Het negende gebod in de Staatkunde

In 1962 was de situatie dus zo, dat volgens de „top" van de A.R.P. de overdracht van Nieuw-Guinea - op zichzelf een misdaad en jarenlang zo beschouwd - door de konkrete situatie van de grote tegenstelhng tussen oost en west, door de houding van de V.S. en de druk van de wereldopinie ophield misdaad te zijn en plotseling aanvaardbaar werd. De konkrete situatie, de realiteit was nu eenmaal dat Soekarno met niet minder genoegen nam dan met een overdracht van het bestuur over Nieuw-Guinea binnen twee jaar, de reaüteit was dat Amerika en Oe Thant het daarmee eens waren en het plannetje Bunker aan Soekarno's eis tegemoet kwam.

Een droeve realiteit was dat de A.R.P. een zgn. RealpoUtiek voerde, die in alles afweek van haar vroeger beleid. Probeerde minister Luns nog , , waterdichte" garanties te verkrijgen betreffende de rechten van de Papoea's en dat het land niet aan de chaos werd prijsgegeven, de „top" van de A.R.P. wilde liever Soekarno naar de ogen zien, die duidelijk had gemaakt, dat amendering van het plan-Bunker hem niet aangenaam was. Hij eiste overdracht zonder meer. En daarmee was „Trouw" het eens. Zonder de Papoea was over de Papoea beslist. Het einde was, dat op 15 aug. 1962 in het gebouw van de V.N. de heren J. H. van Roijen en C. Schuurman voor Nederland de overeenkomst inzake westelijk Nieuw-Guinea (West-lrian) tekenden. WelUcht was deze dag de zwartste dag uit onze na-oorlogse geschiedenis. De nacht over West-lrian valt. Over hun lot is door anderen beshst. Toch lijkt er een lichtpunt voor Westlrian te bestaan. In de art. 17 t/m 21 van het Akkoord van New-York wordt de uitoefening van het zelfbeschikkingsrecht door de Papoea's geregeld. Art. 17 bepaalt, dat de V.N. vertegenwoordiger met een staf deskundigen de verantwoordelijkheden van de sekretarisgeneraal der V.N. zal uitoefenen inzake het adviseren, bijstaan en deelnemen aan regelingen, waarvoor Indonesië verantwoordelijk is voor de uitoefening van de vrije keuze.

Artikel XVIII.

Indonesië treft, met bijstand en bemoeiing van de Vertegenwoordiger van de Verenigde Naties en zijn staf, regelingen om aan de bevolking van het gebied de gelegenheid te geven hun keuze vrijelijk te bepalen. Deze regelingen zullen inhouden:

a) overleg (musjawarah) met de vertegenwoordigende raden over procedures en geëigende methoden, die moeten worden gevolgd om de vrijelijk tot uitdrukking gebrachte mening van de bevolking te konstateren;

b) vaststelling van de datum van de feitelijke uitoefening der vrije keuze binnen het in deze Overeenkomst neergelegde tijdvak;

c) formulering van de vragen op een wijze, die de inwoners in staat zal stellen te beslissen (a) of zij bij In­ donesië wensen te blijven; (b) of zij hun banden met Indonesië wensen te verbreken;

d) het recht tot deelneming aan de uitoefening van de zelfbeschikking in overeenstemming met internationaal gebruik van alle volwassenen, zowel mannen als vrouwen, die geen vreemde nationaliteit bezitten en die ingezetenen zijn ten tijde van de ondertekening van deze Overeenkomst en ten tijde van de uitoefening van de zelfbeschikking, daarbij inbegrepen die ingezetenen die na 1945 zijn vertrokken en naar het gebied terugkeren om zich aldaar na beëindiging van het Nederlands bestuur wederom te vestigen.

Art. 19 bepaalt, dat de V.N .-vertegenwoordiger aan de sekretaris-generaal verslag zal uitbrengen over de getroffen regelingen voor de vrije keuze.

Art. 20; De uitoefening van het zelfbeschikkingsrecht dient voor het einde van het jaar 1969 te zijn voltooid.

Art. 21: Na de uitoefening van het recht van zelfbeschikking zullen Indonesië en de V.N.-vertegenwoordiger eindrapporten indienen bij de sekretaris-generaal, die bij de Alg. Vergadering zal rapporteren over het verloop van de uitoefening der zelfbeschikking en de resultaten daarvan. De partijen bij de huidige overeenkomst zullen de resultaten van de uitoefening der zelfbeschikking erkennen en zich daaraan houden.

Tenslotte wordt in art. 22 het recht van de inwoners beschermd:

Art. 22: Het UNTEA en Indonesië garanderen volledig de rechten der inwoners van het gebied, met inbegrip van de vrijheid van meningsuiting, de bewegingsvrijheid en het recht van vereniging en vergadering. Deze rechten omvatten tevens de op het ogenblik van de overdracht van het bestuur aan het UNTEA bestaande rechten der inwoners van het gebied.

Bij het Akkoord zijn dus rechten voor de Papoea vastgelegd. Eens zal de dag komen - voor eind 1969 - dat ze zelf mogen beslissen. Ze zullen vrij mogen kiezen voor Indonesië of voor zelfbestuur. Wanneer de verdragen gehouden zullen worden, dan zal eens de dag dagen.

„Wat thans is bereikt, is meer dan Indonesië ooit heeft willen toezeggen", verklaart minister Luns. Hij kent evenwel Soekarno beter dan wij, en hij voegt er aan toe, „dat hier wel heel veel wissels op de toekomst worden getrokken en heel veel zal afhangen van de goede trouw waarmede de akkoorden en wat daarin is neergelegd, zullen worden uitgevoerd".

R.

de R.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen