Tot publiek profijt?!

De Guido de Brès-Stichting, het studiecentrum van de SGP heeft dit jaar haar 25 jarig bestaan gevierd. Dit 25-jarig jubileum valt samen met het verschijnen van het 25® nummer van de commentarenserie. Dit betekent niet dat het studiecentrum jaarlijks één commentaar publiceert, want het eerste commentaar is pas in 1990 verschenen. We v/illen kort ingaan op de inhoud van het 25® : ommentaar dat enkele principiële en praktische aspecten belicht van de privatisering van nutsvoorzieningen, De titel luidt: "Tot publiek profijt? !". Als u deze bladzijde gelezen hebt, hopen we dat u duidelijk is waarom voor deze titel gekozen is.

PRIVATISERING NUTSBEDRIJVEN

Het is tegenwoordig gebruikelijk geworden om taken die door de overheid (publieke sector) worden uitgevoerd over te hevelen naar de private sector. De gedachte die hieraan ten grondslag ligt is dat de overheid zich met name moet bezig houden met het ontwerpen van beleid en zich niet teveel met de uitvoering hiervan moet bezig houden. De uit- •/oering zou het beste gedaan kunnen worden door private ondernemingen die opereren in een "vrije markt". Door concurrentie zouden deze bedrijven klantvriendelijker en efficiënter werken.

In het commentaar "Tot publiek profijt? !" wordt met name ingegaan op de privatisering van de nutsbedrijven. Nutsbedrijven leveren voorzieningen die betrekking hebben op uiteenlopende sectoren, zoals; drinkwater, gas, electriciteit, riool­ zuivering, afvalverwerking, postbezorging, telecommunicatie en openbaar vervoer. Drie belangrijke kenmerken van nutsbedrijven zijn dat ze voorzien in elementaire levensbehoeften die van groot belang zijn voor het maatschappelijk functioneren (water, energie, hygiëne, informatie), dat gebruik wordt gemaakt van een publieke infrastructuur (leidingnet, (spoor)wegen) en dat niemand van gebruik mag worden uitgesloten (onder normale omstandigheden).

Omdat nutsvoorzieningen in belangrijke levensbehoeften voorzien zijn gebruikers van nutsvoorzieningen volledig afhankelijk van de goede werking van deze nutsvoorzieningen. Vanuit dit publieke belang is het ook te verklaren dat de overheid verantwoordelijk is voor het goed functioneren van nutsbedrijven. Verantwoordelijkheid van de overheid en privatisering sluiten elkaar op voorhand niet uit, want er bestaan vele mengvormen van privatisering. Vanwege de beperkte ruimte gaan we daar nu niet dieper op in. Hoofdstuk drie van het commentaar geeft een uitgebreide beschrijving van verschillende privatiseringsvormen.

AANDACHTSPUNTEN

In het algemeen geldt dat bij de overweging om al dan niet over te gaan tot privatisering van nutsbedrijven verschillende aandachtspunten een belangrijke rol spelen. Allereerst: Bijbelse overwegingen (rentmeesterschap, bescherming van de zwakken en bestrijding van het kwade). Deze Bijbelse overwegingen worden vertaald in eisen die in de volgende punten aan de orde komen: produkt/ dienstverleningseisen (kwaliteit en kwantiteit), beschikbaarheidswensen (voor iedereen beschikbaar en betaalbaar met zo min mogelijk onderbrekingen), milieu-aspecten (minimaal beslag op natuurlijke bronnen, duurzaamheid en milieuvriendelijk gebruik) en economische factoren (doelmatigheid). Voor een verdere uitwerking van deze aandachtspunten verwijzen we naar het commentaar.

Gezien het publieke belang dat deze nutsvoorzieningen hebben, moet de overheid voordat ze overgaat tot privatisering van deze voorzieningen goed nadenken waarover ze nog zeggenschap wil hebben. Hierbij spelen de hierboven genoemde aandachtspunten een belangrijke rol. Privatsering betekent namelijk ook het overdragen van bevoegdheden en hiermee verlies van zeggenschap. De SGP is altijd al van mening geweest dat de overheid verantwoordelijk is voor publieke zaken. Wanneer een overheid geen bevoegdheden meer heeft, wordt het voor haar moeilijk om haar verantwoordelijkheid waar te maken. Privatisering van nutsvoorzieningen mag dus alleen maar als bij wet eisen worden gesteld aan de geprivatiseerde nutsbedrijven aangaande de uitvoering van hun taken. Deze eisen zijn van belang om ondermeer het welzijn van de burger te bevorderen. Dit is immers een belangrijke overheidstaak. Nutsvoorzieningen zijn van groot belang voor het welzijn van de bevolking. Privatisering van nutsvoorzieningen mag daarom niet ten koste gaan van het welzijn van de burger. Privatisering moet publiek profijt hebben.

SLOT

Privatisering van nutsvoorzieningen is alleen wenselijk als de overheid ervoor zorgdraagt dat dit leidt tot publiek profijt. Hiertoe is het belangrijk dat de overheid in wet- en regelgeving randvoorwaarden vastlegd waaraan de geprivatiseerde nutsbedrijven zich hebben te houden.

Daarnaast zijn toezicht en controle door de overheid instrumenten die van groot belang zijn om het publieke profijt te waarborgen.

MEER WETEN...

We hebben de inhoud van het commentaar maar in vogelvlucht kunnen presenteren. Geïnteresseerden kunnen het commentaar bestellen bij de Guido de Brès-Stichting. De gegevens zijn: Maldegem, A. van, Toi publiek profijt? !, Den Haag, 1999, 44 pagina's. De prijs is f 1 1, 50 inclusief verzendkosten. Bestellen kan per: telefoon (070) 345 62 26; fax. (070) 365 59 59 of e-mail: studiecentrum@sgp.nl.

J.W, van Berkum

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen