Vloekverbod en zondagsheiliging

Gemeentepolitiek

In het bestaande Program van Beginselen lezen wij in art. 4: De overheid is ondermeer geroepen:

a. strafbaar te stellen de ontheiliging van Gods naam en dag;

f. in alle samenkomsten te verbieden het verbreiden van beginselen, die de eer van God en het gezag van de overheid aanranden.

Het is heel begrijpelijk dat de opsteller(s) van het beginselprogram in 1918 de eisen van het derde en het vierde gebod uit de wet des Heeren in art. 4a. in één adem noemde(n). In de politieke praktijk komt de ontheiliging van Gods naam echter voor in de openbare godslastering en in het vloeken. Op straat, in boek en tijdschrift, tegenwoordig ook voor radio en televisie. Het is de roeping van de overheid om daartegen op te treden; om dat strafbaar te stellen.

Bij de ontheiliging van Gods dag daarentegen denken wij in termen van winkelsluitingswet, het verbieden, althans indammen, van vermakelijkheden op zondag, de zondagswet dus, de zwembadkwesties, de glijdende werkweek. Het eene artikel 4a. Program van Beginselen heeft derhalve bij de vertolking naar de actuele politiek twee aparte speerpunten: a. Gods naam; b. Gods dag. Vandaar ook dat ir. C. N. van Dis (als hij bezig is aan een serie artikelen ter toelichting van het beginselprogram) in DE BANIER van 2 sept. 1965 schrijft: „wij zullen ons eerst bepalen tot de ontheiliging van Gods naam en daarna tot die van Gods dag.

WEGEN EN MIDDELEN

Vervolgens eist het Program van Beginselen in art. 4 f. dat de overheid in alle samenkomsten verbiedt dat beginselen worden verbreid die de eer van God en het gezag van de overheid aanranden. Bij het, , aanranden van de eer van God" denken we weer aan dezelfde verschijnselen als bij art. 4 a. Als daarentegen gesproken wordt over het „aanranden van het gezag van de overheid" dan denken we aan rellen, opstootjes, ongehoorzaamheid, al of niet burgerlijke. Het veld verschuift van het derde naar het vijfde gebod van de wet des Heeren.

En als we lezen , , in alle samenkomsten", dan gaan onze gedachten naar openbare vergaderingen, waar het atheïsme wordt gepropageerd, impliciet of expliciet, of waar de mensen worden opgeruid tot verzet, staken, kraken, kapen, bedrijfsbezetting, manifestaties als in Dodewaard en in Woensdrecht. Ook hier denken we aan de media: radio en televisie. Dan is als het ware het hele Nederlandse volk in een openbare samenkomst bijeen.

In de landelijke politiek zijn deze facetten van onze beginselen verspreid over allerlei wetsgebieden; in de gemeentepolitiek zou het de APV moeten zijn, die de ongebondenheid der mensen op dit terrein bedwong. Maar ook bij het stemgedrag bij de vaststelling van de subsidies behoort toetsing aan deze beginselen plaats te vinden. Kortom, op de leden van de partij, die zitting hebben in de volksvertegenwoordiging of die deel uitmaken van het bestuur van provincie of gemeente rust de roeping om zoveel in hun vermogen is aan het gestelde in het Program van Beginselen gestalte te geven. De wegen en middelen, die daartoe binnen het kader van ons staatsbestel open staan, dienen zij naarstig te zoeken en aan te wenden. Dat eist inventiviteit en slagvaardigheid. En hoewel het voor een documentalist als ondergetekende wel wat lastig zoeken is, wil dit artikel toch een beetje als ondersteuning dienst doen. Daarom volgt hierna nog een overzicht van wat op dit gebied in de SGP-geschriften te vinden is. In principe zijn alle genoemde artikelen e.d. tegen fotocopiëerkosten verkrijgbaar bij het voorlichtingscentrum.

KLASSIEK

Allereerst dan is daar de toelichting van het Program van beginselen van de hand van ds. Zandt in de kolommen van DE BANIER in de jaren 1947- 1955. Aan de aanhef, plus aan het gestelde in de leden a. en f. van art. 4 Pr.v.B. besteedt hij aandacht in 11 afleveringen in de jaargang 1949. Deze bijdragen zijn nog nimmer elders in druk verschenen. Zij bevatten voornamelijk de klassieke afgrenzing tegen de Anti-revolutionaire Partij.

Zoals bekend zette ook ir. Van Dis zich later jaren aan de toelichting op het Pr.v.B. Hij besprak art. 4.a. in 10 afleveringen in sept. '65 en in april/mei 1966. Art. 4.f. kwam aan de beurt in DE BANIER aug. '67.

Ook in de redevoeringen ter gelegenheid van de Algemene beschouwingen in de Tweede Kamer werd heel dikwijls getuigd tegen de zedenverwildering en ontkerstening van ons volk, alsmede tegen de gezagscrisis, die allerwegen optrad.

Ik besluit met een opsomming van vindplaatsen van literatuur op het gebied van het derde gebod van de wet des Heeren in meer recente jaren.

CABARET EN FILM

Zijdelings komt ons beginsel op het gebied van de publieke verering van de naam des Heeren in het geding bij de vraag om subsidie door de Bond tegen het vloeken.

Over het verzet tegen deze subsidie zie het „Zetje" in DE BANIER van 7 februari 1980 en de verklaring van de Bond in DE BANIER van 28 februari 1980. Onder de titel „De Raad van State over de Bond tegen het vloeken en de democratie" schreef mr. G. Holdijk een lang, fundamenteel artikel, dat werd afgedrukt in DE BANIER, jaargang 1981, no.'s 30/31, 32/33 en 36.

Verscheidene malen werden door onze parlementariërs vragen gesteld. Zo ds. Abma over een godslasterlijke uitzending van de VARA (zie DB 1978 no. 14 biz. 2). Idem over de VPRO (DB 1981 no. 40 en 1982 no. 5).

Het veld wordt steeds wijder. Ook de wereld van de film en het z.g. cabaret komt in het gezichtsveld.

In 1984 stelde onze kamerfractie vragen over het misbruik van Gods naam in een voorlichtingsfilm van Veilig Verkeer Nederland (DB 1984 no. 20). De Banier 1983 no. 26 bevat een artikel over de geruchtmakende cabaretvoorstelling „Tot hiertoe heeft de Heere geholpen".

In een Banierartikel d.d. 8 nov. 1984 vindt de geïnteresseerde lezer een aanzet tot fundamentele bestudering van de hele problematiek, die ik hier bespreek, onder de titel, , Openbare orde en geestelijke vrijheid."

Een ander punt dat zijdelings op de hier genoemde zaken betrekking heeft is de niet-vermelding van iemands godsdienst in de Centrale Persoonsadministratie. Ds. Abma stelde daarover, samen met de heer Verbrugh van het GPV, vragen aan de minister van binnenlandse zaken (zie DB 1978 no. 16 pag. 4).

God wordt ook niet publiekelijk geëerd als de bede uit de Troonrede wordt weggelaten (zie DB 1978 no. 10 blz. 7 en no. 39 blz. 1/2).

VLOEKVERBODEN VERBODEN?

Zoals hierboven ook al een keer gezegd kwamen vloekverboden voor in de APV's van de gemeenten. De APV als zodanig komt ter sprake in een artikel in ZICHT 1983/4, getiteld „Gemeentelijke strafverordeningen". ZICHT 1986 3/4 brengt het bericht van een door de Kroon vernietigd vloekverbod.

Niet alleen wij, ook de naast ons staande partijen GPV en RPF kwijten zich op dit gebied van hun taak. Toen in 1985 het vloekverbod in de APV van een aantal Veluwse gemeenten door de Kroon werd vernietigd, stelde kamerlid Schutte daarover vragen aan de minister van justitie. Rietkerk. Vragen en antwoord zijn integraal gepubliceerd in , , De Nederlandse Gemeente", 18 okt. 1985. In het orgaan RASTER van dec. 1985 verscheen een artikel „Vloekverboden verboden? " RAS­ TER april 1986 kwam er nog eens op terug. Het recente nummer van NIEUW NEDERLAND (april '88) bevat een artikel „Toch mogelijkheid voor plaatselijk vloekverbod? " Het verslaat de pogingen van de SGP- en RPF/GPV-fracties in de gemeenteraad van Ede om een vloekverbod in de APV te krijgen, dat ook bij een Kroonprocedure in stand zou kunnen blijven.

Instructief voor onze raadsleden is ook het artikel van burgemeester Hardonk in DE BANIER 27 febr. 1986: „Het gemeentelijk vloekverbod".

Voorlichtingssecretaris

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen