Mestbeleid op de korrel

Te veel van het goede. Zo zou je het mestprobleem kunnen typeren. Mest, in vroeger tijden onmisbaar om de vruchtbaarheid van de grond te vergroten, is nu in zo rijke mate aanwezig, dat het schadelijk is voor het milieu. Lucht, grond en water hebben te lijden onder de overstelpende hoeveelheid mest die over de Nederlandse gronden wordt uitgestrooid. Berekend is dat tenminste 20% van de verzuring in ons land op het conto van de bemesting moet worden geschreven.

RENTMEESTERSCHAP

Het lijdt geen twijfel dat de nadelige gevolgen hiervan vragen om een effectieve aanpak. De overheid heeft hierin als dienaresse Gods een eigen verantwoordelijkheid. Geeft ze zich rekenschap van het Bijbels rentmeesterschap, dan zal dat ertoe leiden dat er door haar maatregelen worden uitgevaardigd om een halt toe te roepen aan een verdere aantasting van het milieu. Vraag is echter: welke maatregelen? Immers, de overbemesting is het gevolg van ontwikkelingen in de landbouw (vaak gestimuleerd door de overheid) die niet ineens teruggedraaid kunnen worden.

Niet ontkend kan worden dat er in de afgelopen paar jaar al gepoogd is het mestprobleem de baas te worden. Echter, zonder veel succes. Het kabinet heeft al laten doorschemeren dat als het zo doorgaat verkleining van de veestapel niet uitgesloten moet worden geacht. De totale mestproduktie groeit nog steeds. De SGP heeft steeds benadrukt dat goede en werkbare oplossingen alleen kunnen worden gevonden in samenspraak met de landbouw zelf, zeker nu de sector er ook blijk van heeft gegeven de ernst van de situatie in te zien. Daarbij moet niet uit het oog worden verloren dat, wil alles in goede banen worden geleid, ook wat betreft een rendabele bedrijfsvoering, er tijd nodig is. Die tijd dient gegund te worden.

SPANNINGSVELD

Erg moeilijk is altijd welke uitwerking algemene maatregelen hebben op de individuele landbouwer. In dat spanningsveld kiest de SGP voor de menselijke maat, een zo individueel mogelijke benadering. Éen voorbeeld daarvan is het uitrijverbod. Op z'n minst moet verdisconteerd worden dat er een duidelijk verschil is tussen de diverse grondsoorten.

De drie sporen waarlangs het kabinet de mestproblemen te lijf wil gaan zijn: mestverwerking, mestdistributie en vermindering van de schadelijke stoffen in de mest. Wat betreft het eerste spoor stelt de regering haar hoop op de bouw van mestverwerkingsfabrieken, waarbij de overheid financieel best een handje wil helpen via een oprichtingssubsidie. Maar dan moet Brussel geen spaak in het wiel steken. Toch is dat niet ondenkbaar, want andere EG-lidstaten nemen nu al het woord concurrentievervalsing in de mond. De SGP bij monde van ir. Van der Vlies drong er bij de ministers Braks en Alders op aan de vinger aan de pols te houden. Immers: het ziet ernaar uit dat het mestaanbod als gevolg van de scherpere normen zal stijgen. Wanneer vervolgens blijkt dat de mestverwerkingsfabrieken niet op tijd kunnen draaien of dat de verwerkingscapaciteit te gering is, betalen de boeren daarvan uiteindelijk de rekening.

AANGESCHERPT

De normen inzake de mestverspreiding worden aangescherpt. Naast de zgn. fosfaatnorm moet nodig ook een stikstofnorm worden gesteld. Daartoe spoorde de SGP aan. Minister Braks maakt, terecht, een onderscheid tussen diverse gebieden, zoals overschotgebieden, kwetsbare gebieden, enz. Is het niet mogelijk ook binnen die gebieden nog verder te differentiëren was één van de SGP-suggesties. Je kunt dan zoveel mogelijk rekening houden met omstandigheden van individuele bedrijven. De regering zag daar echter niets in. Dat is in de praktijk niet haalbaar, zo luidde het argument van de bewindslieden. Het opnemen van de maand september in het uitrijverbod stuitte op bezwaren in de Kamer, ook bij de SGP.

Dan is er nog het „verplaatsingsbesluit". Bedrijven hebben jarenlang een mestboekhouding bijgehouden die ertoe diende vast te stellen hoeveel mest er wordt geproduceerd in vergelijking met het mestrecht (fosfaatnorm). Die „mestrechten" zijn lang niet altijd overdraagbaar. Dat bemoeilijkt bedrijfsbeëindiging, en werkt verstarrend voor de ontwikkeling van de voortbestaande bedrijven.

Het huidige besluit is rigide. Daarom is een nieuw verplaatsingsbesluit nodig en in de maak. Maar een nieuw en ruimer besluit bergt het gevaar in zich dat de latente ruimte (dat is de nog niet gebruikte ruimte tussen feitelijke mestpoduktie op het bedrijf en de mestverspreiding op de akkers welke volgens de fosfaatnormen toegestaan is) wordt opgevuld. Dat zou de totale mestproduktie doen toenemen. Dat is onaanvaardbaar, zo stelde ook de SGP-woordvoerder. Om nu te voorkomen dat de mesthoop toch groter wordt wil minister Braks bij overdracht de mestrechten met 30% afromen.

Vasthoudend aan de „menselijke maat" die de SGP voorstaat (zie hierboven) bepleitte ir. Van der Vlies een staffeling naar bedrijfsgrootte. Naargelang een bedrijf groter is zou het afromingspercentage hoger moeten zijn, terwijl kleinere bedrijven relatief meer zouden moeten kunnen overdragen van hun „mestquotum". Dat voorstel sluit aan bij de praktijk, waarin blijkt dat de kleine bedrijven dichter zitten bij de oorspronkelijke boekhouding dan de grotere.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen