Soumokil terechtgesteld

Hoewel over deterechtstelliagvanmr. dr. Soumokil, die met Ir. Manusama de eerste regering over de op 25 aprU 1950 geproklameerde Republiek der ^uid-Molukken vormde, officieel nog geen bericht ontvangen was, werd toch door de Ambonesische leiders hier te! lande aangenomen, dat het doodvonnis over hem voltrokken is.

Volgens onofficiële berichten werd hij uit de gevangenis gehaald en naar een eilandje bij dekusttegenover Djakarta gebracht, waar hij doodgeschoten werd.

Het is te begrijpen, dat dit bericht bij velen in ons land en vooral bij de Ambonezen diepe verslagenheid heeft teweeggebracht. Gezien het feit dat het al twee jaar geleden was, dat hij door een militair tribunaal ter dood werd veroordeeld, leefde bij niet weinigen de hoop, dat hem het leven zou worden gespaard. Die hoop werd na de gebeurtenissen in Indonesië van de laatste tijd zelfs in geen geringe mate versterkt.

Het heeft echter niet zo mogen zijn. Wij kunnen deze daad niet anders dan met alle beslistheid afkeuren. Zij stelt ons bitter teleur. Wij hadden enige verwachting, dat het nieuwe Indonesische bewind een mUde houding tegenover Soumokil zou aannemen en hem gratie zou verlenen, waarom hij geruime tijd geleden reeds had verzocht. Hadden de nieuwe bewindslieden dit gedaan, dan zouden zij daarmee Indonesië een goede dienst hebben bewezen, doordat velen zich dan wellicht anders tegenover Indonesië zouden hebben gaan instellen.

Wat men nu heeft gedaan, heeft de verhouding tot Indonesië beslist verslechterd.

De nieuwe machthebbers hebben wel heel anders gehandeld dan ten tijde toen de soevereiniteitsoverdracht nog niet had plaats gehad en Soekarnode gevangene was van de Nederlandse militaire macht. Soekarno werd toen wel geïnterneerd, maar kreeg al heel spoedig zijn vrijheid terug. De nieuwe Indonesische bewindslieden hebben wel een heel slechte beurt gemaakt.

Mr. dr. Soumokil werd 13 oktober 1905 in het voormalige Nederlands-Indië geboren. Hij ging met zijn ouders naar Nederland, waar Oegstgeest bij Leiden hun woonplaats werd. Soumokil studeerde eerst voor arts in Leiden, daarna in de rechten.

Na voltooiing van zijn studie ging hij naar Nederlands-Indië, waar door hem verscheidene hoge posten werden bekleed. Toen Nederland aan Japan de oorlog verklaarde, sloot hij zich direkt aan bij de Nederlandse militaire macht en betoonde hij zich een trouw dienaar van Nederland.

Na beëindiging van de oorlog en na de soevereiniteitsoverdracht van Indië aan Soekarno maakte Soumokil gebruik van de plechtig gegeven belofte van het zelfbeschikkingsrecht om de Republiek der Zuid-Molukken te stichten. Een geheel wettige handeling, zoals door Nederlandse rechterlijke instanties meermalen is verklaard. Soekarno wUde deze Republiek echter niet erkennen. Hij eiste onvoorwaardelijke overgave. Toen dit geweigerd werd, ging Soekarno tot wapengeweld over. Het resultaat was, dat Soumokil en zijn leger Ambon moesten verlaten vanwege de grote Indonesische overmacht. Zij weken uit naar de nabijgelegen eiland Ceram, 'waar de oorlog werd voortgezet onder de leiding van Soumokil. In het begin van 1964 echter werd hij met zijn vrouw en twaaHjarige zoon door een Indonesische patrouille overvallen en gearresteerd om daarna naar de gevangenis in Djakarta te worden overgebracht.

Het bovenstaande was reeds geschreven toen de pers vermeldde, dat van Indonesische regeringszijde werd verklaard, dat Soumokil niet terechtgesteld is. Van de zijde der Ambonezen, nl. door de heren Ir. Manusama en Lokollo, wordt aan deze verklaring ec iter geen waarde toegekend. Men zegt het bericht van de ter dood brenging uit zeer betrouwbare brontehebben vernomen. Bovendien zou de Indonesische regering dan Soumokil wel eens kurmen laten spreken met de A.N.P.-korrespondent in Djakarta, wat niet gebeurde. De dag van de 16-jarige herdenking van het bestaan van de Republiek der Zuid-Mol ukken zou dan ook staan in het teken van rouw over de dood van Soumokil, hetgeen inmiddels op 25 aprüj.l. heeft plaats gehad.

Ook in deze bijeenkomst bleven de sprekers, onder wie Ir. Manusama, er bij, dat Soumokil terechtgesteld is. Aan de mededeling der huidige Indonesische machthebbers werd geen geloof gehecht, ook al omdat voorheen, toen Soumokil nog op Ceram was, herhaaldelijk het bericht werd verspreid, dat hij niet meer in leven was, wat dan echter een leugen bleek te zijn. Niets liever zou men doen dan zijn ongelijk erkennen als Soumokil werkeUjk nog leefde, maar dan zou het nodig zijn, dat enkele Ambonese jongeren verguiming zouden krijgen om zich hiervan te kunnen overtuigen door Soumokil te mogen bezoeken.

Hierop werd uit Indonesië echter geen toestemmend antwoord ontvangen. In plaats van Soumokil werd Ir. Manusama tot Minister-President van de Republiek der Zuid-Molukken benoemd.

Tenslotte kan nog worden vermeld, dat in een interview, dat een verslaggever van „De Telegraaf" met Ir. Manusama had — voorkomend in „De Telegraaf" van 30 april — door laatstgenoemde zelfs bijzonderheden konden worden vermeld over de terechtstelling, terwijl ook een Indonesische krant door hem werd getoond, waarin de terechtstelling werd bevestigd. Het komt ons dan ook voor, dat hieraan niet meer behoeft te worden getwijfeld.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen