De roomsch-roode Coalitie

Het was voor den oorlog al duidelijk waarneembaar, dat Rome zich van zijn oude bondgenooten, namelijk de Antirevolutionnairen en Christelijk-Historischen wilde ontdoen. Het zag al sedert jaren meer voordeel in een coalitie met de rooden. Rome kan nu eenmaal alle kanten uit. Het kan zich zelfs in coalitie met de communisten verzwageren. Vroeger toch verwees het evenzeer de beginselen der socialisten als goddeloos van zijne kansels ter helle.

Het zag zijn kans schoon om zijn oude bondgenooten goeden dag te zeggen, toen in 1939 het kabinet de Geer dat van Dr. Colijn verving. In dat extra-parlementarisch kabinet toch nam de samensteller er van, mr. de Geer, benevens een aantal roomsch-katholieken ook een tweetal sociaal-democratische ministers op.

Daarmede was de bodem gelegd voor een toekomstige coalitie tusschen roomsch en rooid. Bij het optreden van het kabinet de Geer werd zulks dan ook al reeds in 1939 van de zijde der S.G.P. in en buiten de Tweede Kamer gezegd,

Rome heeft toen reeds zijn voormalige bondgenooten afgedankt, dewijl het voornemens was zich van andere hulptroepen te voorzien.

De samenwerking tusschen roomsch en rood werd in het kabinet Schermerhorn-Drees verder voortgezet en kreeg daarin een nog al meer vasten vorm. De verloving was daar. Het huwelijk zou spoedig volgen.

Het huwelijk werd voltrokken door bemiddeling van dr, Beel, Hij legde de handen der verloofden tot een huwelijk in een. Een huwelijk, dat echter verbroken zal worden op den dag, dat Rome in de echtscheiding voordeel ziet en genoeg van de huidige partij heeft.

Dr, Beel was voor deze stap wel de aangewezen man. Hem werd de formatie van een nieuw te vormen ministerie opgedragen. Hij verkoos evenmin als Prof. Schermerhorn een zoogenaamd nationaal-kabinet. Hij had zijn zinnen gezet op een coalitiekabinet en wel op dat van roomschen rood. In een zijner redevoeringen, welke hij als minister-president in de Tweede Kamer hield, gaf hij dan oo!i te kennen, dat er door hem een par. lementaire kabinet gevormd was, dal op de twee verbonden partijei "•"«^te.

Wie zii bij die coaliïn op den bok?

TT , 1 , „ , tiet spreekt als van zelf, dat even als bij de dusgenaamde christelijki coalitie, ook bij de roomsch-roodi coalitie Rome op den bok zit, d paarden ment en de Regeeringskoefi in de richting stuurt, welke het vei kiest. Den rooden wordt slechts he

meerijden in de koets gegund. Dat dit geen overdreven voors^^ell van zaken is, blijkt duidelijk uit di samenstelling van het kabinet. Ai di sleutelposities daarvan liggen vain Rome's handen, Den rooden wer daarvan zelfs niet een enkele toege kend

Het moet voor de rooden al wel eei heel bittere pil geweest zijn, welli zij maar moeilijk zullen hebben kun nen slikken, dat prof, Scherme.hori zorgvuldig buiten het kabinet gehot den werd. Doch dit was niei eenige bittere pil, welke de socia ten bij de formatie van het kablnf te slikken kregen. Ir. Vos moest o)' al direct daarbij een leelijke veer la ten. Hij was Rome blijkbaar te rooo Ware hij op zijn post als ministj van Economische Zaken gehan'dhaa! gebleven, dan zou hij met zijn dofl hem in te dienen wetsvoorstellen i nu behoudende rechtervleugel va de Katholieke volkspartij te ze( hebben kunnen ontstemmen, Di moest voorkomen worden, Ir, Vo had toch reeds onder het kabine Schermerhom-Drees in breede krli gen der Roomsch-Katholieken inf een door hem ingediend wetsvoorsti groote ergernis verwekt. Hij kon dn als minister van Economische Zake niet gehandhaafd blijven. Hem we: de pil verguld. Hij bleef althans a minister aan. Hij kreeg als bewind man het ministerie van Verkeer toi gewezen. Het departement van Ec( nomische Zaken zelf kwam onder bestuur van den niet al te zeer voorui istrevenden Roomsch-Katholieken dr. Huysmans te staan. Niet minder inoet het voor de Partij van den Arbeid een bittere pil geweest zijn, dat haar het departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen niet werd toevertrouwd. Onder het kabinet Schermerhorn-Drees was dat door een hunner mannen bezet geweest, doch Rome heeft er blijkbaar op gestaan om dat zoo belangrijke departement onder zijn leiding te krijgen. Ook h'erbij wist Rome zijn wil door te drijven. Het heeft verkregen wat het begeerde. De socialisten moesten ook hierbij al weder de vlag strijken.

En niet alleen op deze belangrijke punten heeft de Partij van den Arbeid het veld moeten ruimen voor Rome. Ook ien aanzien van het Regeeringsbeleid heeft de Partij van den Arbeid voor Rome moeten zwichten.

Dit komt wel bijzonder helder en klaar aan 't licht, als men weet, dat prof. Schermerhorn in de redevoeringen, welke hij voor de Kamerverkiezingen hield, met stelligen nadruk stelde, dat de verkiezingsinzet voor de Partij v. d. Arbeid was, socialisatie en geleide economie. Dit was het hoofddoel waarvoor de socialisten den stembusstrijd ingingen. Nu. Is men dit overdenkt, dan zegt het ooveel te meer dat ir. Vos, die wel )ij uitstek voor socialisatie en geleijy economie opkwam —• geli'k hij ^jj zijji^ - wetgeving in het kabinet ; chermerhorn—Drees daarvan op )vertuigende wijze blijk gegeven lad — feitelijk van zijn post werd weggejaagd en door dr. Huysmans /erd vervangen.

feen. neen, wij hebben geen woord ^ ^^^^ Ê^zegd. als wij in den aanang van ons artikel schreven, dat lome op den Bok van de Regeeingskoets zit, de teugels vast in han-^^ heeft, de paaiden ment. de koets ^uurt daar, waar het verkiest en de ; ogden slechts het meerijden gegund W( - dt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen