EG + EVA = EER

Achter deze misschien wat duistere titel gaat een belangrijke ontwikkeling schuil. De Europese Gemeenschappen (EG) en de Europese Vrijhandels Associatie (EVA) zijn sinds 1989 met elkaar in onderhandeling om te komen tot een Europese Economische Ruimte (EER).

Een groot aantal West-Europese staten vond in de jaren '50 aansluiting bij de EG te ver gaan. Zij verenigden zich in een eigen samenwerkingsverband, de EVA. De EVA-landen stellen hun grenzen open voor eikaars produkten. Voor de rest is de EVA een los samenwerkingsverband, waarin de landen een grote mate van vrijheid hebben. Deelnemers waren Noorwegen, Zweden, Finland, IJsland, Oostenrijk, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Portugal. De laatste drie staten hebben echter in de loop van de tijd de EVA verlaten en zijn lid geworden van de EG.

ONDERHANDELINGEN

De EG en de EVA zijn de belangrijkste handelspartners van elkaar. De EV A-landen werden evenwel beducht dat bij verdere Europese eenwording zij op langere termijn geïsoleerd en economisch achter zouden blijven. Vanaf 1989 zijn er daarom besprekingen gaande om te komen tot samenwerking in een Europese Economische Ruimte. In die EER zal er een vrij verkeer van goederen, diensten, kapitaal en personen zijn. In feite betekent dat een uitbreiding van de Interne Markt tot de EVA-landen.

De onderhandelingen over de EER verlopen evenwel vrij stroef. De EG hebben meer dan tien maal zoveel inwoners als de EVA en een economie die zeven maal zo groot is. De EG kunnen dan ook hoge eisen stellen zonder dat de EVA daar veel tegen in kan brengen. Zo moet de EVA in principe alle relevante EG-regelgeving overnemen. Bij de totstandkoming daarvan mogen de EVA-landen wel adviseren, maar zij hebben geen meebesUssende stem.

VERSCHILLENDE BELANGEN

Inhoudelijk zijn met name de visserij en het vervoer belangrijke hobbels op weg naar de EER. IJsland en Noorwegen hebben een belangrijke vissersvloot. In een EER zullen zij moeten toestaan dat EG-vissers in hun territoriale wateren vissen. Bij de eigen bevolking stuit dat natuurlijk op verzet. Zwitserland en Oostenrijk daarentegen hebben problemen met het vrachtvervoer van en naar Italië. Dit vrachtvervoer vormt voor het milieu een zware belasting en beide staten hebben het vrachtverkeer dan ook beperkt. Een vrij verkeer van goederen in de EER betekent echter dat die beperkingen in beginsel opgeheven moeten worden.

HEBBEN DE ONDERHANDELINGEN NOG ZIN?

Gezien de problemen die er nog zijn is het niet te verwachten dat de onderhandelingen midden 1991 zullen zijn afgerond, zoals de bedoeling was.

In alle EVA-landen met uitzondering van IJsland zijn inmiddels discussies op gang gekomen over toetreding tot de EG. De neutraliteit van Finland, Oostenrijk, Zweden en Zwitserland stond een lidmaatschap van de EG in de weg. Maar met het verdwijnen van de Oost-West tegenstelling is ook het belang van deze neutrahteit weggevallen. Inmiddels heeft Oostenrijk al het EG-lidmaatschap aangevraagd. Zweden zal dat waarschijnlijk op korte termijn doen en in Finland, Zwitserland en Noorwegen wordt er nog druk gediscussieerd. Dat betekent dat over 10 jaar van de EVAlanden misschien alleen IJsland met 200.000 inwoners geen lid zal zijn van de EG. En moet daarvoor nu al die moeite gedaan worden?

EG-LIDMAATSCHAP VAN EVA- LANDEN

Het EG-hdmaatschap van de verschillende EVA-landen zal wel voor enkele praktische problemen zorgen. Zo zal de samenstelling van het Europese Parlement, de Commissie en de Raad gewijzigd worden. En het aantal officiële talen van de EG zal met enkele Scandinavische talen uitgebreid worden. Economisch zal het Hdmaatschap evenwel op minder problemen stuiten als bijvoorbeeld de toetreding van Griekenland, Spanje en Portugal. De EVA-landen kennen een goed ontwikkelde economie, die al sterk verweven is met de EG.

Het evenwicht tussen de noordelijke en zuidelijke lidstaten van de EG, dat door de laatste uitbreidingen van de EG wat is zoekgeraakt ten gunste van de zuidelijke staten, zou weer hersteld kunnen worden.

Uitbreiding zal ongetwijfeld ten koste gaan van een verdieping van de Europese eenwording. De verscheidenheid binnen de EG wordt groter. De EG zullen globaler van aard moeten worden en zich meer beperken tot hoofdlijnen van economisch beleid. Dat er een Europese Economische Ruimte komt, staat vrijwel vast. Alleen is het nog de vraag hoe: door onderhandelingen tussen de EG en de EVA of door toetreding tot de EG van de EVA-landen. De laatste mogelijkheid verdient naar mijn mening de voorkeur.

drs. J. J. Verboom.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen