Oude vragen, nieuwe vormen

TEKST & UITLEG

"De plaats van de vrouw in c/e politiek lijkt van lieverlee geen item meer, terv^i\l het voor de SGP formeel nog wel degelijk een item is. In het RD-onderzoek was geen vraag opgenomen over de zienswijze van de ondervraagden over het functioneren van de SGP. De langslepende discussie is of de SGP voluit politieke partij moet zijn, óf dat deze partij vooral als getuigenispartij moet opereren. Maar wie zijn oor in de SGP-achterban te luisteren legt, verneemt in toenemende mate dat men van de SGP vooral ver- }/vacht een politieke partij te zijn."

Bovengenoemd citaat is afkomstig uit de 'Haagse notities', een wekelijks weerkerend commentaar van het hoofd van de politieke redactie van het onder ons meest gelezen dagblad. In dit commentaar werd aandacht besteed aan het 'tachtigtwintig' voorstel van dr Verbrugh. In het vorige nummer van 'De Banier' werd daarover in deze rubriek al iets geschreven. Het gaat nu even specifiek om dit citaat, dat uiteraard gelezen moet worden in het verband waarin het geschreven staat. Kort gezegd komt het er op neer dat de oproep van dr Verbrugh positief gewaardeerd moet worden ook door de SGP. Daarbij wordt gewe­ zen op een 'langslepende discussie' over de ahA^eging 'politieke partij' of 'beginselpartij'. Daarbij wordt 'de achterban', overigens zonder enige nadere duiding of definitie, als bewijslast ingevoerd om de lezer er van te overtuigen dat de meerderheid voor de eerste optie kiest. En zie ik het verkeerd als ik de opmerking over de plaats van de vrouw in hetzelfde kader plaats? 'Formeel' een item, maar bij de achterban 'van lieverlee geen item meer'.

JAAMER

Jammer! Hier wordt een tegenstelling opgeroepen waar geen tegenstelling is. Wie de nuanceringsverschillen die hierover binnen de partij zijn, wil betitelen als een 'lang slepende discussie', doet hiermee de feiten geen recht. Ik herinner mij, om maar een voorbeeld te noemen, de uitgebreide vragenlijst van de Commissie Onderzoek Stemmenverlies na de verkiezingen van 1 994. Eén van de vragen had direct betrekking op deze "tegenstelling". Vrijwel alle antwoorden wezen in één en dezelfde richting: het is niet 'óf.... óf, maar èn .... èn. Christelijke politiek IS getuigenispolitiek. De vraag of de SGP nu een politieke partij of een getuigenispartij wil zijn, is dus niet aan de orde. Net zo min als de, misschien wat anders geformuleerde maar qua strekking dezelfde, vraag of de SGP een volkspartij wil zijn of een beginselpartij.

Doorgaans gaan politieke partijen er prat op dat zij voluit volkspartij zijn. Zelfs in de benaming brachten of brengen zij dat tot uitdrukking. De voorbeelden liggen voor het oprapen: We hadden de Katholieke VolksPartij en we hebben nog de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie. En daar waar het niet in de naamgeving wordt vermeldt, maakt het program duidelijk dat men geacht wil worden volkspartij te zijn. De vraag doet zich dus voor of de SGP daaronder ook gerekend wil zijn of niet. Is de Staatkundig Gereformeerde Partij een Staatkundig Gereformeerde Volks Partij of een Staatkundig Gereformeerde Beginsel- of Getuigenis Partij?

VOLKSPARTIJ?

Ook voor het beantwoorden van deze vraag moeten we ons allereerst afvragen wat de vraagsteller precies bedoelt met zijn aanduiding. Als "volkspartij" zou betekenen dat bedoelde partij 'van' het volk zou z. r, en het volksdeel dat deze partij cm hangt feitelijk de grondslag en he doel uitmaakt en bepaalt, dan zc^ • den we daarmee niet minder doe i dan gestalte geven aan de gedc- i- te van de volkssoevereiniteit. In c i zin wil, kan en mag de SGP gee volkspartij zijn. Omdat zo'n volk partij zich van meet af aan óf op den duur niet meer bouwt op ee: vaste grondslag en zich niet mee richt naar vastgelegde uitgangsp, riten, maar zich afhankelijk maakt van de wil van de meerderheid v n het volksdeel waaruit zij haar ac hang recruteert. Volksvertegenwo jrdigers (be)sturen dan niet meer, maar worden gestuurd. Vandacc zus en morgen zo. De waan van de dag, die bepaald wordt door de willekeur van 'de helft plus één'. Oe autonomie van het volk. De meederheid wil het en dus gebeurt hc'. Daarnaar richt zich wet- en regel; : : eving. Wat de overheid wil moet Timers een draagvlak hebben binnen de samenleving? Het gezag laat zich gezeggen.

Wie binnen onze partij de vraag zouden stellen of de SGP op deze wijze volkspartij zou moeten zijn, krijgt geheid een ontkennend an* woord. Wij kennen wat dat betreï onze zaakjes. Zo zijn onze manieren niet. Als wij horen van volkssoevereiniteit, volkswil en massa-me' n- gen, dan verzetten we ons daart r gen. We weten dat deze dingen wortelen in de Franse revolutie c beter nog, in de Paradijs-revolutie Geen God en geen meester; dao: zijn we wars van, We onderschrijven Schrift en Belijdenis, grondslag en doelstelling en dat laat geen ruimte voor 'volkspartij' in de betekenis van: 'partij van het volk'.

HEEL HET VOLK

Maar daarmee wordt de vraag of de SGP een volkspartij wil zijn, rog niet ontkennend beantwoord. Integendeel, onze parlementariërs zouden (en terecht!) steigeren als iemand de euvele moed zou hebben, te ontkennen dot zij vo//csvertegenwoordiger zijn. De Staatkundig Gereformeerde Partij wil volkspartij zijn, zoals zij dat altijd is gewee; '. Een partij , een deel, van het volk dat, uit liefde vóór dat volk, een politiek voorstaat en bevordert die het beste nastreeft voor heel het land en heel het volk. Dat is ook, heel het bestaan van de partij door, een zaak van beginsel gev/eest. Omdat de politieke partijbeginselen gegrond zijn op Gods Woord en dot Woord ons nadrukkelijk leert dat de God van dat Woord er recht op heeft gediend, geëerd en gevreesd te v/orden door heel het volk. Een van de wezenskenmerken van onze partij is, dat wij ons in ons politiek optreden gehouden weten aan artikel 36 van onze Nederlandse Geloofsbelijdenis. Daar wordt ondubbelzinnig de taak van de Overheid aangegeven. En daarin wordt Gods Woord nagesproken. Dat Woord heeft het voor het zeggen; niet alleen voor wat betreft de grote lijn, maar niet minder waar het gaat om wat wij geneigd zijn details te noemen. En dat niet alleen voor onszelf, maar ook voor onze medemens. De tweede tafel der Wet, of als u wilt de hoofdsom daarvan, is onlosmakelijk aan de eerste verbonden.

Het lijkt er op dat hiermee dingen gezegd worden die wij allemaal weten en voor waar houden. Ik spreek dat niet tegen, maar het is wel de vraag of de vanzelfsprekendheid van deze dingen niet zó groot is geworden dat het een bedreiging gaat vormen voor de doorwerking ervan in de praktijk van het partijleven. Dan raakt de theorie los van de praktijk en we toetsen er onze standpunten niet meer aan. Zoals we dat ook op grote schaal in eigen kr; ng zien gebeuren ten aanzien van wat beleden wordt op zondag en in de praktijk wordt gebracht op doordeweekse dogen. Dan raakt de (op Gods Woord gegronde) 'theorie' van ons leven los van de prak­ tijk en worden we meer en meer seculier in handel en wandel. Met als gevolg dat op den duur ook de theorie wordt aangetast en door de praktijk als achterhaald wordt beschouwd.

OP AFSTAND

Mag ik u nog even meenemen naar het citaat waarmee wij dit artikel begonnen? U hoeft niet terug te lezen, we schrijven het nogmaals voor u uit.

"De plaats van de vrouw in de politiek lijkt van lieverlee geen item meer, terv/ijl het voor de SGP formeel nog wel degelijk een item is. In het RD-onderzoek was geen vraag opgenomen over de zienswijze van de ondervraagden over het functioneren van de SGP. De langslepende discussie is of de SCP voluit politieke partij moet zijn, óf dat deze partij vooral als getuigenispartij moet opereren. Maar wie zijn oor in de SGP-achterban te luisteren legt, verneemt in toenemende mate dat men van de SCP vooral verwacht een politieke partij te zijn."

U herinnert zich wellicht dat deze uitspraken ook te maken hebben met het resultaat van de enquête, waarvan de resultaten werden bekendgemaakt ter gelegenheid van het 25-jarig hoofdredacteurschap van de heer C.S.L.Janse bij het RD.

Daarbij werd o.a. de uitspraak voorgelegd: Principieel gezien is tegen een vrouwelijk kamerlid geen doorslaggevend bezwaar in te brengen. En dan is het inderdaad duidelijk dat het percentage van de ondervraagden dat het hiermee oneens is, en dus vindt dat die principiële bezwaren er wel degelijke zijn, sterk is verminderd.

Dat zou de opmerking: "De plaats van de vrouw in de politiek lijkt van lieverlee geen item meer ..., kunnen verklaren. Maar die zin gaat verder. In één adem wordt er achteraan gezegd: "terwijl het voor de SCP formeel nog wel degelijk een item is". Daar komt op mij over als een constatering dat het officiële partijstandpunt achterloopt bij het gevoelen in de achterban. En dat dan niet op een positieve manier. De indruk wordt gewekt, niet in het minst door de passage die er op volgt, dot bedoeld wordt: Wat tobben jullie toch, leg je oor eens te luisteren bij de achterban. Maak je niet druk om bijzaken als de plaats van de vrouw en het gebruik van de media en meer van dat soort zaken, maar wordt eindelijk eens een echte politieke partij!

Maar als wij belijden, en daar hadden wij het over, dot Gods Woord het voor het zeggen heeft en dat we daaraan ons beleid hebben te toetsen in alle zaken, klein en groot, dan worden de partij-"items" toch niet bepaald door wat hier wordt aangeduid als onze achterban? Hoe duidelijk blijkt, juist ook uit het gehouden onderzoek, dat daar het toetsingskader niet ligt. Vrijwel iedereen constateert dat onze gezindte in seculariserende zin meeschuift met de totale samenleving. Terecht wordt dat als negatief geduid. Moor op het gebied van de politieke opvattingen, zou de SGP dan toch wel wat meer haar oor in de achterban te luisteren moeten leggenl?

Wij mogen, ja wij moeten, wij worden geroepen in het licht van de tijd waarin wij leven onze uitgangspunten telkens opnieuw te toetsen, te herijken, de toepasbaarheid Anno nu te bezien. Maar daarbij zal het ijkpunt onveranderbaar moeten zijn en blijven. Doen we dat niet, dan zullen ook wij er op den duur niet aan ontkomen te gaan denken en handelen in termen van haalbaarheid en acceptatie door de achterban. Als een schip op het strand een baken in zee is. ligt maatschappelijk en kerkelijk onze hele Nederlandse kust bezaaid met wrakhout van wat ooit een beginsel had, maar dat prijs gaf voor de wil van , de aanhang.

DN

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen