Waffere momme?

KORT EN BONDIG

De oudheidkundige vereniging "Sliedrecht" nodigde mij onlangs uit om als eerste een boekje in ontvangst te nemen. Sliedrecht is mijn geboortedorp, vandaar. Deze vereniging stelde indertijd een v^erkgroep in die als opdracht kreeg het Sliedrechtse dialect zo goed mogelijk vast te leggen. Het resultaat mag er zijn. Meer dan 1250 woorden en uitdrukkingen v/erden op een leuke en toegankelijke wijze bij elkaar gebracht en zo voor het nageslacht bewaard. De titel is "Waffere momme", in gewoon Nederlands: welke nemen we?

Welke nemen we, wat nemen we; het zijn vragen die elke veertien dagen, ook voor deze column terugkomen. Voor deze keer dus gewoon Waffere momme.

Vroeger had elke streek en zelfs elk dorp een eigen dialect. Dat van Sliedrecht onderscheidde zich van dat van de buurdorpen Hardinxveld- Giessendam en Papendrecht. Het werd bij de overhandiging van het werkje nog in herinnering gebracht, dat de Statenvertaling in vroeger eeuw eenheid heeft gebracht in de Nederlandse taal. Hogere en bredere schoolopleiding heeft er aan bijgedragen dat wij Nederlanders al of niet correct onze taal spreken. Mobiliteit en arbeidsmobilifeit hebben op indirecte wijze ook hun eisen gesteld. Stel dat je tijdens een sollicitatiegesprek alleen maar je dorpsdialect zou kunnen spreken, je zou waarschijnlijk kansloos zijn. De uitdrukkingsvaardigheid in het Nederlands is een vereiste, nu opnieuw actueel voor allochtonen. Men is het er tegenwoordig breed over eens dat zij er goed aan doen zich de Nederlandse taal snel eigen te maken. Bij de inburgeringsprogramma's ligt daar een accent en terecht.

Toch gaat er wel iets "eigens" verloren als de dialecten helemaal in de vergetelheid raken. Vandaar dat op veel plaatsen pogingen worden aangewend om een en ander in elk geval vast te leggen. Dialect en streek- of dorpscultuur hebben veel met elkaar te maken. Langs deze lijn is dialect weer "in", niet als spreektaal zozeer, maar als van klein-cultuurhistorische waarde. Ik denk dat onze raadsleden over het geheel positief staan tegenover plaatselijke en regionale historische verenigingen en dat is te begrijpen.

Er is nog een aspect, Nederland wordt als het ware kleiner in een zich verenigend Europa en ook het buitenland wordt, om het zo te zeggen, kleiner. In de Europese Unie moet onze natie wakker blijven om onze taal niet weggedrukt te zien worden door de talen met een veel groter taalgebied, het Engels, het Duits, het Frans, het Italiaans, het Spaans en straks wellicht ook Oosteuropese talen. Als reactie op dergelijke trends ontstaat weer meer aandacht voor eigen taal en cultuur en de verscheidenheid daarin per streek en plaats. Het gaat uiteindelijk ook om ons cultuurhistorisch erfgoed en daarop is de SGP vanouds zuinig. Dat betekent ook waar nodig een prioriteit in de politiek. Wat mij bij het doorlezen van het boekje weer opviel, je komt dat ook elders tegen, was hoezeer wij in onze geschiedenis, taal en voorgeslachten zijn gevormd door de Bijbel, de godsdienst en het kerkelijke leven. Wat dat betreft moet ook in dezen worden vastgesteld, dat de ontkerstening veel heeft veranderd.

KABINETSFORMATIE

Er komt niet veel naar buiten over de onderhandelingen die moeten leiden tot een nieuw regeerakkoord. Veel voltrekt zich tot nu toe in betrekkelijke stilte. Over nog slechts e; kele onderwerpen zou een definit eve afspraak zijn gemaakt. Om het .vat recht toe recht aan te zeggen, ever juist die onderwerpen gaapt een kloof tussen wat wij voorstaan en wat zij hebben bepaald. Ik denk aan de euthanasieregeling, oor de openstelling van het burgerlijke huwelijk voor paren van hetzelfde geslacht, aan de weg die is ingeslagen om te komen tot een gekozen burgemeester in plaats van een door de Kroon benoemde. Door volksraadpleging zou een lokale voorkeur moeten blijken, een voorkeur weliswaar niet bindend, maar toch! Hoe moet je je nu de praktijk van een dergelijke gang van zaken precies voorstellen? Of de Kroonbenoeming wordt tot een al te opz: : htige formaliteit of de volksraadpleging is een schertsvertoning, waarmee DÓ6 danwei goede sier zou maken, maar het volk voor het lopje wordt gehouden. Door hebben v/ij het burgemeestersambt niet voor over, noch onze burgers. Waar olijft de VVD nu toch bij zulke verhalen! Ondersteld althans, dat de VVD net dit experiment heeft ingestemd. 'Poors-I' trok diepe sporen, 'Paars-ll' zal diepere sporen trekken, als het zo doorgaat. Wij kunnen deze ontwikkelingen niet los zien van de ontkerstening van ons volk; de secu'arisatie heeft grote gevolgen, ook voor de inrichting van onze samenlev'ng. Het zou te wensen zijn dot dat beseft werd door steeds bredere lagen van onze bevolking, opdat nog een dam ertegen zou kunnen worden opgeworpen. Vooralsnog zien en vrezen wij het tegendeel. Wie God, Zijn Woord en Wet de rug toekeren en blijven toekeren, zullen een fundamenteel en principieel tekort aan wijsheid openbaren. Zij hebben Mij verlaten, wat wijsheid zouden zij hebben!, zo waarschuwt de profeet van de oude dag. Nu hebben ook wij de wijsheid niet in pocht, die moet ook ons worden geschonken. Maar er is wel het Profetische Woord dat zeer vost is en wij doen wèl als wij daarop acht geven. De Heere verwaardige ons er toe. Zijn Naam ter eer.

6 juni 1998

Van der Viies

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen