Aandacht en Bezinning

70 JAAR SGP IN ZUID-BEVELAND

Het is bekend: we hopen dit jaar als SGP ons 70-jarig bestaan te beleven. We leven als partij naar dit jubileum toe. 24 april was de datum, waarop de oprichting in Middelburg werkelijkheid werd. Het was een klein getal, dat daar onder leiding van ds. J. R. van Oordt samenkwam. Aanwezig waren een aantal afgevaardigden van kerkeraden der Gereformeerde Gemeenten en vertegenwoordigers van 8 kiesverenigingen, leder kan dit lezen in het historisch overzicht, dat ds. P. Zandt eenmaal schreef in het eerste deel van de „Uit eenzetting van het beginselprogram der Staatkundig Gereformeerde Partij".

Graag maak ik daarbij twee opmerkingen. De eerste betreft de aanduiding: „afgevaardigden van kerkeraden van de Gereformeerde Gemeenten". We kunnen dat in wat bredere zin opvatten. Er waren namelijk in ieder geval twee afgevaardigden, die bij dit verband niet waren aangesloten. Deze beide ambtsdragers dienden narrÉlijk de toen nog ongedeelde Bakkeriaanse gemeente in 's-Gravenpolder, die later wel Nederduits Gereformeerde Gemeente genoemd werd. De eerste benaming werd gebruikt, omdat deze gemeente gediend was door ds. Daniël Bakker, die ook aan een aantal andere gemeenten verbonden was. Waarom ik er hier over schrijf? Omdat deze afvaardiging ons in aanraking brengt met een verschijnsel, dat in de tijd van de oprichting niet onbekend was, zoals het ook vandaag bij sommigen nog spreekt. Er was namelijk in de kring van die gemeenten over het algemeen een grote terughoudendheid ten aanzien van het politieke gebeuren. Men was zelfs nogal eens vaak gekant tegen het deelnemen aan het pohtieke leven. Eigenlijk werd het in strijd geacht met het zoeken van het eenvoudige leven in de vreze des Heeren. Des te opmerkelijker is het dat er belangstelling was vanuit 's-Gravenpolder voor het oprichten van een landelijke politieke partij. Ds. L. Hubregtse, de opvolger van ds. Daniël Bakker, had een andere instelling. Hij wees in later tijd - toen er binnen deze gemeenten moeiten over deze zaak kwamen - op personen uit Gods Woord, die God vreesden en tóch aan de , , staatsregering" deelnamen. Ik ontleen deze gegevens aan het lezenswaardige boek over ds. Daniël Bakker van drs. H. Florijn.

De tweede opmerking betreft de plaatsen, waar de vertegenwoordigers van de kiesverenigingen vandaan kwamen. Het is opvallend, dat er van de 8 kiesverenigingen 6 uit Zuid-Beveland waren. We weten ook dat er al een kiesvereniging in dezelfde lijn was in Borssele, die zich, om welke reden ook, niet gelijk bij de landelijke SGP heeft aangesloten. Er waren dus vóór de oprichting in Middelburg al verenigingen, die de vertolking van de rechte beginselen naar Gods Woord voor het overheidsbeleid zochten. Het lijkt me niet ver gezocht om hier te denken aan de invloed van ds. G. H. Kersten, die in die tijd ook in Zuid-Beveland - in Yerseke - als predikant stond. Hij was er diep van overtuigd dat de roeping om overheid en volk te vermanen tot de gehoorzaamheid aan Gods Woord en Wet betracht móest worden. Door Gods genade was dat op zijn hart gebonden. Zakelijk zal ook de verandering van de Grondwet in 1917 mét de invoering van het algemene kiesrecht aan het ontstaan meegewerkt hebben. Nu kwam er immers een mogelijkheid voor kleinere groeperingen, die er tevoren niet was.

„ONS BEGINSEL GETROUW"

We noemden al de naam van een plaats, waar afgevaardigden vandaan kwamen nl. 's-Gravenpolder. Daar was toen al een kiesvereniging, zoals ook in de naburige dorpen Nisse en Hoedekenskerke. Wie vroeger naar de pont ging, die van Zuid-Beveland naar Terneuzen voer, wist van die plaatsen af, gelegen in dit mooie landelijke gebied. De kiesvereniging in Nisse is er niet meer. Het klein getal leden is onder die van 's-Gravenpolder onderge- bracht. Dat ik die namen hier noem, komt omdat de kiesverenigingen van 's-Gravenpolder en Hoedekenskerke - waarbij die van Nisse gerekend worden - graag hun 70-jarig bestaan wilden gedenken. Als u dit leest, zal deze samenkomst, wanneer alles naar het voornemen gelopen is, plaatsgevonden hebben op 24 februari.

De SGP kwam in 's-Gravenpolder bij de eerste verkiezingen voor de gemeenteraad in 1919 al direkt met drie mannen in de raad. Dat was een wonder: drie van de zeven zetels. Het werd opgemerkt. Ik las in het bovenvermelde boek, dat ds. Hubregtse er vol waardering over spreekt. In bepaalde notulen wordt vermeld van deze eenvoudige dienstknecht: „Hij schetst de toestand der gemeente 's-Gravenpolder, waar 4 gemeenteraadsleden tot onze kerk behoren en waarvan hij de zegeningen opnoemt." Dat was in 1920. Welke de vierde was kan ik niet zeggen. Er was in die tijd één gemeenteraadslid overgebleven van de anti-revolutionaire partij. Onmogelijk is het niet dat déze bedoeld was. In Veenendaal was in eenzelfde situatie bij het begin een ouderling van de Gereformeerde Gemeente voor de SGP in de raad èn een diaken voor de AR! Het is nu ingrijpend veranderd. Na de herindeling in 1970 kwam er door een andere bevolkingssamensteüing een geringer percentage voor de SGP. In de gemeente Borssele hebben we nu twee van de zeventien zetels in de raad. Enige tijd hadden we er nog drie. Helaas kwamen we de laatste keer enige tientallen stemmen tekort om dit aantal weer te krijgen.

Er is meer veranderd na 70 jaar. De problemen zijn toegenomen. Alleen al het horen van de naam Borssele spreekt ervan. Het is echter een groot voorrecht, dat tot vandaag dezelfde beginselen uitgedragen mogen worden in het politieke leven. De naam van de kiesvereniging van 's-Gravenpolder is, klaarblijkelijk al van het begin: „Ons beginsel getrouw". Zo'n naam te dragen maakt in deze tijd al verdacht. Beginselen spreken naar de smaak van de mens van deze tijd tevéél van het onveranderlijke. En zeker het getuigenis van de Wet als de openbaring van Gods wil kan de goedkeuring niet wegdragen. Het staat de aanpassing in de weg aan het leven naar de vleselijke begeerlijkheden. We hebben er als partij ook mee te maken, hoe de beginselen vertolkt worden in deze tijd. Ze vragen om toepassing in een tijd, waarin steeds meer vragen en problemen op ons afkomen. Maar dan worden we tot trouw aan die beginselen geroepen. Handhaving èn toepassing moeten samengaan.

Het is echter een goede zaak als we tegenover de Heere na 70 jaar de vraag opgehouden krijgen: waren we, zijn we zo getrouw? De herinnering aan het verleden, aan onze eenvoudige mannen, zal ten deze ook een nuttige en nodige zaak zijn. De Heere herinnert door het profetisch Woord van Jeremia ook aan de begintijd: „Ik ge­ denk der weldadigheid uwer jeugd. . ." Het ontdekkende van dit woord wordt wel eens voorbijgezien. Een voorrecht als zo'n herinnering op de knieën voor God brengt met onze afmakingen tegenover Zijn goedheid. Dan slaan we niet op onze borst, dat wij het er zo goed van af gebracht hebben. Dan wordt het een gedenken in diepe verootmoediging. Van harte willen we de kiesverenigingen feliciteren, die ons tot deze woorden aanleiding gaven. De Heere geve u ook voor de toekomst getrouwheid in het zoeken van het overheidsbeleid naar Gods Woord.

EEN BOEK VOOR ONS ALLEN

We blijven in de buurt. Het gaat om een boek van wijlen ds. J. D. Barth: „Onze Nederlandse Geloofsbelijdenis". Deze is predikant in Borssele geweest van 1930 tot 1935. Eigenlijk heeft ds. Barth niet aan een boek gedacht. Het is een samenbundeUng van artikelen over de Nederlandse Geloofsbelijdenis, die vanaf 1928 in de „Saambinder" geschreven zijn. He: was destijds verblijdend dat uitgeverij Kool te Veenendaal daartoe overging. Zo is dit boek voor breder kring toegankelijk geworden. Ook is het een goede zaak, dat er nu na een aantal jaren weer een herdruk verschenen is. Voor ongeveer ƒ 50, — is het bij deze uitgever te verkrijgen. We kunnen niet anders dan dit werk zeer hartelijk aanbevelen. Het is een boek, dat in het bezit van ons allen dient te zijn.

Er zijn heel wat oorzaken te noemen, waarom ik er hier zo over schrijf. Allereerst is de naam van ds. Barth onder ons niet onbekend. Hij nam een grote plaats in in het midden van de SGP. In de tijd, dat de verkiezingscampagne met veel rumoer gepaard ging en het spreken vaak belet werd door allerlei ordeverstoringen, ging hij, zolang zijn krachten dit toelieten, avond aan avond op stap. De liefde, die in zijn hart was tot de waarheid Gods, dreef hem daartoe. Het was niet omdat hij zijn gemeente verwaarloosde. Ik heb in mijn jeugd veel getuigenissen gehoord in de gemeente van Sliedrecht, die spraken van zijn herderlijke arbeid en het onderwijs naar Gods Woord in het leven der genade. Tekenend voor zijn persoon was ook de achting die men voor hem bleef houden in het kerkverband dat hij verliet. Meerdere preken werden van hem ook na die tijd in verschillende gemeenten gelezen.

Dan is aan dit boek de naam van ons huidige hoofdbestuurslid ds. J. v.d. Haar verbonden. Hij heeft gezorgd voor een naam-, tekst- en zakenregister, dat het gebruik van dit boek vergemakkelijkt.

Tenslotte: de belangrijkste oorzaak is de belijdenis zélf, waarover het handelt. We hebben het graag over onze grondslag, waarin ook deze woorden staan, dat onze partij „geheel en onvoorwaardelijk" de drie formulieren onderschrijft. JJiteraard mogen we dit in onze dagen wel onderstrepen. Al te véél wordt het gezag van de belijdenis op allerlei manier ontkend. Maar wat wordt er onder ons bij die waardering van geweten? en nog meer: lééft die belijdenis wel in de praktijk?

elnu: hier is een eenvoudige verklaing van de Nederlandse Geloofsbelijenis, waarin het schriftuurlijk-bevinelijk kennen doorklinkt. Deze beeelt zichzelf aan!

In dit artikel geeft Zeeland wel de toon aan. In een ander deel dan ons bezighield, op het „eiland" Tholen bestond de kiesvereniging van Sint Maartensdijk 25 jaar. Het kan wat bevreemden, dat daar zo laat een SGP werd opgericht. Tot 11 februari was er echter een zgn. Rechtse Groepering, een verband van AR, CHU en SGP-aanhangers.

Toen de CHU een kiesvereniging oprichtte, werd dit gevolgd door onze eigen SGP. Onze partij heeft in deze plaats met een eigen karakter vóór de herindeling een grote plaats gehad. We hadden drie van de zeven zetels. Na de herindehng in 1971 is er steeds een SGP-er uit Sint-Maartensdijk in de raad van Tholen, de heer Koopman. Hij is tevens wethouder. Dit jaar hoopt hij D.V. 30 jaar in de gemeenteraad te zijn. De kerkeraad van de plaatselijke Hervormde Gemeente nam destijds het initiatief tot oprichting. De Heere geve in deze plaats zijn zegen aan onze plaatselijke vereniging. De vreze des Heeren moge daar openbaar komen. Daarin alléén ligt het geheim van al het handelen in het politieke leven.

Katwijk aan Zee

ds. D. Slagboom

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen