De Kabinets-crisis

Nadat mr Stesnberghe zijn opdracht aan de Koningin had teruggegeven, heeft Hare Majesteit, ter oplossing van de kabinetscrisis Dinsdagavond 27 Februari professor Romme opgedragen te informeren, welke mogelijkheden er bestaan tot vorming van een ministerie. In die opdracht ligt alzo niet vervat de vorming zelf, maar slechts is daarin geboden te onderzoeken naar de mogelijkheid om een kabinet samen te stellen, waarbij aan de informatie hoegenaamd geen grenzen zijn gesteld. Nadat de opdracht door professor Romme aanvaard was, is deze met even grote voortvarendheid als destijds mr Steenberghe aan de hem opgedragen taak begonnen.

Eerst heeft hij een onderhoud gehad met de ministers Drees, Lieftinck, van den Brink en Mansholt.

Daarna heeft hij een concept-program samengesteld en dit aan vijf fractie-leiders van de Tweede Kamer, namelijk aan die van de K.V.P., aan die van de Partij van de Arbeid en aan die van de A.R.P., C.H.U. en V.V.D. in een soort Ronde-Tafel-conferentie ter kennis gebracht en met hen besproken. Vei^volgens hebben de fractie-leiders met hun fractie-genoten het plan-Romme behandeld, met gevolg, dat na nog enige besprekingen met de informateur de vijf fracties aan hem bericht hebben, dat zij bereid zijn, om tot bevordering van de totstandkoming van een kabinet op de grondslag van het hun door de informateur voorgelegde program medewerking te verlenen, als hun door de infoiTnatemis gevraagd, indien ook de samenstelling van het kabinet hun in 's lands belang voldoende bevredigend zal voorkomen. Nadat Professor Romme van de hierboven vermelde beslissingen der fracties, welke hem schriftelijk waren geworden, kennis had genomen, heeft deze dezelfde Vrijdagavond 2 Maart' nog een samenspreking gehad met de ministers Drees, Lieftinck, van den Brink en Mansholt ter behandeling van verschillende technische punten.

Het is dus thans zover gekomen, dat het eerste deel van het aan de informateur oi^gcdragen onderzoek ten einde is gebracht. Daar is dan nu een conceptprogram, dat door alle vijf Kamerfracties aanvaard is, waarmede een soort van zekere basis gelegd is. Het tweede deel van het onderzoek is echter nog geenszins ten einde gebracht. Aan de samenstelling van een kabinet moet nu door de informateur begonnen worden.

Desgevi-aagd verklaarde professor Romme, dat hij het verstandig zou achten een afwachtende houding aan te nemen ten opzichte van de vraag, of hij het moeilijkste deel van zijn taak thans achter de rug dan wel voor de boeg heeft. Zoals het met de zaak van de kabinetsformatie thans gelegen is, valt met vrij grote zekerheid vast te stellen, dat professor Romme zelf niet als formateur van het kabinet zal optreden, zelfs niet in het ministerie zitting zal nemen, daar hij als fractieleider bij gebrek aan een geschikte plaatsvervanger in de Tweede Kamer, door de K.V.P. niet gemist kan worden, maar dat als formateur door hem dr Drees zal worden aangewezen, die dan ook in het ministerie als minister-president zal optreden. Of dr Drees dit zal aanvaarden, waar hij nog kort geleden het vice-presidentschap, hem door mr Steenberghe aangeboden, van de hand gewezen heeft, zeggende, dat hij zich voorshands uit het actieve politieke leven wenste terug te trekken, trekken sommigen in twijfel, doch lijkt ons zeer waarschijnlijk, te meer, waar hij bij herhaling aan de besprekingen met professor Romme heeft deelgenomen.

Wat de samenstelling van het ministerie betreft, dienaangaande zullen professor Romme en de Maasbode hun zin wel krijgen. Het laat zich aanzien, dat de verhouding in het kabinet zal zijn 6 R.K. ministers, 5 ministers van de Partij van de Arbeid en 4 ministers van de zogenaamde derde macht, in dier voege, dat twee van hen tot de A.R.P., een tot de C.H.U. en een tot de V.V.D. zullen behoren. Men acht het hierbij niet uitgesloten, dat mr van Maarsseveen het een of andere departement als minister te beheren krijgt, dat minister mr 's Jacob vervangen zal worden door een minister, die lid van de C.H.U. is en dat de A.R.P. twee ministers zal bekomen en wel twee zodanigen, die, naar in het kamp begeerd schijnt te worden, aan de actieve politiek hebben deelgenomen, een begeerte, welke professor Romme bereid schijnt te willen inwilligen.

Volgens de laatste berichten moet echter de oplossing van de kabinetscrisis, althans op het ogenblik, dat wij dit schrijven, niet al te vlot verlopen. In de pers verluidt het, dat i)rofessor Romme, na een langdurige bespreking met dr Drees, Maandag 5 Maart nog met de fractieleiders opnieuw zal confereren, omdat enkele moeilijkheden de overeenstemming nog in de weg staan, zodat het nog wel een paar dagen kan duren, alvorens de informateur in staat zal zijn om de Koningin het resultaat van zijn bemoeiingen mede te delen. Hetgeen op zichzelf niemand behoeft te verwonderen, dewijl het concept-plan van professor Romme, dat in dit nummer van De Banier is weergegeven, slechts ettelijke hoofdlijnen bevat, en daarom wel uiterst vaag is en allicht bij nadere precisering nu reeds of in de toekomst grote moeilijkheden kan opleveren, moeilijkheden, welke de vorming van een kabinet, steunende op de goedkeuring en overeenstemming van de vijf fracties, nog kan beletten of indien een zodanig kabi: nu gevormd wordt, straks bij de uüf^ërking er van op verschil van inzicht dienaangaande gemakkelijk uiteen kan vallen.

Daarenboven zal het nog geen al te gemakkelijke taak voor professor Romme zijn om een zodanig kabinet uit de leden van de vijf fracties te formeren, waarvan alle vijf fracties tenslotte verklaren, dat de samenstelling van het kabinet hun in 's lands belang voldoende bevredigend voorkomt. Het kan in deze hard meevallen, maar ook bitter tegenvalen. Meer kunnen wij thans van de kabinetscrisis, welke bij ons volk wel zeer in het brandpunt van de belangstelling staat, niet zeggen, te meer niet, daar men over vele dingen dienaangaande nog in het onzekere verkeert en men lang niet altijd staat kan maken op de berichten, welke daaromtrent in de dagbladen te lezen staan. Alleen valt er nog van te zeggen, dat het vrijwel zeker is, dat het Ministerie van Unie-zaken opgeheven zal worden en naar alle waarschijnlijkheid verdeeld en ondergebracht zal worden bij drie of vier departementen: Buitenlandse, Economische, Algemene Zaken en misschien Sociale Zaken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen