegen om problemen te voorkomen, an maar nu zijn ze wakker geworden. Vooral onder de Evangelische studenten is een toenemende bewustwording van de nood-'" zaak van een concreet getuigenis.

Wat kan er gedaan worden in deze situatie?

Het is van groot belang dat projecten gestart worden, waardoor de armen geholpen worden om zichzelf te redden.

De spankracht van het geloof resulteert uit het staan in het volle leven met het Evangelie. Vooral de jongeren hier ontdekken dat. Uitsluitend Evangelieverkondiging met woorden geeft verlies.

Ons gebed voor de armen is zondig, als we ons niet tevens voor hen inzetten. Waar het leven zo doortrokken is van politiek, kun je deze dingen niet ontwijken. Je moet erover spreken.

Hoe bent u In dit werk verzeild geraakt?

Ik heb altijd al in werk gezeten dat met mensenrechten te maken had. In 1978 heb ik het land veriaten maar in 1983 ben ik weer teruggekomen. Wegens mijn bekendheid in Evangelische kring ben ik voor dit werk gevraagd als brug naar de protestantse kerken. Door middel van lezingen en het schrijven van artikelen breng ik de problemen en vragen in de publiciteit. Hier sta ik aan het front.

Hoe is het om als protestant te werken in een rooms katholiek kader?

Interessant, maar voor de Rooms Katholieken nog vreemder dan voor mij. Het brengt ze in venwarring en dwingt ze tot nadenken. Als je elkaar ergens kunt vinden, als er één terrein is waarop samenweri< ing mogelijk

is, dan is het wel dit werk. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan gaat niet over de paus of Maria, maar over de dienst aan de medemensen. Van alle landen in Latijns Amerika heeft Chili de meest oecumenische Rooms Katholieke kerk. Via de oecumenische broederschap, waarin ook andere kerken vertegenwoordigd zijn, worden pittige vragen gesteld aan de kardinaal.

Vragen over de realiteit, over de positie van de armen. Algemene termen en opmerkingen zijn mooi, maar het wordt anders als je de armen op straat ontmoet. Dan ga je de barmhartige Samaritaan anders zien, dan ga je Mattheus 25 anders lezen.

Wat is uw toekomstverwachting van Chili?

Het geweldloos verzet wint momenteel hier veel invloed. In deze weg zal dit regiem op den duur verdwijnen. Ik venwacht dat dit tamelijk snel zal gaan, laten we zeggen binnen enkele jaren, tenzij er iets onverwachts gebeurt. De steun uit het buitenland groeit, men krijgt door wat hier gaande is. Pinochet zal niet uit zichzelf weggaan. God zond hem immers? Hierdoor kan een gevaarlijke situatie ontstaan, waarbij zelfs een burgeroorlog niet denkbeeldig is. De massale en gewelddadige aanpak van de militairen lokt reacties uit.

Nee, we zijn nog niet onder de laars uit. Er zal nog heel wat van de Christelijke kerk gevraagd worden.

Ervaart u door God gezegend te worden bij uw werk?

Jazeker. Ik mag vooral veel evangelische jongeren de ogen openen voor deze brandende vragen en ik heb veel contacten en relaties in de evangelische kerken. We moeten onze talenten en gaven opsporen en dan biddend de weg gaan, die God ons wijst.

Als ik eerlijk wil handelen voor Gods aangezicht dan dwingt mijn geweten me om me in te zetten voor de slachtoffers. Dit heeft gevolgen. Via anonieme brieven en telefoontjes komen bedreigingen. De CNI (geheime dienst) geeft via een gevangene door: „Humberto Lajos is de volgende". Ik moet hier zijn, hier is mijn plaats.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen