De Europese Gemeente; haken en ogen

Gemeentepolitiek

In een bijdrage in DE BANIER van 22 september j.l. zijn we ingegaan op het verschijnsel „jumelage". Een daarmee verwant fenomeen is de „Europese gemeente". In dit artikel willen we die bezien.

EEN MOOI BORD

Bekend zijn de bordjes „Europese Gemeente", die te zien zijn bij het binnenrijden van (vele) Nederlandse gemeenten. Elke gemeente, die lid is van de in Maastricht gevestigde Raad van Europese Gemeenten en Regio's, mag zich , , Europese gemeente" noemen. Dit is niet hetzelfde als de „jumelage" uit het vorige artikel. Er zijn meer Europese gemeenten dan gejumeleerde gemeenten. Bovendien voert niet elke Europese gemeente het blauwe bord met de 12 sterren.

Nu doet zich echter een wonderlijk verschijnsel voor. Het bekende blauwe bord heeft geen enkele status en is niet beschermd. Elke gemeente, die dat wil - en dat zijn er meer dan de REGR in Maastricht lief is - kan zo'n bordje plaatsen! Dus: voel je je als gemeente „Europees", dan zetje zo'n bordje neer. Dat kost niets en staat - misschien - wel interessant. Niet al te duidelijk dus allemaal. . .

Wil men echter de officiële weg bewandelen, dan vraagt men lidmaatschap aan bij de REGR. Elke gemeente kan lid worden. Uiteraard loopt dat via de gemeenteraad. Die neemt daarover een besUssing. Dit is niet nieuw. In DE BANIER van 15 sept. 1966 vond ik een bericht dat de gemeenteraad van Sliedrecht besloten had Hd te worden van de Raad der Europese Gemeenten. De drie man sterke SGP-fractie stemde tegen, noteert de hoofdredakteur, ir. Van Dis, met instemming.

DE RAAD VAN EUROPA

De REGR te Maastricht is een onderdeel van de Raad van Europa. Deze Raad moet niet verward worden met de Europese Gemeenschappen. Bij de eerste zijn 21 Europese landen aangesloten, bij de laatste 12. Ook de doelstellingen van beide verschillen zeer belangrijk, zoals in het vervolg zal blijken.

De Raad van Europa is na de Tweede Wereldoorlog opgericht. Hoofddoel was en is: de eenheid van Europa. Voor de landen die lid zijn verwijzen wij naar bijgeplaatst kader.

De Raad is — in tegenstellng tot de Europese Gemeenschappen — een internationale organisatie zonder bovennationale bevoegdheden of organen. Er wordt , , op voet van gelijkheid" gewerkt; het is derhalve een intergouvernementeel lichaam.

Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad vóór de Raad van Europa er was. Juist de discussie , , intergouvernementeel" of „supranationaal" maakte er een slepende kwestie van. Op 5 mei 1949 werd het oprichtingsverdrag getekend. Sedertdien noemt men de 5e mei de „Dag van Europa”.

Op 5 mei 1989 zal het dus 40 jaar geleden zijn dat de Raad werd opgericht. Juist deze dagen arriveerde op het Kerstenhuis een brief in de Engelse taal, gericht aan de Staatkundig Gereformeerde Partij, waarvan de vertaling luidt: Mijne heren.

De Dag van Europa zal juist in 1989 bijzonder belangrijk zijn, omdat die datum de 40e verjaardag van de Raad van Europa zal markeren. Bovendien zal die gedenkdag plaats vinden tegen de achtergrond van de rechtstreekse verkiezingen voor het Europees Parlement en de 200e verjaardag van de Verklaring van de Rechten van de mens en burger. (Deze verklaring werd in de nacht van 4/5 augustus 1789 aangenomen door de Nationale Vergadering in Parijs; zie artikel Mensenrechten-grondrechten in DE BA­ NIER van 28 juh 1988 M.D.).

Dat is de reden warom wij ons speciaal inspannen om het publiek bij de Europese zaak te betrekken. Europa is nog jong en dynamisch. Dat is de boodschap die onze speciale poster zal laten zien, samen met een slogan over de „human touch" (de menselijke benadering M.D.) van de Raad van Europa. Wij zullen u graag zoveel exemplaren toezenden als u maar wilt.

Het is echter noodzakelijk, vooral als u een groot aantal posters wilt bestellen, bijgaand formuHer vóór 15 dec. 1988 te retourneren.

Wij danken u voor uw belangstelling in de Europese zaak.

w.g. N. Clark,

hoogachtend Pubhc relations

Bij de brief was een aanvraagformulier gevoegd in het Frans, waarop we konden invullen hoeveel exemplaren wij van deze poster wilden ontvangen en in welke taal. Ik denk niet dat de SGP er veel zal bestellen. Let u echter bij leven en welzijn volgend jaar op. On- getwijfeld zullen ze hier en daar te zien zijn.

STRAATSBURG

De Raad van Europa heeft twee organen: a. de Europese Parlementaire Vergadering b. het Comité van ministers.

Beide organen zijn gevestigd te Straatsburg. Maar er is meer. Eén van de belangrijkste onderwerpen, waar de Raad van Europa zich mee bezig houdt, zijn de rechten van de mens. Speciaal daarvoor zijn nog eens twee organen in het leven geroepen, n.l.: 1. de Europese Commissie voor de rechten van de mens;

2. het Europese Hof voor de rechten van de mens (niet te verwarren met het Europese Hof van Justitie - van de EG — in Luxemburg).

U raadt het al: beide organen zijn ook gevestigd in Straatsburg. Het z.g. Palais de l'Europe in Straatsburg is eigendom van de Raad van Europa. Driemaal per jaar komt daar de Europese Parlementaire Vergadering bijeen. Daarnaast vergadert in het paleis ook het Europese Parlement van de EG 12 keer per jaar. U weet wel, het parlement waarin ir. L. van der Waal zitting heeft. De EG huurt dit gebouw dan van de Raad van Europa ten behoeve van het EP.

BETEKENIS

Ten bewijze van het belang, dat men hecht aan de mensenrechten, wijzen wij op het afgedwongen uittreden van Griekenland ten tijde van het kolonelsregiem in 1969.

Ook Nederland kreeg het al eens aan de stok met het Hof. Het keurde de procedure rond het Kroonberoep inzake de ruimtelijke ordening af, omdat de Raad van State als te weinig onafhankelijk werd gekwalificeerd. Hij had te veel binding met de wetgever en de uitvoerende ministeries.

Het Comité van Ministers van de Raad van Europa heeft in 1985 het Europees handvest inzake de lokale autonomie aanvaard. De tekst van dit Handvest, met de officiële toelichting erop van de Nederlandse regering is afgedrukt in het GPV-orgaan RASTER 1988-4. Een ander document van dit kaliber is het „Europees Sociaal Handvest". Zie de uitvoerige behandeling daarvan in de Tweede Kamer in DE BANIER '78-20. Spreker namens de SGP-fractie: de heer C. N. van Dis.

Vragen we naar de betekenis van de REGR (de raad te Maastricht dus) voor de Nederlandse gemeenten, dan moeten we te rade gaan bij het tijdschrift „De Europese Gemeenten", een orgaan dat (Nederlandstalig) zesmaal per jaar verschijnt. Het wordt uitgegeven door de REGR en kenmerkt zich door een peperdure uitvoering en prachtig fotomateriaal. Het blijkt dat de REGR een spreekbuisfunctie vervult richting Europese oranen. Daarnaast wordt zeer uitgesproken ge- tracht de ideologische gedachte van het verenigd Europa uit te dragen. Maar als men b.v. wil weten wat 1992 zal gaan betekenen voor het reilen en zei- len van de gemeenten is genoemd tijd- schrift uiteraard een rijke informatie- bron. Denk b.v. aan de ontwerp richt- lijn van de Europese Commissie inza- ke overheidsopdrachten voor de aan- besteding van werken. De bedoeling van deze richtlijn is overheidsopdrach- ten boven een bepaald bedrag voor inschrijving ook open te stellen voor ondernemingen uit andere landen, (zie hierover ook DE BANIER 1988-14 blz. 14/15)

VLAG EN VIGNET MET 12 STERREN

Europese gemeenten voeren een bord met 12 sterren. 12 Sterren zijn sedert mei 1986 ook het symbool van de EG, omdat er sindsdien 12 leden zijn. De Raad van Europa telt - zoals eerder opgemerkt - 21 leden. Toch is ook daar gekozen voor een vlag met 12 sterren. De verklaring daarvoor is, dat men het niet eens kon worden over het aantal sterren, toen de Raad nog maar 15 leden telde. De onenigheid had met name te maken met de Duitse situatie (zelfstandigheid Saarland 1950-1957). De symboliek van het getal 12 wordt als volgt verwoord:

, , Zoals de twaalf tekens van de dierenriem het heelal voorstellen, zo symboliseren twaalf gouden sterren alle volkeren van Europa. Ook de landen, die nog niet aan de opbouw van een Verenigd Europa meewerken.”

Over het geheime priesterboek „Onze Lieve Vrouw aan de Priesters, haar gehefde Zonen" schrijft ds. H. J. Hegger in Ref. Dagblad van 20 oktober 1988:

„De vlag van het verenigd Europa bestaat uit een blauw doek (blauw is ook de kleur van Maria) met twaalf sterren. Juist in dit boek verzekert Maria voortdurend dat zij de vrouw is uit Openbaringen 12 met de kroon van twaalf sterren."

Zo zien we dat New Age-achtige gedachten en zwoel-roomse interpretaties door elkaar lopen. Enige calvinistische nuchterheid zou derhalve ook op Europees niveau geen kwaad kunnen.

WIJ EN DE REGR

Wij hebben gezien dat de Raad van Europa geldt als kaderorganisatie voor de REGR. Binnen het kader krijgen de Europese gemeenten en provincies een plaats. Hoofddoel is de eenheid van Europa, wat men er ook onder moge verstaan. Gelet op de middelen, waarmee men het doel wil bereiken, de symboliek, die men hanteert èn de daarmee verwante mensvisie, kunnen wij, net zo min als bij jumelage, in de voorste gelederen staan om het aantal Europese gemeenten uit de breiden. De REGR van zijn kant werft leden. Gewoonlijk geschiedt dat via uitnodi­ gingen tot deelname aan b.v. een studieconferentie.

Een gemeenteraadslid kan derhalve worden geconfronteerd met een formeel voorstel van B& W om als lid toe te treden tot de REGR. De contributie bedraagt SVa cent per inwoner per jaar. Het SGP-raadslid zal niet zo enthousiast op het voorstel reageren. Een wereld gaat voor ons open waarin wij ons niet thuis voelen.

Anderzijds valt ook hier de praktik mee.

Op de officiële lijst van Europese gemeenten prijkt ook IJsselmuiden. Een telefoontje naar burgemeester Van Voorden is gauw gepleegd.

Belangrijker dan dat IJsselmuiden sedert 1961 een Europese gemeente is, zegt hij, is voor ons de jumelage met de stad Meinerzhagen in het Sauerland. In de loop der jaren zijn hiermee aardige contacten ontstaan.

De werkweek van de derde klas van een van onze middelbare scholen wordt jaarlijks in Meinerzhagen doorgebracht.

Onlangs heeft een kinderkoor uit Meinerzhagen in IJsselmuiden een uitvoering gegeven. Eén keer in de vier jaar gaan de gemeenteraden bij elkaar op bezoek.

Bij het aangaan van het partnerschap heeft de partnergemeente toegezegd onze opvatingen ten aanzien van de zondag te zullen respecteren. Tot nu toe heeft zij dat ook gedaan.

Een andere Europese gemeente is Rijssen. Burgemeester Smit:

Rijssen is gedurende een periode van 2 jaar Europese gemeente met het doel ervaring op te doen of het economisch aanbeveling verdient om lid te zijn van de REGR.

Ervaring heeft geleerd, dat de politieke en ideologische doelstellingen veruit prioriteit hebben, reden om het REGR-lidmaatschap niet te continueren.

Uitwisseling met de jumelage-stad Steinfurt en andere Duitse gemeenten, zoals Attendorn en Dillenburg hebben tot hechte contacten geleid, tussen bestuurders, verenigingen maar vooral ook in de persoonlijke sfeer.

Hierdoor blijkt er grensoverschrijdend veel mogelijk om elkaar nader te leren kennen, veelal op basis van historische achtergronden en gemeenschappelijke cultuurpatronen, zonder dat de eigen bijzondere volksaard en souvereiniteit verloren gaat.

ACHTER HET IJZEREN GORDIJN?

Hoe te denken aan contacten tot achter het IJzeren Gordijn? In het blad De Nederlandse Gemeente van 16 september 1988 schrijft mr. dr. C. J. Verplanke, burgemeester van Ridderkerk, een artikel „Gemeenten voor vrede en tegen apartheid". Eén volzin tillen we daaruit:

„Gemeentebesturen die door het aangaan van stedenbanden met gemeenten in Oosteuropese landen lokale vredespogingen hopen te bedrijven, zien over het hoofd dat van de andere zijde deze stedenbanden worden benut om de daar heersende ideologieën met andere middelen te verbreiden.”

Wij zijn zo vrij daaraan toe te voegen: En als wij nu bij officiële ontmoetingen van gemeentebesturen de positie van christenen in Oost-Europa ter sprake brachten, welk effect zou dat hebben? En altijd blijft daar de vraag in hoeverre onze goede vaderlandse gementen zich moeten inlaten met (inter)nationale kwesties, zoals ontwikkelingssamenwerking, kernwapenvrije gemeenten e.d. Zo zijn we weer terug bij af: het artikel , , Gemeentepolitiek — nationale politiek" in DE BANIER no. 13 van deze jaargang.

M. Sinke, M. Dankers

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen