Beantwoording der door Ir van Dis gestelde vragen

TWEEDE KAMER

Enkele weken geleden hebben vrij in „De Banier" melding gemaakt van vragen door Ir. van Dis gesteld aan de Minister van Justitie. Deze vragen waren gesteld naar aanleiding van een artikel in de Nieuwsbrief onder hoofdredactie van de heer J. Fabius, dat tot titel had „Hollands binnenhuisje", voorkomend in het nummer van 22 Mei 1954.

Hierin werd melding gemaakt van transacties met een herenhuis te 's Gravenhage, dat op 16 Jan. 1941 voor f 20.000 in het bezit kwam van de N.V. Trazent, waarvan de grootste aandeelhouder was, een zekere Liffers, een rooms-katholieke Duitser, die reeds vóór de oorlog als vertegenwoordiger van enkele Duitse bisschoppen optrad bij het plaatsen van kerkelijke leningen hier te lande en die volgens het zoeven genoemde nummer van De Nieuwsbrief in de bezettingstijd handelde onder de naam van N.V. Trazent en als zodanig ook inkoper was voor het Reichskommissariat van Seys-Inquart.

Het bedoelde herenhuis werd volgens de Nieuwsbrief in 1944 verkocht aan de heer A. C. de Bruyn, thans minister voor de P.B.O., voor f 14.000 die het na goed twee weken weer verkocht voor f 14.000. Daar dit huis gewezen Duits eigendom was, werd in De Nieuwsbrief gesteld, dat het op de weg van het Beheersinstituut gelegen zou hebben om er beslag op te leggen, hetgeen niet gebeurd is.

Voorts werd in genoemde Nieuwsbrief nog medegedeeld, dat Liffers na de bevrijding gezocht werd, dat zijn spoor leidde naar het Seminarie te Rijsenburg bij Driebergen en dat men daar zijn bed nog warm vond, maar de vogel gevlogen. Achter een muur ingemetseld echter vond men, zo staat er letterlijk in De Nieuwsbrief: „een grote collectie van juwelen en kunstvoorwerpen, waarvan de waarde ruw geschat werd op f 50 millioen.

Hetzelfde bedrag troffen vrij ook aan betreffende dezelfde zaak Liffers in' een geheel ander blad uit het jaar 1947. De heer van Dis stelde nu de volgende vragen, die wij nogmaals weergeven.

waarbij wij er nog even nadrukkelijk op willen wijzen, dat ir. van Dis in de door hem bij de Voorzitter ingediende vraaen ook de bron vermeld had, waaraan \m zijn vragen ontleend had n.l. de Nieuwsbrief van de heer Fabius. De Voorzitter heeft echter deze bronvermelding uit de ingediende vragen geschrapt.

De vragen luiden als volgt:

1, Heeft de Minister kennis genomen van de volgende mededelingen, betrek-Idng hebbende op het in beslag genomen vermogen van de niet genaturaliseerde Duitser R. Liffers: a. dat de transactie, welke in 1944 heeft plaats gevonden met betrekking tot het herenhuis Prinsessegracht no. 3, te 's-Gravenhage, dat sedert 16 Januari 1941 in het bezit was van de genoemde Liffers, vermoedelijk een schijntransactie is geweest; b. dat het Beheersinstituut, hetwelk geweigerd heeft voornoemde Duitser te ontvijanden en diens bezittingen als vijandehjk vermogen in beslag genomen heeft, desniettemin geen beslag heeft gelegd op bovenvermeld herenhuis, hoewel dit gewezen Duits eigendom was en het Beheersinstituut van de hele zaak op de hoogte was; c. dat R. Liffers na de oorlog gezocht werd, waarbij zijn spoor leidde naar het Seminarie te Rijsenburg bij Driebergen, waar men hem niet meer vond, maar wel achter een muur verborgen een grote collectie juwelen en kunstvoorwerpen ter waarde van ruw geschat 50 millioen gulden; d. dat deze schat in beslag genomen, maar sedertdien spoorloos verdv/enen is? 2. Zijn de in vraag 1 opgenomen mededelingen conform de werkelijke toedracht der feiten en, zo ja, is de Minister dan bereid mede te delen: a. waarom het Beheersinstituut in ge-breke gebleven is, beslag te leggen op bedoeld herenhuis; b. of er maatregelen genomen zijn om de schat van circa 50 millioen te achterhalen en, zo ja, welke?

Nog vóór de publicatie in de pers op 11 Juni, werd Ir. van Dis door redacteuren van onderscheidene bladen (o.a. Nw. H. Crt., Haagse Crt., Telegraaf) om inlichtingen gevraagd, waarbij hun de bron (Nieuwsbrief) werd genoemd. Zodoende werd in de pers toch de bron vermeld en werd het mogelijk, dat de heer Fabius van ingewijden mededelingen kreeg o.a. ook over de gevonden kunstvoorwerpen in het Seminarie te Rijsenburg.

In de Nieuwsbrief van 19 Juni 1954 staat hierover onder meer het volgende: „Het dossier van de P.R.A. schijnt zoekgeraakt te zijn, eveiials de in het Seminarie van Rijsenburg en enkele andere kloosters gevonden eigendommen van Liffers, in hoofdzaak bestaande uit een honderdtal schilderijen, waarvan iemand, die deze buit gezien heeft, ons wist te vertellen, dat de waarde wel zeer aanzienlijk was, maar dat 50 mülioen wat te hoog getaxeerd was. Wij zijn nu benieuwd wat minister Donker op de vragen van Ir van Dis zal antwoorden".

Wij laten de verdere mededelingen uit de „Nieuwsbrief" over Liffers, neerkomend op spionnage voor de Duitsers en verraad van enkele Nederlanders aan de SS, rusten en geven thans de antwoorden van de minister, die 12 Juli bij de Kamer ingezonden werden. Zij luiden als volgt:

1. Het antwoord luidt bevestigend. 2. De in vraag 1 opgenomen mededelingen zijn niet een juiste weergave van de feiten.

Wat betreft de onderdelen 1, a en b, kan worden medegedeeld, dat het huis Prin-sessegracht 3, te 's-Gravenhage, sedert Januari 1941 eigendom was niet van de Duitser R. Liffers, maar van de Internationale Handel-& Transport Centrale „Trazent" N.V., te 's-Gravenhage, welke het huis had gekocht voor ƒ 20.000. Van genoemde N.V. was de overgrote meerderheid der geplaatste aandelen in het bezit van de Duitser R. Liffers. In verband daarmede is de N.V. „Trazent" na de bevrijding door het Nederlandse Beheersinstituut onder bestuur geplaatst. Het huis is in 1944 verkocht; in de boeken van de N.V. is als opbrengst verantwoord een bedrag van ƒ 20.000.

Het antwoord op de onder 2, a, gestelde vraag luidt derhalve, dat er destijds voor het N.B.I. geen aanleiding bestond tot enig ingrijpen naar aanleiding van genoemde transactie. Ook thans, nu het N.B.I. door een recherche ten hypotheekkantore sedert 16 Juni 1954 de wetenschap heeft, dat volgens de acte het huis in 1944 verkocht is voor ƒ 14.000, is er naar ondergetekendes mening geen mogelijkheid tot nietigverklaring van de verkoop, aangezien volgens de beschikbare gegevens in dit geval niet alle elementen voor toepassing van artikel 15 van het Besluit Vijandehjk Vermogen aanwezig zijn.

Het medegedeelde onder 1, c en d, is niet juist. In een bergplaats in het seminarie te Rijsenburg zijn 42 schilderijen, 1 'kakemono en 4 gravures gevonden, doch geen juwelen. Later is nog gevonden een bontjas, waarin een doosje met enkele sieraden van weinig waarde, van welke laatste gebleken is, dat zij aan een ander dan Liffers of de N.V. „Trazent" toebehoorden. De schilderijen zijn tezamen met andere schilderijen, welke eigendom waren van Liffers en van de N.V. „Trazent", in September 1947 op een publieke veiling verkocht. De opbrengst van deze veiling bedroeg netto ƒ 38.042.60.

Voor de beantwoording van de vraag, vervat in 2, sub b, wordt verwezen naar het vorenstaande, onder vermelding, dat van een schat van ƒ 50.000.000 noch bij enige opsporingsdienst, noch 'bij het N.B.I. iets bekend is.

Op dit antwoord van de minister hopen wij, met het oog op de plaatsruimte in een volgend nummer, zo spoedig mogelijk, terug te komen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen