AANSTOOTGEVENDE EN KRENKENDE BUITENRECLAME

Een fenomeen waar ieder staatkundig gereformeerd gemeentebestuurder in toenemende mate mee wordt geconfronteerd, is de aanstootgevende of krenkende reclame. Steeds vaker en in een steeds hogere opeenvolging wordt het straatbeeld ontsiert door reclame-uitingen, die vaak een seksistisch en soms een godslasterlijk karakter hebben. Conform de doelstelling van reclame, zijn deze reclame-boodschappen ook meestal zeer opvallend van aard en het schijnt wel of de normloze makers en/of opdrachtgevers van deze boodschappen er bewust op uit zijn om in opspraak te geraken, want dat levert immers dubbele - en gratis - publiciteit op. De reacties blijven inderdaad vaak niet uit. Het is daarbij zelfs een zeer opvallend gegeven dat, wanneer een dergelijke beschamende reclame-uiting verschijnt, niet alleen mensen vanuit onze reformatorische achterban boos of bedroefd naar gemeentebestuurders reageren met de vraag er wat aan te doen, maar dat er gelukkig ook nog vanuit een "bredere kring in onze samenleving" afkeurende geluiden worden vernomen.

PRAKTISCHE AANVULLING

Deze bijdrage tot bezinning over deze lastige materie heeft niet de pretentie een juridische verkenning te zijn, maar wil juist praktische zin daar een aanvulling op geven het vorige week gepresenteerde Commentaar "Krenkende reclame" van het Studiecentrum reikt daarin de wettelijke en publiekrechtelijke kaders aan, zij het dat de strafrechter helaas nauwelijks bereid is op te treden tegen deze aanstootgevende en krenkende reclame. Zeer terecht geeft de redactie, bestaande uit mr. I. Bakker, drs. H.F. Mossink en dhr. C. de Voogd, een aantal aanbevelingen voor aanscherping van de strafrechtelijke bepalingen, waarbij zij ook teruggrijpt op een aantal wat positiever uitspraken van de Reclame Code Commissie (RCC). Gaarne adviseren wij onze raadsleden kennis te nemen van dit goede Commentaar.

Helaas moesten wij echter al vernemen dat minister Sorgdrager ter voorkoming van gewraakte reclameuitingen, weinig zorg draagt voor een meer genormeerd beleid door middel van maatregelen waarvan een preventieve werking uitgaat (één der voorstellen van de auteurs).

TELEURSTELLENDE REACTIE

Het Commentaar van het Studiecentrum eindigt met de volgende aanbeveling: "Tenslotte, gemeentebesturen hebben de mogelijkheid om - op privaatrechtelijke basis - heldere afspraken te maken met reclame-exploitanten. Zo hebben zij de mogelijkheid om krenkende en aanstootgevende reclame op bushokjes en reclamezuilen te voorkomen". Juist deze aanbeveling verdient zeer goede aandacht, al moeten we direct erkennen dat principieel gezien, we vooral hebben te staan naar en te appelleren aan wetgeving en rechtshandhaving genormeerd aan Gods Woord. Terecht wordt door de auteurs daar het c - cent op gelegd.

Wie echter kennis neemt van het standpunt van minister Sorgdragt zal opmerken dat we op dat pun geen hoge verwachtingen moete koesteren. Het ware te wensen d de minister consequenties zou tre ken uit haar eigen uitspraken, zo s "Wat is het voor een samenlevinc die alleen nog maar geprikkeld wordt als de reclame schokkend is? ". Ook de door haar geuite pe soonlijke weerzin vraagt, wat on< betreft, om voorstellen voor nieuv beleid.

Is de weerzin van mevrouw Sorgdrager niet in strijd met de tolerc e van minister Sorgdrager? Al wil c minister er dan nog wel over pro' i, gelet haar uitspraken over de stro rechtelijke kant ligt het niet voor de hand dat het kabinet zal voorstellen om tot een aangescherpt beleid - en met name een preventiever aanpakte komen. Hoewel ook zelfs het CDA (in CDA-Actueel van 15 maart jl.) naast SGP, RPF en GPV duidelijk voor daadwerkelijke handhaving *er voorkoming van deze walgelijke reclame-uitingen is, lijkt het toch een te hoog gespannen verwachting dat deze regering de zich normloos liberaliserende samenleving wil remmen. De reactie van de minister is don ook zeker teleurstellend te noemen. Is daar alles mee gezegd? Integendeel!

INVLOED GEMEENTEN

Als gezegd, is het principieel onze taak te staan naar wetgeving overeenkomstig de Geboden des HEEREN. Hierboven is geschetst dar -^et niet voor de hond ligt dat dit kat net zich ook maar enigermate ncc' de Bijbelse norm zal voegen, doc' met voorstellen te komen die krer; kende reclame zal uitbannen. Dacrom v/ilien v/e in DOELWIT u vanuit deze praktische invalshoek een handreiking doen. Terecht is de geciteerde laatste aanbeveling als slotaanbeveling opgenomen, want daar v/aar de wetgeving ernstig te kort schiet zijn er ook nog andere mogelijkheden! Gemeenten, die zich conformeren aan de uitspraken van de privé-persoon mevrouw Sorgdrager (wrang!) en du5 vinden dat krenkende, schokkende en walgelijke reclame geweerd moet worden, hebben daartoe goede mogelijkheden. Middels de overeenkomsten, die met reclame-exploitanten worden gesloten i.v.m. reclame-uitingen op abri's, reclameborden en -zuilen, etc, zijn er beslist kansen om op lokaal niveau (piivaatrechtelijk) datgene te regelen, waarin de wetgeving tekort (blijft) schiet(en).

'• rCESTIES

We adviseren u de bestaande contracten met reclame-exploitanten op te vragen om te zien, wanneer B en W of gedelegeerde collegeleden of ambtenaren tot een nieuwe actualisatie van overeenkomsten moeten komen. Meestal worden zulke overeenkomsten voor een wat langere termijn afgesloten (meestal 20 n 4 of 5 jaar). Mede gelet de steun van olie christelijke partijen (men gebruike daarbij ook het genoemde artikel van het CDA-Tweede-Kamerlid A. Koekoek in CDA-Actueel) moet in veel gemeenten op privaatrechtelijke basis te bereiken zijn, hetgeen ook in de gemeente hlardinxveld-Giessendom is overeengekomen.

Geen reclame-exploitant kan zonder vergunningen van de gemeenten opereren. Alle op publiek gebied gerichte zaken zijn immers onder te brengen onder precario-verschuldigde objecten of - waar zij louter op publiek terrein worden geëxposeerd " onder privaat te regelen vergunningen of overeenkomsten. Meestal is het laatste van toepassing op de bekende reclame-dragers. Abri's, zuilen en borden - al dan niet in combinatie met klokken en thermometers - zijn meestal goedkope mogelijkheden voor reclame-uitingen, "eel gemeenten gingen summiere contracten aan, waarin zij - als tegenprestatie voor (gratis of bijna gratis) bushokjes of andere openbare voorzieningen - reclame voor lief namen.

Juist in die contracten kunnen ook preventieve en restrictieve bepalingen worden opgenomen t.a.v. krenkende reclame. Zo nomen we in Hordinxveld-Giessendam de volgende bepaling op: "Het is niet toegestaan reclame aan te brengen of te doen aanbrengen, waarvan het uiterlijk of de intioud op enigerlei wijze aanstoot kan geven, tot iemands nadeel kan strekken, in strijd is met de goede zeden of scfiadelijk is voor de openbare orde. Ingeval van twijfel dient zich naar het oordeel van de burgemeester te schikken" Daarnaast werd geregeld dat op eerste aanzegging van het gemeentebestuur ook daadwerkelijk tot verwijdering moet worden overgegaan als deze beschreven procedure op enigerlei wijze toch zou falen.

ERVARINGEN

Zijn deze privaatrechtelijke instrumenten afdoende? De afgelopen jaren heeft ook Hordinxveld-Giessendam enkele dogen posters gezien, die aanstootgevend waren. We moeten dus helaas vaststellen dat de preventieve werking niet in alle gevallen werkte, hoewel heel duidelijk is dot er aanmerkelijk minder problemen waren dan in gemeenten waar niets geregeld is. Werkten de vangnet-bepalingen, zal vervolgens uw vraag zijn.

Het moge duidelijk zijn dot ook die bepalingen werden beproefd. Blijkbaar wilden de reclame-exploitanten uitvinden hoever ze konden gaan, voordat het gemeentebestuur c.q. de burgemeester daadwerkelijk tot aanzeggingen zou besluiten. En dus werd in één geval een reclamebureau gesommeerd om tot onmiddellijke verwijdering over te gaan.

Toen bleek dot de exploitant weinig aanstalten in die richting maakte, is op lost van de burgemeester tot verwijdering overgegaan. Hiermee werden tijdrovende juridische procedures, die feitelijk een toch lange confrontatie met krenkende reclame zouden inhouden, voorkomen. Een dergelijke schermutseling was blijkbaar nodig om de grenzen nog eens echt vast te stellen; ook voor de onderlinge verhouding, geregeld binnen het contract. Vasthoudendheid en daadkracht bleken in dit enkele geval noodzakelijk. Door ging dan ook voor de toekomst een zekere preventieve werking van uit, al probeert men de grenzen met enige regelmaat wat op te rekken. De exploitant in kwestie voorzag echter dat de gesloten overeenkomst hem geen ruimte bood om middels een kort geding toch te kunnen afdwingen dot zijn reclame-uiting mocht blijven hangen. Later werd dit ook toegegeven, al vond men het gemeentelijk gedrag 'betuttelend'. U begrijpt, dot namen we graag voor lief!

GOEDE MOGELIJKHEDEN

Graag wilden we u middels dit praktische en ook realistische voorbeeld aangeven dot er beslist goede mogelijkheden op lokaal niveau zijn om krenkende reclame te voorkomen of tenminste in te perken!

J. Haeser, hlardinxveld-Giessendam

Genoemd Commentaar is te verkrijgen door ƒ 1 3, 50 (= incl. verzendkosten) te storten op gironr. 526317 t.n.v. Adm. ZICHT te Den Haag, onder vermelding van "Krenkende reclame".

J. Haeser, hlardinxveld-Giessendam

J. Haeser,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen