VAN HET HOOFDBESTUUR

Europese verkiezingen

Historie

In de maand juni van het jaar 1979 werden in ons land de eerste rechtstreekse verkiezingen gehouden voor het Europese Parlement. In zijn vergadering van 16 december 1978 had het Hoofdbestuur het principebesluit genomen aan deze verkiezingen deel te nemen en in zijn vergadering van 27 januari 1979 werd nader beslist dit zelfstandig te doen met een eigen lijst.

Volgens het inzicht van het toenmalige Hoofdbestuur bestond er tegen deelname aan de verkiezingen voor het Europese Parlement geen bezwaren op grond van Statuten, Algemeen Reglement of Program van Beginselen.

Afgesproken werd dit besluit te onderwerpen aan het oordeel van de Algemene Vergadering die dat jaar samen zou komen op zaterdag 24 februari.

Binnen de Partij waren de meningen over de vraag of de Staatkundig Gereformeerde Partij aan deze verkiezingen zou moeten deelnemen sterk verdeeld. Algemeen leefde binnen de Partij grote weerstand tegen het proces van Europese eenwording dat hiermee vanzelfsprekend een forse stap voorwaarts maakte. De afkeer van dit éénheidsstreven betekende voor een deel van onze partij een zich totaal afzijdig willen houden van dit Europese Parlement, terwijl een ander deel van de partij ook hier een roeping zag om de geboden mogelijkheden ook hier te benutten en zo mogelijk vanuit dat parlement zelf een krachtig 'nee' te laten horen en tegelijk ook daar de Staatkundig Gereformeerde beginselen uit te dragen.

De tegenstanders van deelname aan de verkiezingen wezen daarbij nogal eens op Artikel 3 lid a. van de partijstatuten. Daar staat dat de Partij zich ten doel stelt de beginselen van Gods Woord op staatkundig terrein tot meerdere erkenning te brengen in den lande De laatste drie woorden werden daarbij aangegrepen als zouden deze bedoeld zijn om aan te geven dat het doel van de Partij zich beperkte tot onze landsgrenzen. Naar onze mening terecht, was het Hoofdbestuur van mening dat die woorden daar niet in limitatieve zin waren bedoeld.

Anderen waren van mening dat het toenmalige artikel 18 van ons Beginselprogram zich tegen deelname verzette. In dit artikel sprak de Staatkundig Gereformeerde Partij zich uit"... vóór het behoud van de nationale zelfstandigheid en derhalve tegen de Europese éénwording onder een supra- of bovennationale regering, waardoor de invloed van Rome en het humanisme sterk wordt bevorderd, het werk van de Reformatie al meer zal worden afgebroken en het koningschap dreigt te worden gedegradeerd".

Het Hoofdbestuur daarentegen was van mening dat dit artikel zich niet verzette tegen deelname, maar integendeel die deelname juist voorschreef om tegen de genoemde schadelijke tendensen onze stem te verheffen.

Zoals reeds werd gememoreerd werd deze zaak op de Algemene Vergadering van 1979 aan de afgevaardigden voorgelegd. Daarbij werd, zonder discussie ("... omdat ieder zijn stem toch al bepaald heeft") het HB-voorstel in stemming gebracht, met als gevolg dat met 264 stemmen voor en 204 stemmen tegen, besloten werd aan deze verkiezingen deel te nemen. Op 7 juni 1979 vonden de verkiezingen plaats. De SGP kreeg 2, 2 procent van de stemmen en was daarmee kansloos. Met 25 Nederlandse Europarlementariërs was de kiesdeler immers 4 procent.

Samenwerking

Bij de daaropvolgende Europese verkiezingen, in 1984, besloot het Hoofdbestuur tot deelname samen met de RPF en het GPV. Dit besluit werd de Algemene Vergaderingvan 25 februari 1984 ter goedkeuring voorgelegd. Ter toelichting werd daarbij vermeld: "Voor een zetel is 4% van het totaal der uitgebrachte stemmen nodig. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1982 behaalde de SGP 1.9, de RPF 1.5 en het GPV 0.8 procent, tezamen 4.2 procent van het totaal aantal uitgebrachte stemmen. Aangezien de SGP hierbij de meeste stemmen haalde, is onzerzijds als voorwaarde gesteld de eerste plaats op de kandidatenlijst.

Voorts zal het uitkomen op één lijst geschieden met volledig behoud van ieders identiteit."

Na een vrij uitvoerige discussie waarbij zowel inhoudelijke als procedurele zaken aan de orde kwamen, werd schriftelijk gestemd over het Voorstel van het Hoofdbestuur, met als uitkomst: 279 afgevaardigden vóór en 203 afgevaardigden tegen het Hoofdbestuursbesluit, waarmee dit dus met meerderheid van stemmen was aangenomen.

Het resultaat van deze samenwerking was dat 'onze' ir L.van der Waal op 14 juni 1984 werd gekozen tot Europarlementariër. Het behaalde stemmenpercentage (5, 2%) was ruimschoots voldoende. Bij de volgende verkiezingen, in 1989, liep dit percentage op tot 5, 9%, waarmee de zetel dus ruimschoots behouden bleef.

Uit het bovenstaande kunt u opmaken dat de vraag of op Europees niveau bij verkiezingen wordt samengewerkt niet of nauwelijks meer aan de orde is. Het zijn eigenlijk alleen nog maar procedurele kwesties die in het onderling overleg dat van tijd tot tijd plaatsvindt de agenda bepalen.

Kandidatenlijst 1994

Deze samenwerking en het daarbij behorende periodiek overleg op voorzittersniveau verliep rimpelloos, tot op het moment dat de samenstelling van de kandidatenlijst voor de Euroverkiezingen van 1994 aan de orde kwam. Wij gaan deze geschiedenis hier nu niet ophalen. Uitgebreid is daarvan verslag gedaan en rekenschap gegeven in De Banier van 17 februari j.l. Het resultaat is bekend; opnieuw zal ir Van der Waal lijsttrekker zijn op de gecombineerde kandidatenlijst van SGP, GPV en RPF.

Één zin uit het zoeven genoemde Banier-artikel willen we er echter even uitlichten. Dat is de volgende: "Wij (het HBj zullen ons krachtig achter de Euroverkiezingen stellen en alles doen wat wij kunnen, om te bevorderen dat de opkomst uit onze achterban maximaal zal zijn".

Hoewel deze zinsnede aanvankelijk stond in het kader van de oproep aan de RPF om af te zien van een vrouw op de kandidatenlijst, heeft het Hoofdbestuur in nader overleg besloten niets af te doen van de gedane toezegging.

Uitbreiding

Deze bevordering van de opkomst uit de SGP-achterban moet mede gezien worden in het licht van de mogelijkheid dat ditmaal twee kandidaten van onze gemeenschappelijke lijst gekozen wor­ den. Voor een niet gering deel is deze mogelijkheid te danken aan het feit dat het aantal Nederlandse Europarlementariërs wordt uitgebreid van 25 naar 31. Daarmee zakt de kiesdelervan 4, 00% naar 3, 22%. Gezien het resultaat bij de vorige Euroverkiezingen en het totaal-resultaat van SGP, GPV en RPF bij de onlangs gehouden Tweede Kamerverkiezingen zou een tweede zetel tot de mogelijkheden kunnen behoren.

Oproep

Bij het invulling geven aan de hierboven genoemde toezegging kan o.a. gedacht worden aan het gratis terbeschikking stellen van verkiezingsmateriaal zoals folders, het gezamenlijke Euromanifest en aanplak- c.q. raambiljetten. Daar is inmiddels in voorzien en het doet ons goed te kunnen constateren dat dit materiaal in grotere hoeveelheden dan was voorzien, wordt afgenomen. Daarnaast zijn er de regio-bijeenkomsten. Daarbij is, zo kort na de Tweede Kamerverkiezingen, qua aantal enige matiging betracht.

Buiten dat rest het Hoofdbestuur niet meer dan allen die gewoon zijn de gang naar de stembus te maken bij verkiezingen voor Gemeenteraad, Provinciale Staten en Tweede Kamerverkiezingen, dat nu niet na te laten. Ook vanuit de historie weten wij wat er ten aanzien van de deelname aan dit Europarlement 'onder ons' leeft. Verwijzing naar ons beginselprogram is voldoende om helder te krijgen dat wij daarin niet verschillen wat de wezenlijke zaken betreft, maar dat er verschil van mening bestaat over de vraag hoe ons 'nee' tegen het Europese éénheidsstreven gestalte gegeven moet worden.

Het Hoofdbestuur wekt u allen op dat te doen door naar de stembus te gaan, opdat ons geluid ook daar ge­ hoord mag worden. Naar onze mening moeten we elkaar kunnen vinden in de twee uitgangspunten die de Staatkundig Gereformeerde Partij daarbij hanteert en die als volgt zijn opgenomen in de inleiding van ons Europees Verkiezingsprogramma:

1. De kern van de boodschap van de SGP is dat de overheid Gods dienares is en dat haar beleid de burgers ten goede dient te komen. Dat geldt ook voor het beleid dat met deelname van de Nederlandse overheid in Brussel totstandkomt. In het Europees Parlement wil de SGP de Europese politici daarom oproepen tot een beleid dat overeenkomt met de beginselen van Gods Woord. Tegelijkertijd moet gepoogd worden constructief en praktisch bij te dragen aan de besluitvorming.

2. De SGP hecht sterk aan het behoud van Nederland als een vrij en zelfstandig koninkrijk. De geschiedenis van ons land is nauw verweven met de geschiedenis van de Reformatie (m.n. het calvinisme) en het Huis van Oranje-Nassau. Daarin mag de hand van God worden gezien. Die unieke historie verplicht ons ertoe terughoudend om te springen met het uit handen geven van vanouds Nederlandse taken en bevoegdheden.

Het Hoofdbestuur

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen