Buitenlands OVERZICHT

Nog steeds wordt in Geneve onderhandeld over de ontwapening. Hierbij is het merkwaardig, dat de leider van de Russische delegatie van de konferentie voor het staken van proefnemingen met kernwapens aan de afgevaardigden van Amerika en Engeland heeft toegezegd, dat zijn regering akkoord zou kunnen gaan met het Amerikaanse voorstel voor een progressief verbod op alle kernwapenproeven, te beginnen met een verbod op alle proeven, met uitzondering van de onkontroleerbare oo'dergrondse proeven beneden 4, 75 seismische eenheden — mits de westelijke mogendheden bereid zijn zich vrijwilHg te onthouden van deze proefnemingen beneden deze drempel, welke door de tegenwoordige seismische wetenschap nog niet gekontroleerd kunnen W'Orden.

Deze toezegging zal er mogelijk toe kunnen leiden om het Amerikaanse standpunt, dat alleen maar een verbod van kontroleerbare proeven wil, en het Russische standpunt, dat een algeheel verbod, ongeacht de kontrolemogelijkheden van de huidige wetenschap, wil, nader tot elkander te brengen en uiteindelijk met elkaar te verzoenen.

De Russische gedelegeerde verklaarde tegelijkertijd, dat zijn regering bereid is orn wetenschappelijke onderzoekingen volgens het voorstel der westelijke mogendheden te ondernemen, zodra het verdrag inzake de kemproeven in Geneve is ondertekend.

Deze toezeggingen wijzen er op, dat de Russische regering de voorstellen der Westelijke mogendheden thans aanvaardt. Welke zij tot dusver heftig heeft bestreden.

De Russische toezeggingen houden ooge-*wijfeld een zekere konsessi© aan de - westehj'ke mogendheden in, bepaaldehjk aan het standpunt van de Engelse regering, die immer bereid is om een slechts gedeeltelijk kcntroleerbaar verbod op de atoomwapens te aanvaarden, vertrouwend op de vooruitgang, welke de seismische wetenschap wellicht zal maken in de tijd, welke nodig is om het kontroleapparaat op te bouwen.

De Russische toezeggingen vielen begrijpelijk bij de Engelse delegatie in goede aarde, terwijl van Amerikaanse zijde gezegd werd dat zij belangrijk waren en een nadere onderzoeking verdienden. Of zij echter op dit punt tot een voor alle delegaties aanvaardbare oplossing zullen leiden, staat nog zeer te bezien, te meer als men bedenkt dat er nu al zestien maanden, zonder dat het enig resultaat heeft opgeleverd, over een verbod van de kernproeven onderhandeld wordt. Dit staat nog te meer te bezien omdat bhjkt dat er in de Amerikaanse regeringskringen bij lange na geen overeenstemming bestaat, of de Russische toezeggin-'gen een geschikte grondslag om tot overeenstemming te komen, bieden.

Enerzijds is men het er over eens, dat de Russische regering in haar toezeggingen wel verder is gegaan dan kort geleden mogelijk werd geacht om aan de standpunten der westelijke mogendheden tegemoet te komen; anderzijds ziet men de Russische toezeggingen als een sluwe manoeu'vre van schijnbaar grote draag-^vijdte, maar vastgeknoopt aan voorwaarden, welke de betekenis er van belangrijk veiikleinen. Men vreest zeHs dat, indien de regeriu'gen der westehjke mogendheden nader zouden ingaan op de Russische toezeggingen en het daaiaan vastgekoppelde plan, de Russische regering laogs deze weg zal verkrijgen wat zij steeds heeft gewild, namelijk een totaal verhod van proeven met kernwapens zonder een deugdelij'ke kontrole.

Ook zijn er die van oordeel zijn, dat de Russische regering met haar plan beoogt een wig te drijven tussen de regeringen van Groot-Brittaonië en Amerika. Nochtans zal 'het wel moeilijk zijn het Russische plan zonder meer te verwerpen, omdat het de ondertekenaars niet voar_ onbepaalde tijd wil binden. Hierbij is men van oordeel, dat het Russische plan instemiming zal vinden bij degenen, die steeds hebben betoogd, dat enig risiko dient te worden 'genomen, teneinde een overeenikomst tot stand te brengen, omdat naar hun oordeel een verdrag omtrent het stopzetten van de kemproeven noodzakeHjkerwijs aan een overeenkomst over de ontwapennig vooraf dient te gaan.

'Daarentegen is men vrijwel algemeen van oordeel, dat het Amerikaanse nunisterie van defensie en de Amerikaanse kommissie voor de kernenergie zich tegen aanvaarding van het Russische plan zullen verzetten en er zich tenslotte tegen zullen uitspreken, terwijl men het er eveneens vrijwel algemeen over eens is, dat het Russische voorstel de Amerikaanse regering in een moeflijk parket •geplaatst heeft, dewijl zij het Russische plan zonder meer al heel moeilijk zal (kunnen verwerpen. Er zullen aUioht tegenover het Russisdhe plan weder Amerikaanse plannen worden voorgesteld, zodat de onderhandelingen, welke nu reeds 16 maanden geduurd hebben, weder voortgezet kunnen worden.

Het zal niet ontkend kunnen worden dat het bij de ondeihandehngen weder droop van Russische propaganda, gehjk ook premier Ghroestsjei, die thans in Parijs vertoeft, geen blad voor zijn mond genomen heeft, maar vrijwel direkt na zijn komst in Parijs als propagandist voor de Russische belangen is opgetreden.

Ghroestsjefs ontvangst in Parijs was zeer gereserveerd. Er was een geduchte politiemacht op de been gebracht, waarbij het zelfs voorgekomen is, dat er op een zeker plein meer pohtiemannen dan kijkers aanwezig waren.

Ghroestsjef zelf was de harteHjikheid in eigen persoon. Hij heeft rechts en hnks handen geschud, die van pohtici en die van generaals. De generaals kregen een vriendehj'k woord na de kranslegging bij het graf van de onbekende soldaat onder de Are de Triomphe van hem te horen.

Het behoeft eigenhjk niet gezegd te worden, dat hij heel wat minder vriendehjk gestemd was ten opzichte van West-Duitsland. Er is wel degeHjk, zo heeft hij verklaard, een Duits mihtair gevaar.

Laat men mij niet zeggen, dat het tegenwoordige Duitse müitarisme anders en minder gevaarhjk is dan dat van onder Hitler en van onder de keizer. Ik zal daar nooit in geloven. Ik behoorde destijds tot de verdedigingskommissie van Stahngrad. Welnu, ik kan u zeggen, dat de drie Duitse divisies, welke in 1940 Parijs veroverden, daar in 1943 zijn vernietigd.

En daarbij heeft hij het nog niet gelaten. Hij heeft daarna nog onderscheidene felle aanvallen op West^Duitsland gelanceerd, waarbij hij in schrille kleuren de Fransen een beeld gaf van het Duitse militaristische gevaar, dat hen en Rusland en iedereen bed'reigt, voor ogen gesteld heeft. Daarbij en daarom heeft hij tot driemaal toe een Frans-Russisch bondgenootschap voorgesteld, dat inzonderheid tegen West-Duitsland gericht was, waarbij hij wees op de vriendsohappehjke betrekkin'gen, welke zo lange tijd tussen Frankrijk en Rusland bestaan hadden, en waarbij hij voorts verklaarde, dat indien deze twee landen door een bondgenootschap verenigd waren, de - vrede in Europa verzdcerd was. Frankrijk zou de nauwe banden met EJQgeland en Amerika, die Ghroestsjef hed logisch vond, kunnen behouden, als het zich maar losmaakte van West^Duitsland. Voorts wenste hij, wat hij reeds gedurig 'heeft gezegd, de ondertekening van afzonderhjke vredesverdragen met Oost-en West-Duitsland, om nu eindehjk eens die abnormale toestand in Midden^Europa te beëindigen.

Sprekend over de topkonferentie in Mei, verklaarde hij, dat deze niet beslissend •wordt. Hij verwacht geen grote resultaten. Wanneer beide partijen elkanders standpunt op die konferentie beter leren kennen en begrijpen, dan kunnen wij gaan hopen dat er uiteindehjk een oplossing voor de hangende - vraagstukken zal worden gevonden.

Bij het dejeuner, dat premier Debre aan Ghroestsjef en de Russische gasten had aangeboden, 'tiok hij recht van leer met zijn aanbevehngen van het komtnunisme. In zijn antwoord op de rede van Debre noemde hij Parijs het Parijs van Marx en Lenin en van de kommune, waarbij hij de macht van de Sovjet-Unie uitvoerig schilderde.

Ook bij zijn bezoek aan het stadhuis van Parijs trok Ghroestsjef weer geducht tegen West-Duitsland van leer. Ter gelegenheid daarvan hadden kommimistisdhe organisaties een grote demonstratie opgezet. 15.000 supporters met spreekkoren, die riepen: „Ghroestsjef op het balkon", en: „Vrede", en borden meevoerden, waarop , , Weg met de oorlog" en , Le\'e de Frans-Russische vriendschap" stond, waren voor het stadhuis samengekomen, terwijl egn bord, waarop stond: , , Pinay", door de pohtie was verwijderd. Ghroestsjef heeft zich echter niet op het balkon vertoond en is na afloop van zijn bezoek ook niet blijven staan omdat hem was gezegd dat dit door de Franse regerui'g niet geapprecieerd zou ^vo^den. Het H'gt er dik bovenop, dat Ghroestsjef er op uit geweest is om de goede betiekkingen, welke er thans tussen de Franse en de West-Duitse regering bestaan, te verbreken, waarmede hij mietéén de samenwerking tussen de westehjke mogendheden zou verbroken hebben. 'Doch tot dusver heeft hij er totaal geen sukses mee gehad. Want president De GauUe, die dO'Or Ghroestsjef hoog in de lucht 'gestoken is, heeft bij een gelegenheid, dat Ghroestsjef fel tegen West-Duitsland en zijn militaire gevaar te velde trok, niet meer behoeven te doen dan een toespehng te maken op het feit, dat het gC'meenschappelijke Duitse gevaar, dat indertijd Frankrijk en Rusland verenigde, niet meer bestond. Ook heeft het er alles van weg, dat 'het Ghroestsjef niet zal gelukken om 'de goede verstandhouding tussen de Franse en de Westduitse regering te verbreken in het partikuliere onderhoud, dat hij drie dagen vóór zijn verixek met De GauHe zal hebben.

Op 'het ogenblik dat Ghroestsjef te Parijs verblijft, zijn er drukke besprekingen tussen president Eisenhower en de Engelse minister^resident Macmülan gaande over de 'laatste door de Russische regering op de konferentie van Gerieve voorgestelde plannen in'2ake de kemvoorstellen. Hoewel daarover druk tussen die beide staatslieden getelefoneerd is, blijken zij nog niet tot overeenstemming te zijn gekomen.

Premier Macmillan is nu door president Eisenhower 'uitgenodigd om naar Amerika te komen en met hem een onderhoud te hebhen. MacmiUan heeft deze uitnodiging aanvaard en is voornemens naar Amerika te gaan, wat in Amerika wel enige verwondering heeft verwekt, hetgeen ook te begrijpen is, omdat daaruit büjikit dat de geschillen tussen de staatsheden van vrij ernstige aard bhjken te zijn.

President Eisenhower bevindt zich ii een moeüijk ptarket. Hij moet het er niet over eens zijn of de te Geneve van Rus- sisohe zijde gedane voorstellen al dan niet moeten worden aanvaard. Dit te meer omdat hij van zijn adviseurs van buitenlandse zaken en van defensie geheel tegengestelde adviezen gekregen heeft. 'De adviseurs van buitenlandse zaken blijken voor aanvaarding te zijn, doöh die van defensie beslist daartegen. Van militaire zijde schijnt men in eïïc geval dit jaar nog een aantal ondergrondse proefnemingen met kleine kernbommen te willen nemen.

Hierbij is het de grote vraag wat de Russische regering met haar voorstellen vooiflieeft. Op dit ptmt gevoelt men zich niet zeker en vertrouwt men de Russische voorstellen niet, terwijl er te dezer zake stellig tussen de Amerikaanse en de Engelse regering een versöhil in waardering van de technische en de veiligheidsfaiktoren bij een eventuele overeenkomst met de Russische regering tot het stopzetten van de kemproeven bestaat. President Eisenhower blijkt bereid te zijn om de Russisdhe voorstellen in de één of andere vorm te aanvaarden. Daarom moet hij Macmillan tot een onderhoud uitgenodigd hebben, om samen met hem een formule uit te werken, welke voor beide landen aanvaardbaar zou zijn. Hij weet bovendien dat de Engelse regering de Russische voorstellen beschouwt als een kans, welke niet gemist kan worden. Men neemt aan dat dit onderhoud plaats zal vinden in Camp David, het vakantie-oord van de Amerikaanse presidenten. Ten aanzien van een andere kwestie, weïke ook een twistpunt tussen de westelijke en de oostelijke mogendheden uitmaakt, iheeft het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken deze dagen fotokopieën gepubliceerd van het protokol, waarbij tegen het einde van de tweede wereldoorlog de bestuursvorm van Berlijn werd vastgesteld. In dit door Rusland, Engeland en Amerika ondertekende protokol wordt verklaard, dat het gebied van Berlijn een „bijzonder bezettingsgebied" moest worden, geheel los van de Russische zone van Duitsland, waarin het ligt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen