KORT EN BONDIG

CONFRONTATIE

Ais iets je eigendom is, mag je er zelf over beschikken. Wanneer je iets vGor een zekere tijd in leen hebt, mag ]e er zolang een heleboel mee, maar je nr.oet het te zijner tijd wel ongeschonden teruggeven. Van andermans spullen behoren we af te blijven. Aan deze eenvoudige regels voor de praktijk van het leven kun je denken wanneer het gaat over het zogeheten zelfbeschikkingsrecht wat ten grondslag ligt aan de actuele discussies over de grenzen van leven en dood. De moderne mens waant zich soeverein over zijn eigen leven. Daarom moet er in bepaalde gevallen ruimte zijn voor abortus provocatus en behoort een bestendig verzoek van iemand die in een uitzichtloze situatie is terechtgekomen of ondraaglijke piin lijdt, om het leven onder die omstandigheden maar beëindigd te krijgen, serieus te worden genomen. De regering kwam onlangs met voorstellen om de abortus- en euthanasiepraktijk nog verder te verruimen. We hebben bij die voornemens reeds enkele malen de waarschuwende vinger gelegd. Over de voorgestelde wetswijzigingengrote verontrusting ontstaan in de sa- ' inleving. Diverse bijeenkomsten zijn V I worden nog belegd om aan die verontrusting uitdrukking te geven. We zul- ^on ons er allemaal op de een of ande- '': manier wel bij betrokken weten.

Hst is een aangrijpend en ernstig misverstand te menen dat er een zelfbe- -• hikkingsrecht bestaat in de hier ge- «•••raakte gevallen. Ons leven is niet óns eigendom, maar wordt ons geschonken door God, Die ons geschapen heeft en c-'s leven onderhoudt. Onze tijden zijn 11^ Zijn hand, die mogen we niet zelf ter hond nemen. Op 9 december 1 994 hield prof. drs. A.Th. van Deursen in de Pieterskerk in Leiden de Huizinga-lezing, waarin hij een parallel trok tussen net bekende werk van mr. Isaac Da Costa - van wie ik onlangs in het kader van een bijeenkomst van de Gehandicaptenraad een nazaat ontmoette, maar dat terzijde - "Bezwaren tegen

den geest der eeuw"(l 823) én twee boeken van prof. dr. J. Huizinga, te weten "In de schaduwen van morgen"! 1935) sn "Geschonden wereld" (1945). Da Costa zag de menselijke autonomie als de wortel van alle kwaad. Zij is de doodgraafster van waarheid en recht. Huizinga poneerde aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog dat een cultuur die geen geestelijke verworteling heeft, geen cultuur is. Met autonomie zal de mens er niet komen. De mensheid moet terug naar wat ze verloren heeft. Willen wij de cultuur genezen, dan moeten we eerst onszelf genezen. Beheersing van natuur moet aan de binnenkant beginnen. "Ten einde de bezieling te verwerven, die de onmisbare basis is van alle ethiek, van alle vertrouwen en verantwoordelijkheid, van alle gevoel voor

recht en menschelijkheid, moet de mensch weer levendig en algemeen gaan beseffen, dat hij een wezen is, dat leeft uit genade en streeft naar verlossing." Een regering kan geen normen en waarden opleggen, zei net voor het uitspreken van deze lezing, aldus Van Deursen, de minister van Justitie. Normen en waarden komen voort uit de maatschappelijke discussie en veranderen met de opvattingen binnen de samenleving mee. Van Deursen concludeert dan: Zowel Da Costa als Huizinga zou ons dan zeggen dat een cultuur van schuivende normen zichzelf aan ontreddering prijsgeeft. Is de norm niet absoluut, dan bestaat ze niet. Dan geeft de regel die wijzelf bedenken de hoogste maat aan. Blijkt dan de meerderheid afkerig van vrijheid, gelijkheid en broederschap, en geeft ze de voorkeur aan onvrijheid, ongelijkheid en vijandschap, dan moet ik dat aanvaarden. Afwijzing zou niet alleen onwettig zijn, maar ook immoreel. De maat­ schappelijke discussie heeft bij meerderheid van stemmen beslist. Maar inmiddels is de patiënt er ernstiger aan toe dan ooit. (einde citaat)

Politiek wordt wel eens omschreven als een krachtmeting tussen personen. Daarop variërend zou ik willen zeggen: wezenlijke politieke keuzes komen voort uit een krachtmeting tussen beginselen. Een confrontatie, waarvan wij vorige week iets meemaakten in het debat van de algemene politieke beschouwingen. Beginsel stond tegenover beginsel, overtuiging tegenover overtuiging. Hoe fijnbesnaard de discussie over en weer ook werd bedoeld, je komt helaas niet wezenlijk tot elkaar. Ten diepste is daartoe nodig een van weerskanten buigen voor de waarden en normen van de Heilige Schrift. De erkenning dat over de ultieme vraagstukken van leven en dood het zelfbeschikkingsrecht de mens niet toekomt, maar dat we met alle moeiten en beproevingen die aan de grenzen van leven en dood verbonden kunnen zijn bij Hem Die de Weg, de Waarheid en het Leven is, moeten leren terechtkomen. Wat zou het een zegen zijn voor ons land en volk, als het zover mocht komen! Het alternatief is inderdaad uiteindelijke ontreddering.

BURGEMEESTERS

Vorige week woensdag trad de heer Van Belzen aan in de gemeente Graafstroom. Wij konden er in verband met de algemene beschouwingen geen getuige van zijn. Wij wensen hem vanaf deze plaats Gods onmisbare zegen toe in zijn burgemeestersambt. De heer Hardonk trad vrijdag terug als burgemeester van Barneveld. Daar konden we wel bij zijn. Diverse woordvoerders gewaagden van de waardering voor deze ervaren en deskundige bestuurder. Men wist precies waar men aan toe was, zakelijk en principieel. Dat had respect afgedwongen. Het trefwoord 'bouwen' schoot mij, ai luisterend, door het hoofd. Bouwen aan een lokale gemeenschap, bouwen aan goede verhoudingen, bouwen aan eenheid. Met alle gebrek, die een mens eigen is. Niemand is volmaakt. Maar toch de diepste intentie om het goede voor elkaar te zoeken, waarvoor dankbaarheid past en is uitgesproken. Ook de heer Hardonk wensen wij vanaf deze plaats des Heeren zegen toe voor de komende tijd. Daarbij betrekken we in beide gevallen ook gaarne de echtgenotes en kinderen.

27 september 1999

Van der Vlies

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen