Voor Oud en Jong

LXXXIII.

Tertullianus over de oordeelsdag.

la het voorafgaande hebben wij er op gewezen, dat Tertullianus het in de christenen zijner dagen ten zeerste laakte, wanneer zij zich, al was het indirect, met de afgodendienst der heidenen inlieten. Ook keurde hij het ten sterkste af, wanneer zij de heidense feestdagen meevierden, er daarbij op wijzend, dat vreugde in de wereld droefheid hierna brengt. Hij schreef dienaangaande: „Als de wereld zich verheugt, laten wij dan bedroefd zijn, en als hiernamaals de wereld bedroefd is, zullen vsdj ons verheugen".

Hij beriep zich daarbij op het voorbeeld van Lazarus, die in Abrahams schoot zich bevindend, verkwikking ontving, terwijl de rijke man in de foltering van het vuur lag, waardoor het kwade van do één in rechtvaardige vergelding tegenover het goede van de ander wederkerig verwisseld was.

Ten aanzien van de heidense vermakelijkheden maakte Tertullianus soortgelijke vergelijkingen. Dienaangaande schreef hij: „Aan zulke lekkernijen mogen de gasten des duivels zich zat eten. De plaat­ sen en de tijden en de gastheer behoren hun toe. Onze maaltijden, onze bruiloftsfeesten moeten nog komen. Wij kunnen evenmin met hen aanzitten als zij met ons. Elk op zijn beurt. Nu zijn zii blijde, wij bedroefd. De wereld zal zich verheugen, zegt de Schrift, en gij zult bedroefd zijn. Laat ons dan treuren als zij blijde zijn, opdat wanneer zij beginnen te treuren, wij blijde zijn, en wij niet nu in hun blijdschap, later in hun droefheid zullen delen.... Verlangt gij dan nog naar renbaan en toneel en worstelperk en arena? Zeg mij, bid ik u, kunnen wij, die met vermaak zullen moeten sterven, niet zonder vermaak leven? Want welke andere wens hebben wij dan die van de apostel, uit de wereld uit te gaan en bij de Heere ontvangen te worden? Uw vermaak is daar, waar ook uw verlangen naar toe gaat".

Vervolgens somt Tertullianus de voortreffelijkheden op van het ware Christendom tegenover het heidendom. Wat, zo vraagt hij o.m., is heerlijker dan de verzoening met God de Vader, dan de openbaring der waarheid, dan de erkenning der dwalingen, dan de vergeving van zo grote, vroegere misdaden. Wat is grotere wellust dan de verachting der gehele wereld, dan de ware vrijheid, dan een ongerept geweten, dan een teweden leven, dan een sterven zonder vrees? Het alles overtreffende in het Christendom boven het verhevenste, dat het heidendom kan bieden, ziet Tertullianus tenslotte in het grootse en verheven schouwspel van het laatste oordeel. De overdenking hiervan is het krachtigste tegenwicht tegen de verleidingen van het zinbekorende heidendom. ^'fet zeldzaam talent tekent Tertullianus de gebeurtenissen, die de wederkomst des Heeren zullen vergezellen en haar zullen maken tot een voorstelling, waarbij alles wat ooit in circus en amphitheater vertoond is, in het niet zal verzinken. Tertullianus schreef dienaangaande onder meer het volgende: „O, die jubel der engelenscharen, o, die glorie der opgestane heiligen! o, dat koninkrijk der rechtvaardigen van stonde aan!"

ver­ Zich richtend tot Gods vijanden, volgt Tertullianus:

„Er resten nog andere schouwspelen; die laatste en eeuwige dag des oordeels, die dag, welke voor de heidenen onverwachts komt, die dag waar zij mede spotten, als deze oude wereld en haar vele geslachten door éénzelfde vuur zullen verteerd worden. De vervolgers der christenen ontvangen dan hun straf. De bestuurders des rijks, eens vervolgers van de Naam des Heeren, zullen met wilder vlammen dan die waarmede zij honend tegen de christenen woedden, verteren. De wijsgeren, die geleraard hadden, dat God Zich om niets bekommert, zullen tegelijk met hun discipelen in de vlammen eeuwig omkomen. De dichters zullen voor de rechterstoel van Christus sidderen. Dan zijn de treurspelspelers beter verstaanbaar als zij om hun eigen rampzaligheid schreeuwen. Dan zijn door het vuur de toneeldansers leniger. Dan moet men de wagenmenner zien, gloeiend op zijn vlammende wagen en de vuistvechters, niet in vecht­ scholen, maar in het vuur neergesmakt. . Maar nog liever dan op allen, welke ik daar noemde, zal ik mijn onverzadelijke_ blik richten op hen, die tegen de Heere Zelf hebben gewoed. Die Hem hebben beledigd, belasterd, belaagd, geslagen en bespogen, met gal en edik gedrenkt, die Zijn opstanding een verzinsel der discipelen hebben genoemd of gezegd hebben, dat de hovenier Hem had weggehaald, opdat de vele bezoekers de slaplanten niet zouden vertrappen. Zij allen zullen Hem in Zijn heerlijkheid aanschouwen. Welke praetor, of consul, of quastor, of priester, al is hij nog zo vrijgevig, zal u zulk een schouwspel, zulk een jubel verschaffen? En toch hebben wij dit alles in zekere mate reeds nu, door de voorstelling des Geestes in het geloof. En hoe zullen dan die dingen zijn, welke geen oog gezien en geen oor gehoord heeft, en niet in het hart van een mens zijn opgeklommen? Ik geloof, zo besluit Tertullianus zijn geschrift, dat ze aangenamer zullen zijn dan circus en toneel en amphitheater en alle renbanen.

Wij zullen het bij deze aanhalingen uit Tertullianus' geschriften, welke met nog vele andere te vermeerderen zouden zijn laten. Hetgeen wij uit die geschriften naar voren brachten, heeft ons ruimschoots er van kunnen overtuigen, dat deze kerkvader onder de zegen des Heeren voor de afbraak van het heidendom' en de verbreiding van het Christendom van zeer grote betekenis is geweest.

Hij overleed omstreeks het jaar 220.

(wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen