Wanneer werden de verschillende fruitsoorten ingevoerd?

Nu de fruitoogst in vollen gang is, is het wel eens interessant na te iaun, wanneer de diverse ooftsooten werden ingevoerd.

De oude Germanen, zegt Broeksmit in zijn verhandeling, kenden waarschijnlijk alleen maar enkele in het wild groeiende vruchten, als appels, peren, bramen, enz.

Toen de Romeinen hier kwamen, werden er evenwel nieuwe vruchten ingevoerd.

De sappige perzik heeft haar naam - wellicht te danken aan Perzië. Ze is uit dat land door Alexander f^en Groote naar Europa overgebracht en was al vroeg hier bekend. Reeds Plinius maakt melding van de Gallische perzik en in de tuinen van den machtigen Frankischen koning, Karel den Groote moeten er verschillende soorten gestaan hebben.

Jacob van Maerlant heeft het al over het enten van de perzik.

In de 4e eeuw was de druif uit de omgeving van Parijs. daarheen gehra'-ht door de Romeinen al beroemd. Tijdens genoemden koning werden in Duitschland wijnbergen aangelegd. In ons land werden te Esmond, in de Middeleeuwen druiven geteeld.

De druiven uit de tuinen van het adelliike Huis ..Raephorst" te Wa.ssenaar waren in de 14e eeuw reeds beroemd!

Ook amandelen, granaatappelen, pruimen kastanjes. Meiker sen enz waren bekend onder Karel den Groote. Maar zijn gebied omvatte ook geheel West-Europa. Tevens werden veel onbekende vruchten, hier bekend door de Kruistochten.

Al in de 15e eeirw vinden wij van vervroeging der vruchten melding gemaakt Veel fruit werd in de Middeleeuwen, uit Vlaanderen in ons land ingevoerd Toch had men Hier goede vruchten .als te Cïouda en in Zeeland. Simon van Leeuwen zegt in zijn „Batava Illu-strata" dat de boomgaarden en hoven in Zeeland daar , g< intsch lustigh staen en ze dragen niet alleen schoondere. maar ook grootere en menigvuldire "rugten als elders tn Nederland en allerhande geboomte Amandelen, vijgen, meloenen konnen hier opkomen die voor de Snaans-he of Italiaansche niet wijken.

Als in den iaare 1540 het evnde van Julius, tot Ziertkzee eekomen was Karel de Vijfde en aldaar feeste'ijk onthaalt wierde, zijn hem over tafel gebragt eenige vijgen en metoenei van een aanzienlijle grootte, vol sap, heel smakelijk, val volkomen rijpte, in Zeeland gewassen. Waarover de Keyser verwondert, tbvgde geen beter of aangenamer oyt in Spanje geproeft te hebben."

Eerst in de Irte eeuw is de „aprikoos". zooals ze vroeger heette, hier inheemsch geworden. De Grteksche art.« Dioskorides. die leefde in de eerste eeuw onrêj laart' ig, noemde deze vrucht praecosia waarom ze m hef Bvzantvnsche Rijk, prekokkia geheeten werd De .Snanjaard noemde haat abbfricoque en de Franschman doopte haar tenslotte abricot.

slotte abricot. Ofschoon meloenen reeds in de 17e eeuw gekweekt werden, kwamen ze nog weinig voor. Meermalen heeft men getracht in ons land de ananas te kweeken, maar goed gelukte 'iet nooit Al in de 17e eeuw bracht kapitein Tak enkele van deze planten mede ait Suriname. Ze werden in den /\msterdamschen Stadstuin overgebracht en daa' genoot en droegen ook wel vruchten. Drie er van boden de burgemeesters van Amsterdam aan aan den Franschen gezant d'.Avaux. Deze gebruikte er een van en zond de andere aan koning Lodewijk XIV.

„En Agnes Blok. de beminnelijke gastvrouw en nicht van Vondel, bracht onder Breukelen, op den Viiverhf> f „daer zij bloemen zait en plant", een ananas tot volle rijnheid die gezonden aan de Staten van Utrecht, haar van dit hoo^e C'> llege een gedenkpennint en den naam van FIrra Batava deed verwerven (1700). Was deze vrucht zeldzaam in die dagen ze bleef nog lang daarna een kostbaar voortbrengsel, hetzij in de warme kas, of van het nieuwe werelddeel."

Thans is ze geen zeldzaamheid meer Ze word' in flesschen of bussen geconserveerd, zonder dat de fijne gtjr verloren gaat. Zuidvruchten kwamen hier al zeer vroeg voor, maar ze verschenen alleen bij biizondere gelegenheden op de tafels der aanzienlijken, ais sinaasannels. dadels, granaatanpelen. „pruimen van Damast", vijgen, rozijnen, enz. Zelfs vond men h!; r in d" Middeleeuwen, de „snecie". d w z. de gedroogde, de gesui erde of met specerijen bereide of ingelegde vrucht. Ook vruchtensappen waren al bekend. Men conserveerde ze in tonnetjes met zout. De fabrieken voor bessensap, jams, enz., die voor uitvr^r gingen werken, kwamen in onr land op in de 18e eeuw.

Scheltema sprak Vol lof over Boskoop, Aalsmeer, Beverwijk en vooral over Berlicum om de aa' beien: het Westland Hoorn. \Iphen. Beverwijk en Friesland om de aalbessen, die er werden gekweekt, plm. 1830.

Thans staat het Westland, voor wat betreft druiven, bovenaan; aardbeiente^'* is te Heemskerk, Beverwijk. Wijk aan Zee, Zwijndrecht Princenhage. in de Bommelerwaard, in het Land van Al-. tena. enz

tena. enz Boomgaarden treft men vooral aar in de Betuwe en in Utrecht, Zeeland, Limburg, Land van AItena.

Het is Vader Cats, die t.o.v. het fruit den nuttigen wenk geeft:

„Wanneer te sijner tijt. d" fruiten op het leste,

U worden toegedient. ghij. neemt het alderbeste.

Het schoonste van den hoop en geeft 'et uwen vrient."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen