BRIEF uit Zeeland

XLIX.

Algemeen wordt er een klacht vernomen, dat de lasten, welke op de bedrijven rusten, schier niet meer te dragen zijn; dat de hoge prijzen niet dadelijk een gevolg zijn van de hoge lonen, maar voor een groot deel ook van de lasten, welke bij die lonen moeten worden betaald,

Voor alles moet het bedrijf zorgen, Voor onderhoud bij ziekte, voor verzorging in het ziekenhuis, ook van de gezinsleden, voor hulp bij ongevallen, voor uitkering bij invaliditeit, voor een inkomen tijdens de vacantie en ook voor een verzorging tijdens werkeloosheid.

Het eigenaardige in die regeling is, dat de werkman, voor wie die regelen gemaakt worden, niet die bate trekt, die evenredig is aan de lasten, welke er voor betaald moeten worden; en ook, dat niet wordt ingezien, dat de werkman een gedeelte, ja een groot gedeelte van zijn persoonlijke vrijheid moet opofferen, om van die regelen te kunnen profiteren.

Willen wij nu maar dat de werkman aan zijn lot wordt overgelateli en dat de werkgever zich niets van hem aantrekt, hem alleen ziet als 'n welkome medewerker om de winst voor' de werkgever des te groter te maken? In geen geval!

Zowel werkman als patroon zijn beiden mensen. Beiden begiftigd met 'n ziel. Beiden schepselen Gods. Beiden even waardig, of beter, beiden even onwaardig. Verschil is er tussen hen wat het mens zijn betreft, niet. Daarom past het niet, dat de één de ander uitbuit, dat de ene leeft ten koste van de andere. Daarom reeds is er een plicht van de werkgever tegenover de werknemer, maar ook andersom.

Het is dus niet de bedoeling om te verkrijgen, dat nu maar al die wetten en bepalingen worden ingetrokken, zonder iets anders in de plaats te stellen en dat een ieder maar moet zien, op welke wijze hij er doorheen komt. Maar er kleven bezwaren aan de wijze, waarop alles is geregeld, aan de wijze, waarop de zeggenschap over het persoonlijk doen en laten aan banden wordt gelegd.

Reeds prof. Fabius heeft voorzien, dat de verzekeringswetten ten slotte zouden leiden tot een inboeten van de persoonlijke vrijheid. Hij, die niet tegen verzekering als verzekering was, heeft gewaarschuwd tegen de eerste schreden op de weg van de sociale verzekering. Hij heeft er op gewezen, dat de persooonlijke vrijheid zou worden verloren en dat, eenmaal het pad betreden, het einde niet spoedig zou zijn bereikt. De geschiedenis heefl hem in het gelijk gesteld. Het gaat steeds verder. Straks zal niet alleen moeten worden geregeld, dat wat boven' is vermeld, maar zal ook moeten worden zorg gedragen voor het behoorlijk gekleed, op de juiste wijze gevoed en op de volgens, , de meest algemene mening ontspannen te zijn. Gaat men eenmaal regelen, dan is er aan het regelen geen eind. Het is misschien toch wel eens goed, er de aandacht op te vestigen, dat hetgeen nu gebeurd, niet een product is van de wetgeving na de oorlog, maar dat alles wat er te dien opzichte plaats vindt, slechts een voortschreiden is op de weg, in 1913 ingeslagen.

Zeker, toen is gedacht aan een regeling, waarin de organisaties een grote invloed zouden hebben, maar de Staat zou toch ook een aandeel behouden. Het regelen en het ordenen dat nu gebeurt, mag in wat sneller tempo gaan, het mag met wat meer voorliefde zo gesteld worden, dat de Staat meer moet regelen, toch is het maar een voortzetting. Het is nu regel op regel, orde op orde. Het dreigt zo te worden, dat de vrijheid totaal verloren wordt en dat de mens gebonden wordt als een slaaf aan de regelen, die de Staat, dan wel de door de Staat en de organisaties gestichte bedrij f sschappen, stelt of stellen. Er blijft geen vrijheid meer over? Er wordt wel gesproken over de dictatuur van partijen, maar zo kunnen wij ook spreken over de dictatuur der regelingen. Regelingen, die ons in een zodanig keurslijf stoppen, dat wij er niet meer in kunnen vooruit komen. Regelen, die het herstel niet bevorderen maar vertragen.

De werkman mag niet aan zijn lot worden overgelaten. Maar is hij nu zo laag gezonken, dat hem alles moet worden voorgeschreven? Mag en kan die werkman niet meer het beheer worden gelaten over hetgeen hij zelf met noeste vlijt verdient? Moet, bij alle mechanisatie, bij veel wat de arbeidsvreugde dooft, ook dat nog worden weggenomen ? Moet er niet meer worden gelaten voor de persoonlijke verantwoordelijkheid? Is het niet te vrezen, dat wij door al die regelen, door al die banden, door alle ordenen zodanig worden overvoerd van wat geacht wordt goed te zijn, dat wij er juist door omkomen? Vragen wij bij het daarstellen van al die bepalingen naar Gods wil? Toont de mens ook niet daarin zijn aard? Onbekwaam tot enig goed en geneigd tot alle kwaad?

VW ZEEUWSE BRIEFSCHRIJVER

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen